Staropolskie rytuały
Obdarowywanie się gwiazdkowymi podarkami nie należało jednak do staropolskiego rytuału wigilijnego. Pod koniec osiemnastego wieku zwyczaj ten praktykowano jedynie w bogatych dworach szlacheckich czym świadczy zapisek w „Kalendarzu Gospodarskim” z 1790 r.
„Kiedy Gody nadejdą grzeczna jest rzecz komu bliskiemu na gwiazdkę konika podarować albo spinkę brylantową zaś biatogtowie sznur pereł albo pierścień zacny lub co inszego. Jeśli konia ofiarujesz to pomnij że ten dobrej cnoty który ma obydwie nogi tylne białe jeśli tylko jednąto podlejszy i molestii jeno przyczyni. (…) Każdy atoli wedle swojego stanu a kiesy dary obmyśla toż to tylko powiem że takową samą przyjemność ma dający jako i obdarowany. Polityczny człek przy takowej okazji ma się sumitować z przyczyny jako tak nikczemny daje gościniec zaś obdarowany powinien się dziwić takowej hojności i wspaniałomyślności choćby mizerną rzecz dostał”.
Na słomianym gwizdku
W Opocznie świętokrzyskim, zanim w wieczór wigilijny obdarzymy się miłymi upominkami, w specjalny sposób chłopcy z długich słomek splatają gwizdki, na których wygrywają tony znanych kolęd. Młode panny w takt tych gwizdanych nut, śpiewają kolędy i pastorałki, by wprowadzić tym samym wszystkich gości w podniosły nastrój. Po tym zwyczaju, następuję obrzęd obdarowania się nawzajem upominkami.
Daj mi długi szal
W regionie Małopolskim, obowiązuje zwyczaj obdarowania bliskich sercu osób długimi szalami. Zakochani, dają sobie w ten wieczór szale w kolorze czerwonym, imitującym gorące i zakochane serce. Szale, mają obrazować przywiązanie bliskich sobie osób, wzajemne uczucie i tak zwany magnetyzm serca.
Dziesięć groszy w portfeliku
Na Warmii i Mazurach, obowiązuje zwyczaj dawania sobie portfelików lub mieszków z wrzuconymi do ich wnętrza grosikami. Symbolizują one dostatek i majętność w roku przyszłym.
Stare kalosze pod progiem domu
Na Podhalu, obowiązuje po dziś dzień kolejny zwyczaj stawiania starych kaloszy pod próg drzwi. Oznacza on wyzbycie się wszystkiego tego, co jest złe i nieprzyjemne. Owe drzwi obwiązuje się ponad to, granatowymi kokardami, które symbolizują szczęście i miłość partnerską.
Daj mi słodkie ciasteczko
Pod choinką kładzie się dla wszystkich biesiadników wieczerzy wigilijnej słodkie ciastka lukrowane, na specjalnie do tego przygotowanych podkładkach lazurowych. Taki zwyczaj obowiązuje na Wielkopolsce, a nazywany jest on Lukrokami.
Wszystkie zwyczaje wigilijne, są bardzo wesołe i radosne. Mówią nam one o wzajemnym przywiązaniu i sympatii.
Specjalnie dla Polish News, zwyczaje te zaczerpnięto z przepisów pani Ćwierciakiewiczowej, ze zbiorów parafialnych państwa Markiewiczów ze Szczekocin.
Ewa Michałowska – Walkiewicz