Od katastrofy elektrowni atomowej w Czarnobylu w roku 1986 zanieczyszczenie radioaktywne w obwodzie Homelskim położonym tuż przy granicy z Ukrainą zmniejszyło się niemal dziesięciokrotnie – raportują naukowcy białoruscy. Ale niezależni eksperci tonują optymizm. Chodzi jedynie o zawartość pierwiastków radioaktywnych, głównie cezu-137 oraz strontu-90 w wyhodowanych na skażonych terenach produktach żywnościowych.
Zawartość tych pierwiastków w glebie zmniejszyła się ledwie nieco ponad dwukrotnie, ponieważ okres połowicznego rozpadu strontu-90 to 28 lat, zaś cezu-137 – 30 lat. Na dodatek stront-90 gromadzi się w organizmie ludzkim w układzie kostnym i jeszcze przez długie lata pozostaje niebezpieczny dla zdrowia. Produkty jego rozpadu również są radioaktywne. Eksperci zwracają też uwagę, że obowiązujące w Rosji i na Białorusi normy zanieczyszczenia żywności tymi pierwiastkami znacznie przewyższają normy europejskie. Obowiązująca w Rosji norma zanieczyszczenia strontem-90 to 90 Bq/kg, w Polsce wynosi ona 6 Bq/kg.
W ubiegłym roku prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenka wystąpił z inicjatywą stopniowego przywracania do obrotu rolnego skażonych radioaktywnie ziem na południu Białorusi „tam, gdzie jest to bezpieczne dla zdrowia ludzi”. Jednak jak może być bezpieczna produkcja żywności tam, skąd zgodnie z zaleceniem lekarzy w ciągu dziesięciu lat po katastrofie czarnobylskiej ewakuowano 131 tysięcy mieszkańców Białorusi – na to oficjalna nauka nie chce udzielić odpowiedzi. Przyznaje za to, że tereny w promieniu kilkudziesięciu kilometrów wokół byłej elektrowni w Czarnobylu skażone plutonem pozostaną niezdatne do stałego zamieszkania jeszcze przez tysiące lat.
Michał Janczuk (TV Biełsat)