W Skarżysku- Kamienna w Muzeum im. Orla Białego zorganizowana była ciekawa wystawa poświęcona historii powstania papieru. Można na niej było zobaczyć przyrzady potrzebne do określenia wagi papieru i jego grubości.
Cienki materiał
Papier (łac. papyros), to inaczej mówiąc cienki, płaski materiał, wytwarzany poprzez sprasowanie włókien bezładnie ułożonych i poplątanych. Używane są do jego powstania najczęściej włókna celulozowe naturalne, stanowiące komórki o kształcie wydłużonym. Najpopularniejszym ich źródłem jest pulpa drzewna, przygotowywana z miękkiego drewna. Inny popularny materiał do wykonania papieru, to bawełna. Oprócz włókien w skład papieru wchodzą najczęściej substancje klejące, wypełniające i barwiące. Papier jest formowany w kształt arkusza lub wstęgi.
Papier w formie podobnej do używanej obecnie został według chińskich kronik wynaleziony w Chinach przez kancelistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han, eunucha Ts’ai Lun (inna transkrypcja Cai Lun), około 105 r. n.e.
Eksperymenty kancelisty
Kancelista ten, eksperymentował z korą drzew, jedwabiem, a nawet sieciami rybackimi, aż trafił na właściwą metodę czyli inaczej mówiąc tworzenie papieru czerpanego z użyciem szmat jedwabnych i lnianych. Cesarz He Di w uznaniu doniosłości powyższego wynalazku, podniósł go do godności ministra rolnictwa.
Zdaniem archeologii
Wyniki badań archeologicznych pokazują jednak, że papier był już znany wcześniej, co najmniej w 8 roku p.n.e.. Z tego roku pochodzi skrawek papieru z 20 chińskimi znakami odnaleziony w Nefrytowej Bramie, granicznej strażnicy jedwabnego szlaku. Zatem papier jest jeszcze starszy, jego nie zapisane skrawki były znajdowane w stanowiskach pochodzących prawdopodobnie z II wiek p.n.e.. Prawdopodobnie zatem Ts’ai Lun wynalazł tylko metodę masowej produkcji papieru.
Po bitwie nad rzeką Taraz w 751 r. Arabowie wzięli do niewoli hinduskich papierników i w ten sposób na ziemiach arabskich papier upowszechnił się.
W Europie papier upowszechniał się z trudem, nadal przedkładano pergamin jako materiał piśmienny. W XII wieku, początkowo w Hiszpanii, a potem też we Włoszech powstały pierwsze europejskie papiernie. Stopniowo technika produkcji papieru zaczęła się rozprzestrzeniać na inne kraje starego kontynentu. Pierwszy młyn papierniczy na terenie Polski zbudowano w roku 1491 we wsi Prądnik Czerwony (aktualnie Dzielnicy III Prądnik Czerwony w Krakowie), natomiast w roku 1546 król Polski Zygmunt I Stary wydaje pierwszy zbiór przepisów dotyczących produkcji papieru, czyli są to Postanowienia rzemiosła papierniczego.
Po czarnej śmierci
W XIV stuleciu, na skutek epidemii czarnej śmierci, znacznie wzrosła w Europie ilość dostępnego surowca do produkcji papieru. Tym surowcem były setki tkanin z odzieży zmarłych na dżumę. Jednak w Europie zaczęło brakować szmat i w latach 40 XIX wieku, Friedrich Gottlob Keller uzyskał ścier drzewny. W następnych dziesięcioleciach opracowano metodę pozyskiwania z nich masy celulozowej. Pomysł produkcji masy włóknistej z drewna wywodzi się od francuskiego fizyka i przyrodnika, członka AN, Ren Antoine Ferchault de Raumur (1683-1757), który opisał papierowe gniazda os, budowane z wykorzystaniem masy drzewnej.
Redakcja Polish News, dziękuje za możliwość obejrzenia wystawy świadczącej o ciekawych dziejach papiernictwa.
Ewa Michałowska – Walkiewicz
http://muzeum.skarzysko.pl/