XXIV Góralskie Posiady Doktora Orawca
Dom Orawców, Northbrook, IL, 18 czerwca 2017 r.
Honorowymi gośćmi posiadów byli muzyk, tancerz, gawędziarz, animator i popularyzator folkloru góralskiego mgr inż. arch. Jan Karpiel Bułecka oraz Prezes Związku Podhalan w Północnej Ameryce (ZPPA) Józef Cikowski. W posiadach uczestniczyło wielu dostojnych gości: Konsul Generalny RP Piotr Janicki, właściciel Polameru, Polvision oraz polskiego radia 1030 AM Włodzimierz Kotaba z małżonką Jolantą, redaktor naczelny „Podhalanina”, były prezes ZPPA Henryk Janik, były prezes Federacji Polonijnych Organizacji Medycznych prof. dr Marek Rudnicki z małżonką dr Joanną, wiceprezes Fundacji Kultury Tatrzańskiej, były wiceprezes ZPPA i Zbójnik Roku Marek Ogórek z małżonką, prezes Koła Poronin przy ZPPA Zofia Ustupska Bobak, pierwszy prezes Koła Poronin Tadeusz Majerczyk z żoną Janiną, Stanisław Kiernoziak z żoną Haliną (znakomity lutnik prezentujący wykonane przez siebie skrzypce na wielu międzynarodowych wystawach) oraz Adam Górecki z Klubu Narciarskiego „Tatry”.
Na posiadach obecni byli też znani działacze, przedstawiciele Zarządu Głównego ZPPA: sekretarz generalna ZPPA, red. mgr Helena Studencka z mężem, marszałek Tomasz Radecki z małżonką Renatą oraz korespondent ZPPA red. Wojciech Dorula z małżonką Małgorzatą.
Obecni byli także członkowie Koła Poronin z całym Zarządem: wiceprezes Małgorzata Łazarczyk, dyrektor Tomasz Lassak, sekretarz protokołowy Anna Szatkowska, sekretarz finansowy Anna Skupień, skarbnik Zofia Haza, marszałek Jan Polak, chorążowie Andrzej Buńda i Władysław Haza, Komisja Rewizyjna: Maria Łazarczyk, Anna Maciata, komitet imprez: Halina i Jan Macurowie z córką Kingą, Helena Buńda, Tadeusz Dzierżęga, Małgorzata Polak oraz Maria Marusarz z mężem Janem.
W posiadach wzięła udział najbliższa rodzina B. Orawca zamieszkała w Chicago: żona Grażyna, córka Sylvia i syn Mieszko, kuzyn Tadeusz Dzierżęga, Anna Skupień oraz Halina Gąsienica. Byli także znani polscy biznesmeni Aneta Szulakiewicz (General Masonry Construction, Inc.), która jest również prezesem Fundacji Domu Dziecka oraz Stanisław Bafia (ES Windows, Inc.) rodem z Poronina, syn p. mgr. Anieli Bafii – znanej autorki wielu publikacji, m.in. „Poronin dawniej i dziś”.
Świat kultury podhalańskiej reprezentowali znakomici artyści z metropolii chicagowskiej m.in: Mirosława Sojka-Topór, Andrzej Krzeptowski-Bohac, Jan Król, Tadeusz Majerczyk, Stanisław Gawlak-Kubior, Stanisław Bobak, Jan Polak, Halina Macura z córką Kingą, liczni przedstawiciele Zespołu Góralskiego „Wanta” z Markiem Bukowskim (kierownik, instruktor) i Katarzyną Janik (zastępca kierownika) na czele oraz muzyka góralska zespołu „Wanta” w składzie: Marek Bukowski – prym, Paweł Janik – prym, Paweł Skupien – sekund, Grzegorz Jaciów – bas. Gościnnie wystąpili także: Jan Karpiel-Bułecka – fujara, piszczałki, skrzypce, dudy podhalańskie, Andrzej Krzeptowski-Bohac – fujara, piszczałki, skrzypce, Jan Król – akordeon, Stanisław Bobak – akordeon, Jan Polak – akordeon, Stanisław Kiernoziak – akordeon.
Media reprezentowali: red. Henryk Janik – redaktor naczelny czasopisma „Podhalanin”, red.
Andrzej Baraniak – znany redaktor polonijny (radio Deon, Dziennik Związkowy, Express), red. Andrzej Wąsewicz – redaktor naczelny Expressu, red. Jacek Stolarski z Super Expressu, red. Maria Krzeptowska-Giewont oraz red. Helena Studencka z radia ZPPA.
Wszyscy uczestnicy posiadów witani byli przez gazdowów posiadów: Sylvię, Mieszka oraz Bronisława Orawców-Wyśnich (wszyscy w regionalnych strojach podhalańskich) tradycyjnym, staropolskim zwyczajem: chlebem, solą, oscypkiem, nalewką oraz muzyką góralską.
Gazda posiadów dr Bronisław Orawiec-Wyśni otworzył posiady oraz serdecznie powitał licznie przybyłych gości. Podkreślił, że w posiadach uczestniczą wybitni, niezwykle utalentowani artyści, śpiewacy, tancerze i muzycy podhalańscy oraz konsul Piotr Janicki. Zaznaczył także obecność dwóch bardzo ważnych dla Posiadów sztandarów: Związku Podhalan i Koła Poronin. Gospodarz poinformował także zebranych, że z okazji Posiadów nadszedł patriotyczny list od Pani Karoliny Kaczorowskiej z Londynu, byłej Pierwszej Damy RP, małżonki ostatniego Prezydenta RP na uchodźctwie, Honorowego Obywatela Zakopanego JE Ryszarda Kaczorowskiego. B. Orawiec poprosił byłą Królową ZPPA Kingę Macurę oraz Katarzynę Janik wraz z członkiniami Zespołu Góralskiego „Wanta” o odśpiewanie polskiego i amerykańskiego hymnu.
Następnie gazda posiadów krótko przedstawił oraz poprosił o zabranie głosu Honorowych Gości Posiadów – mgr inż. arch. Jana Karpiela Bułeckę – doskonałego muzyka, tancerza, gawędziarza, animatora i popularyzatora folkloru góralskiego oraz Józefa Cikowskiego – prezesa Związku Podhalan w Północnej Ameryce. Na pamiątkę uczestnictwa w posiadach B. Orawiec wręczył Honorowym Gościom specjalnie przygotowane w Chicago statuetki ze „złóbcokami” z wygrawerowanymi tabliczkami, pamiątkowe medale Fundacji Góralskich Posiadów dr. Orawca, okolicznościowe szarotki podhalańskie oraz publikacje.
Należy wspomnieć kilka słów na temat Honorowych Gości XXIV Posiadów:
Jan Karpiel Bułecka to muzyk, tancerz, gawędziarz, animator i popularyzator folkloru góralskiego, architekt – orędownik zachowania i kontynuacji regionalnego stylu podhalańskiego. Laureat Nagrody Kolberga w 2007 r. Urodził się w 1956 roku. Jest uznawany za najbardziej wszechstronnego artystę współczesnego Podhala, wybitnego znawcę góralskiej i karpackiej muzyki i tradycji. Pochodzi ze znanej i zasłużonej rodziny zakopiańskich artystów i budowniczych. Jego ojciec – Bolesław to słynny skrzypek prymista i zbieracz nut podhalańskich, laureat Nagrody im. Oskara Kolberga w 1997 r.; matka Zofia występowała w zakopiańskim zespole Klimka Bachledy. Jego pierwszym nauczycielem gry na skrzypcach był ojciec. Obecnie Jan Karpiel Bułecka jest uważany za jednego z najlepszych podhalańskich prymistów. Jest również multiinstrumentalistą, wirtuozem gry na instrumentach pasterskich regionu Podhala: dudach, piszczałkach pojedynczych, podwójnych, trombitach. Jest budowniczym tych instrumentów, przywracał je podhalańskiej tradycji, rekonstruując na podstawie egzemplarzy zachowanych w Muzeum Tatrzańskim i w zbiorach własnych. Jan Karpiel-Bułecka to doskonały śpiewak i tancerz, znawca wielu tanecznych i śpiewanych nut z Podhala i z innych obszarów Karpat. Jest doskonałym gawędziarzem, w pięknym stylu popularyzującym góralską gwarę i kulturę słowa. Z zawodu jest architektem. Ukończył studia na Politechnice Krakowskiej, początkowo znalazł zatrudnienie w Pracowni Regionalnej Politechniki Krakowskiej w Zakopanem, gdzie zajmował się inwentaryzacją i ratowaniem zabytków budownictwa podhalańskiego (m.in. opracował dokumentację i nadzorował remont starego kościółka w Zakopanem), obecnie prowadzi własną pracownię projektową. (ref. www.nagrodakolberg.pl).
Józef Cikowski – prezes Związku Podhalan w Północnej Ameryce. Urodzony w 1956 r. Pochodzi z Czarnego Dunajca. Od dzieciństwa związany z tradycjami górali podhalańskich.
W latach 70-tych był współzałożycielem, instruktorem i muzykantem zespołu góralskiego ”Juhasi” w Czarnym Dunajcu. Razem z zespołem uczestniczył w wielu festiwalach folklorystycznych w Polsce i w innych krajach Europy. Od dzieciństwa interesował się muzyką. Grał w zespołach młodzieżowych w Polsce i Stanach Zjednoczonych, do których przyleciał w marcu 1981 roku. Tutaj założył rodzinę. Z żoną Anią przeżyli już ponad 35 lat. Dochowali się trójki dzieci, a w tej chwili już doczekali się wnuków. Przez wszystkie lata pobytu w Chicago, związany z kołem Czarny Dunajec. W latach 2011 do 2014 piastowal funkcję wiceprezesa w Zarządzie Głównym ZPPA, a obecnie – na XXIX Sejmie – wybrany na Prezesa Związku Podhalan w Ameryce. Urząd ten piastuje z ogromnym zaangażowaniem i oddaniem dla organizacji. Jako wieloletni właściciel firmy kontraktorskiej Medallion Corp. wykonał wiele prac na rzecz Domu Podhalan. Uczestniczy we wszystkich uroczystościach podhalańskich i polonijnych, świeckich i kościelnych. (autor: mgr Helena Studencka).
Statuetki ze „złóbcokami” i wygrawerowanymi tabliczkami, medale i szarotki otrzymali także kapelmistrz ZPPA Marek Bukowski i Zespół Góralski „Wanta” reprezentowany przez Katarzynę Janik. Konsulowi Generalnemu RP w Chicago Piotrowi Janickiemu B. Orawiec wręczył poza pamiątkowym medalem i szarotką także swojego autorstwa publikacje: Góralskie Posiady Doktora Orawca, tom I, II, III i X, XV, XX-lecie Klubu Sportowego “Bronek” Związku Lekarzy Polskich w Chicago. W publikacjach można znaleźć wiele informacji na temat Podhala i Podhalan. Medale i szarotki otrzymali także specjalni goście XXIV Posiadów: Walter Kotaba, Marek Rudnicki, Henryk Janik, Andrzej Krzeptowski Bohac, Tadeusz Majerczyk, Zofia Bobak Ustupska i Marek Ogórek. Autorem pamiątek, tj. medalu oraz specjalnie wykonanych na tę uroczystość szarotek z wygrawerowanym napisem: XXIV Góralskie Posiady dr. Orawca jest znany artysta ludowy Stanisław Kulawiak. Wszystkie Panie z wdzięczności za udział w posiadach zostały uhonorowane wiązankami kwiatów.
Podczas posiadów odbyła się pierwsza historyczna ceremonia pasowania na „Harnasia”, którym został Bronisław Orawiec-Wyśni. Po wygłoszeniu hetmańskiej mowy przez Jana Karpiela Bułeckę, założenia pięknego, bordowego Janosikowego kołpaka z orlim piórem (czapki harnasia) oraz pasowania góralską ciupagą dokonali mistrz Jan Karpiel Bułecka i prezes Józef Cikowski. Podniosły nastrój uroczystości uświetnili Andrzej Krzeptowski Bohac z Janem Karpielem Bułecką, którzy przepięknie zagrali na fujarach pasterskich i piszczałkach. Jan Karpiel Bułecka dał również popis gry na dudach podhalańskich, przy akompaniamencie których oraz muzyki zatańczył po góralsku B. Orawiec. Być może pasowanie na „Harnasia” będzie kontynuowane na kolejnych posiadach dr. Orawca.
Pasowanie na Harnasia
Witojcie sycka zebrani na Orawcowyk posiadak.
Na wasyk ocak rodzi sie nowy zwyk.
Momy juz wybory Zbojnika Roku, ale moze nim byc gołowąs,
Coby ostać Harnasiem trza mieć roki i godnie se zasłuzyć.
Zarząd Związku Podhalan w Północnej Ameryce
Urocyście ogłoso ze piyrsym pasowanym na Harnasia bedzie Dr. Bronisław Orawiec
Jako cłek godny, w godnym wieku i doświadcony w zbójnickim rzemieśle.
Klęknijcie Bronisławie i nastowcie prawe ramie
A kapelus zrućcie, bo zastąpi go inne nakrycie głowy.
Ta ciupazka co równo świat, trzy razy dotknie wasego ramienio
Zbijoj śmiało
Zbijoj godnie
Zbijoj sprawiedliwie
Bier bogatym, biydnym dawać nie musis, bo majom 500+
Niek od dziś twojom głowę zdobi Janosików kołpak
Oznaka przywództwa nad Zbójnickim Towarzystwem.
Jaworze jaworze, syrokiego liścia
Dejze Panie Boze, Harnasiowi scynścio
By godnie zbójowoł, piniązki sporowoł
Hudobnym dziywcynom, korole kupowoł.
Jan Karpiel-Bułecka
Po tym miała miejsce bardzo miła uroczystość złożenia życzeń urodzinowych B. Orawcowi, który właśnie ukończył 70 lat. Halina Macura wyrecytowała piękny okolicznościowy wiersz oraz wspólnie z mężem Janem i córką Kingą wręczyły upominek w postaci oryginalnej rzeźby Jana Krzeptowskiego „Sabały” z geślikami. Członkowie Zarządu Koła Poronin przygotowali prezent w postaci dwóch baranków (które wyglądały jak prawdziwe), a rodzina Państwa Hazów (Zofia, Władysław i córka Halina) przygotowała przepiękny okazały tort z symbolami medyczno-kardiologicznymi i góralskimi (słuchawka lekarska, serce, EKG, Rx, parzenica góralska z logo B. Orawca) oraz dedykacją: Sto lat. Udanych posiadów życzą Hazowie. Jan Karpiel Bułecka przekazał oprawioną w ramkę oryginalną rycinę przedstawiającą postać górala, a obok „kosę” oraz dedykację: Chocieś wrós w tyn Hameryke jak tatrzański hruby las, nima mocnyk na metrykę, syćkim równo płynie caz. Nie podskocys wysej nosa, haw tyz wartko lecom dni, i juz Bronuś piyrso kosa nad głowickom wisi ci. Ale otrej z ocek rose, bo ci zycyć mome chęć – cobyś przezył drugom kose nomniej o dwadzieścia pięć. Na 70 urodziny – Familjo Macura i Jano Korpiel Bułecka 17.VI.2017.
- Orawiec wręczył żonie Grażynie wiązankę kwiatów z okazji nadchodzącej za 2 dni rocznicy ślubu. Muzycy i uczestnicy posiadów zaśpiewali gromkie 100 lat, które zabrzmiało niezwykle donośnie, jakby śpiewał prawdziwy duży operowy chór, ponieważ zaśpiewało wspólnie wielu utalentowanych śpiewaków podhalańskich. Wielu z artystów, muzyków i solistów uczestniczących w posiadach występowało w Operze Góralskiej w Ameryce „Jan Paweł II na Podhalu” pióra Franciszka Łojasa-Kośli z Poronina, znanego poety ludowego. Wspaniała muzyka góralska z niezwykłą grą na akordeonie Jana Króla, grą na fujarach i piszczałkach Andrzeja Krzeptowskiego Bohaca i Jana Karpiela Bułecki, który zagrał także na dudach podhalańskich, piękne głosy artystów pozostaną na długo w pamięci posiadników. Atmosfera i nastrój rytmów góralskich udzielił się także Konsulowi Piotrowi Janickiemu do tego stopnia, że spontanicznie dołączył do tańca góralskiego B. Orawca i chyba pierwszy raz w życiu zatańczył po góralsku i to całkiem nieźle. Partnerkami były Halina Macura i Zofia Bobak.
Po części oficjalnej oraz pierwszej części artystycznej, gazda posiadów B. Orawiec zaprosił gości na wieczerzę. Posiłek składał się z wielu różnorakich zimnych przystawek (m.in. teryna z warzyw i łososia, indyk w maladze, schab pieczony z morelami, foie gras, galaretki z łososia, kurczaka, wieprzowe, jajka faszerowane, vol-au-vent z marynowanym łososiem, rożki serowo-owocowe, deska wędlin i serów, smalec, ogórki kiszone, sałatki jarzynowe, sałatka z porów i pieczarek), ciepłych dań (rolada ze schabu z poledwiczką i szpinakiem, wieprzowina w kawałku, złocisty filet z kurczaka z warzywami pod serową pierzynką, pieczone prosię, zrazy po staropolsku, kluski śląskie, młode ziemniaki z koperkiem, kasze, brokuły, kalafior, karmelizowane orzechy, kapusta, mizeria), deserów, tortu urodzinowego i owoców wspaniale przyrządzonych przez szefa kuchni Pawła Całkę z „Alex Catering”. Nie zabrakło tradycyjnych, regionalnych potraw, w tym oscypków przywiezionych prosto z bacówki Krzysztofa Bachledy „Curusia” w Polsce, sera owczego, moscoli, smalcu, domowych ogórków, chleba własnego wypieku, itp. Świetnie smakowała także „cytrynówka” specjalnie przygotowana na posiady, której każda butelka została opatrzona etykietką z ryciną parzenicy góralskiej, logo B. Orawca (litery BO w środku serca) oraz napisem: XXIV Góralskie Posiady Dr. Orawca. Było wiele różnorakich specjalnych nalewek z dodatkiem ziół, w tym przyrządzonych wg prastarych receptur (np. z wczesnych lat XV wieku za czasów króla Jagiełły). Obsługę kelnerską zapewnili: gaździna posiadów Sylvia Orawiec-Wyśni, Anna Skupień, szef kuchni Paweł Całka z asystentką p. Violą i dwoma kelnerami. Obsługę barku zapewnił profesjonalnie bartender p. Marek Madej z asystentem p. Sławomirem.
W czasie posiadów głos zabrali: Honorowi Goście XXIV Posiadów – mistrz Jan Karpiel Bułecka i prezes Józef Cikowski, Konsul Generalny RP w Chicago Piotr Janicki, Walter Kotaba, Henryk Janik, Helena Macura, Zofia Bobak Ustupska, Zofia Haza i inni.
W dalszej części artystycznej, na deku przy pochodniach pięknie odbijających się w wodzie basenu i watrze, spontanicznie taniec góralski wykonali: Stanisław Gawlak Kubior, Marek Ogórek, Tomasz Lassak, Jan Karpiel Bułecka, Tadeusz Majerczyk, Jan Król, Bronisław Orawiec-Wyśni, Mirosława Sojka, Kinga Macura, Katarzyna Janik, Zofia Bobak Ustupska, Halina Macura i in. Ciąg dalszy to śpiewy, tańce i polki góralskie. Posiady zakończyła wspólna zabawa oraz śpiewy do późnych godzin nocnych. Opowiadaniom i gawędom przy prawdziwej watrze góralskiej przygotowanej przez gazdę posiadów Mieszka Orawca-Wyśniego nie było końca. W posiadach uczestniczyło ponad 110 osób, z których większość była w strojach regionalnych. Zdjęcia wykonali oraz video nagrali: Małgorzata i Edward Helegdowie. Zdjęcia także wykonali: red. J. Stolarski, red. A. Baraniak, red. A. Wąsewicz oraz red. W. Dorula, który nagrał również video.
Na zakończenie XXIV Góralskich Posiadów Doktora Orawca, organizator podziękował za miłą, rodzinną, serdeczną atmosferę, za wspaniałe upominki oraz gorąco zaprosił na kolejne Posiady.
BO
Foto: M. E. Helegda, J. Stolarski