Rodzaje i skład antygenowy szczepionek przeciw grypie w sezonie 2011/2012
Szczepionki przeciw grypie przygotowane do stosowania w nadchodzącym sezonie zawierają antygeny szczepów identyczne w porównaniu do użytych w sezonie 2010/2011, tj.:
– A/California/7/2009(H1N1)
– A/Perth/16/2009 (H3N2)
– B/Brisbane/60/2008
Antygeny wirusa szczepionkowego A/H1N1 pochodzą od wirusa grypy pandemicznej A/H1N1 z 2009 r.
Ogólne zalecenia dla szczepień przeciwko grypie
Coroczne szczepienia przeciwgrypowe są zalecane wszystkim osobom od 6-tego miesiąca życia. Aby zapewnić czas potrzebny do wytworzenia ochronnego poziomu przeciwciał, szczepienie powinno być wykonane przed początkiem aktywności wirusa grypy w danej społeczności. Immunoprofilaktyka powinna być zatem proponowana, gdy tylko będą dostępne preparaty szczepionkowe, jak również przez cały czas trwania sezonu grypowego. Pomimo, że rodzaje szczepionek dla nadchodzącego sezonu nie zmieniły się w porównaniu do tych sprzed roku, z powodu prawdopodobnego spadku miana przeciwciał szczepienie jest zalecane także dla osób szczepionych w poprzednim sezonie.
Rekomendacje dla dzieci w wieku od 6 miesięcy do 8 lat
W celu uzyskania oczekiwanej odpowiedzi immunologicznej dzieciom w wieku od 6 miesięcy do 8 lat, szczepionym po raz pierwszy, zaleca się podanie 2 dawek szczepionki przeciw grypie (w odstępie co najmniej 4 tygodni). W badaniach nad triwalentą inaktywowaną szczepionką (TIV), podaną po raz pierwszy dzieciom w omawianej grupie wiekowej, zaobserwowano znacząco wyższy poziom przeciwciał ochronnych po zaszczepieniu 2 dawkami, w porównaniu do dawki pojedynczej. Badania nad monowalentną inaktywowaną szczepionką pandemiczną z 2009 r. (H1N1), która była podana dzieciom w wieku poniżej 9 lat, także wykazały znacznie lepszą odpowiedź na ten antygen w przypadku podania 2 dawek.
Należy zauważyć, że w poprzednich latach dzieci w wieku 6 miesięcy – 8 lat, które otrzymały tylko 1 dawkę szczepionki przeciw grypie w ich pierwszym roku szczepienia, wymagały podania 2 dawek w następnym sezonie w celu uzyskania oczekiwanej odpowiedzi immunologicznej. Ponieważ jednak w sezonie 2011/2012 antygeny szczepów wirusa pozostają niezmienione w porównaniu do tych sprzed roku, dzieci w tej grupie wiekowej, którym podano przynajmniej 1 dawkę sezonowej szczepionki 2010/2011, będą wymagały podania tylko 1 dawki preparatu przygotowanego na sezon 2011/2012. Natomiast dzieciom, które nie otrzymały przynajmniej 1 dawki szczepionki w poprzednim sezonie lub gdy nie ma pewności, że takie szczepienie otrzymały, zalecane jest podanie 2 dawek w nadchodzącym sezonie.
Zalecenia dla osób zgłaszających alergię na jaja kurze
Wszystkie aktualnie dostępne szczepionki przeciw grypie są przygotowane poprzez wszczepienie wirusa do jaj kurzych. Nadwrażliwość na jaja stanowi przeciwwskazanie do podania większości szczepionek przeciwgrypowych. Jednakże kilka ostatnich badań udokumentowało bezpieczne podanie szczepionki trójwalentnej (TIV) u osób z omawianą alergią. Ostatnie korekty ulotek niektórych preparatów trójwalentnych zawierają informacje, że tylko ciężkie reakcje alergiczne na białko jaja kurzego (np. anafilaksja) są przeciwwskazaniem do ich podania. Nie jest jednak znany bezpieczny maksymalny próg albumin jaja kurzego w szczepionce, poniżej którego nie występuje ryzyko reakcji anafilaktycznych.
Aktualne zalecenia Komitetu ACIP dla osób zgłaszających alergię na jaja kurze są następujące:
Osoby, które doświadczyły tylko pokrzywki w następstwie ekspozycji na jaja powinny otrzymać szczepionkę przeciw grypie z następującymi zastrzeżeniami:
– W świetle opublikowanych badań zalecane jest zastosowanie inaktywowanej szczepionki trójwalentnej (TIV).
– Szczepionka powinna zostać podana przez wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia, posiadającego wiedzę o potencjalnych objawach alergii na jaja.
– Pacjenci powinni być obserwowani przynajmniej przez 30 minut pod kątem wystąpienia reakcji niepożądanych (po podaniu każdej dawki szczepionki).
Inne środki ostrożności takie, jak dzielenie dawki preparatu i podawanie w dwóch rzutach oraz testy skórne z użyciem szczepionki nie są konieczne.
Osoby, które zgłaszają wystąpienie w przeszłości reakcji takich jak: obrzęk naczynioruchowy, zespół zaburzeń oddechowych, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, uczucie zawrotów głowy, nawracające wymioty; jak również osoby, które wymagały podania adrenaliny lub zastosowania innej nagłej interwencji medycznej – szczególnie gdy reakcje te, wystąpiły natychmiast, w ciągu kilku minut do godzin po ekspozycji na jaja:
– Pacjenci ci są narażeni na wystąpienie ciężkich reakcji anafilaktycznych podczas powtórnej ekspozycji na białko jaja kurzego i przed zaleceniem szczepienia powinni zostać skierowani do lekarza specjalizującego się w alergologii w celu dalszej oceny ryzyka.
Dla szybkiego rozpoznania i leczenia anafilaksji wszystkie szczepienia powinny być wykonywane w warunkach zapewniających odpowiedni personel i wyposażenie.
Niektóre osoby zgłaszające alergię na jaja nie muszą być na nie uczulone. Sytuacja ta dotyczy na przykład osób mogących zjeść lekko ugotowane jajo (np. jajecznicę) bez reakcji niepożądanej. Odwrotnie zaś, pacjenci z alergią na jaja mogą je tolerować w produktach upieczonych (np. w chlebie, ciastkach). Tolerancja tych produktów nie wyklucza jednak alergii na białko jaja kurzego. Ten typ alergii może być potwierdzony przez długotrwałą obserwację medyczną pod kątem wystąpienia reakcji niepożądanych na jaj a i produkty spożywcze je zawierające, jak również testy skórne i /lub krwi oznaczające przeciwciała klasy IgE na białka jaja.
Wcześniejsza ciężka reakcja alergiczna po podaniu szczepionki przeciw grypie, bez względu na podejrzewany komponent, stanowi przeciwwskazanie do kolejnego szczepienia.
Opracowała: lek. Justyna Hall
Źródło:
Prevention and Control of Influenza with Vaccines: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2011
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6033a3.htm?s_cid=mm6033a3_w