Powstanie Listopadowe
Jeden z pierwszych wolnościowych zrywów Polaków- powstanie listopadowe przeciwko Rosji- rozpoczęło się nocą 29 listopada 1830 roku.
Po nocy listopadowej w której wybitną rolę odegrali spiskowcy z warszawskiej Szkoły Podchorążych, nastały miesiące trudnych wojskowych zmagań, sukcesów, ale także I klęsk. Bezprykładne męstwo młodych patriotów zaprzepaszczone zostało w końcu wskutek nieudolności i kunktatorstwa kolejnych naczelnych wodzów. Pacyfikacja Warszawy przez odziały Paskiewicza z początkiem września 1931 roku- po bez mała 10 miesiącach walk – położyła ostatecznie kresy listopadowym nadziejom.
29 listopada 1830
Autor: Józef Hieronim Kajsiewicz
Józef Hieronim Kajsiewicz był uczestnikiem powstania listopadowego wszczętego przez grupę cywilnych spiskowców ( belwederczycy) i podchorążych pod wodzą Piotra Wysockiego.
foto: pl.wikipedia.org
29 LISTOPADA 1830
Trupa ziemi przykryły chmur puchy łabędzie,
Jasno, rzeźwo w Warszawie; w domu na ustroni,
Siedział młodzian w komnacie, dobył skrytej broni,
Karmił sadzą, ołowiem, krwi chciwe narzędzie.
I złożył – wzrok zatoczył aż w ulic krawędzie
A sprzeczne myśli wschodzą, nikną z jego skroni,
Spomni lubą, rodzicow, i gorzkie łzy roni,
Spomni wolność, ojczyznę i smutku się zbędzie –
Pierś wciąż rośnie mu w górę – usta zaciśnięte –
Znać westchnieniem nie mogąc przełamać tej tamy
Rozsadzały na dwoje serce żalem wzdęte…
Grom zagrzmiał – łuna łyska – młodzian się ocucił,
Broń porwał – dał znak krzyża – wnet stanął u bramy –
“Bracia za broń” i w stronę, gdzie bój wrzał, się zwrócił.
Wojciech Kossak, Starcie belwederczyków z kirasjerami rosyjskimi na moście w Łazienkach
Opr. K. Teller
na podstawie albumu: Janusz Wałek „ Dzieje Polski w malarstwie i poezji”
Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1987