Pierwszej destylacji czystego alkoholu, dokonał w 400 roku n.e. grecki alchemik Zosimos z Panapolis. Jego prace dotyczące tego przedsięwzięcia, przejęli z biegiem czasu Arabowie, którzy uzyskiwaną ciecz nazwali al koh’l. Jej produkcję utrzymywali w ścisłej tajemnicy. Dlatego też, ludzkość uważała alkohol za magiczny, posiadający moce tajemne napój.
W Polsce
Do Polski technologia produkcji alkoholu, dotarła z arabskimi i włoskimi kupcami. Najstarsze wzmianki o wódce odnajdujemy w zapiskach sądowych województwa sandomierskiego, które pochodzą z 1405 roku. Podobne dokumenty pochodzą z akt Grodzkich i Ziemskich we Lwowie z 1437 roku. Początkowo napój alkoholowy, spożywany był przede wszystkim przez chłopów. Potwierdza to nawet poeta polski Sebastian Klonowicz, który w poemacie pt. „Roxolania” z 1584 roku, opisywał życie chłopów polskich.
…Nie wiem zaiste, kto w pierwszej osnowie
Ognisty napój wymyślił w gorzelnie
Kto jest ów zbrodniarz? I jako się zowie?
By go przekleństwu oddać nieśmiertelnie…
Wódka
Początkowo słowa „wódka”, używano w określeniu elementu składowego niektórych lekarstw. Z biegiem czasu natomiast nazwa wódka przylgnęła do napoju alkoholowego. Należy w tym miejscu zwrócić baczną uwagę, że jest to słowo staropolskie, które zostało zapożyczone przez Ruś. Cyrylicą pierwszy raz zapisane zostało podobnie brzmiące do wódka słowo, określające ruską nalewkę medyczną.
Spożycie wódki
Spożycie wódki wzrosło gdy do jej produkcji wykorzystywano żyto, które bogato obrastało polskie pola. Pozyskiwano ten trunek w wyniku trzykrotnej destylacji zacieru z przefermentowanego żyta, dzięki czemu uzyskiwano kolejno: brantówkę, szumówkę i okowitę. W 1534 roku Stefan Falimierz lekarz i botanik, wydał w Krakowie pierwszy polski zielnik, noszący tytuł „O ziołach i o mocy ich”. W tym dziele sporo miejsca poświęcił on wódce, którą dotychczas wyrabiano w aptekach i stosowano jedynie jako lekarstwo. Wymienił on aż 72 gatunki wódek ziołowych na różne dolegliwości. Stąd też podobno z biegiem czasu zaczęto używać nazwy „wódka ziołówka” i „wódka żołądkówka”.
Szesnasty wiek
W XVI wieku najwięcej wódki produkowano w Krakowie i Poznaniu. Jednym z bardziej znanych jej producentów był również Gdańsk, gdzie produkowano wódkę „Goldwasser”. Jej charakterystyczną cechą były zawieszone w alkoholu drobne płatki złotego kruszcu.
Stara legenda gdańska
Według legendy do powstania tej wódeczki przyczynił się sam bóg mórz i oceanów Neptun. Wrzucił on do alkoholu płatki złota, aby tym sposobem obdarować piękną Afrodytę, podobno lubiącą raczyć się mocnym trunkiem. Trunek ten cieszył się tak dużą popularnością, że zdobył tytuł „Likier królów – król wśród likierów”. Jego wielbicielami był na przykład car Rosji Piotr I, król Francji Ludwik XIV, a nawet caryca Rosji Katarzyna Wielka.
Polski Producent
Pierwszym w Polsce producentem wódki na skalę światową, był przemysłowiec i powstaniec styczniowy Józef Adam Baczewski. W 1882 roku uruchomił we Lwowie swoją pierwszą destylatornię, a już w 1910 roku wyroby Baczewskiego znalazły uznanie na Starym Kontynencie i za oceanem. Były one też nagrodzone Austrowęgierskim Godłem Cesarskiego Orła, a także uzyskały one tytuł Cesarskiego i Królewskiego Dostawcy Dworu. Rodzina Baczewskich od początku swojej działalności zdawała sobie sprawę ze znaczenia reklamy, podnoszącej sprzedaż ich wyrobu. Od połowy XIX wieku produkty przedsiębiorstwa Baczewskich, rozlewane były do przepięknych kryształowanych karafek o wyszukanych kształtach. Z kolei w 1894 roku na Wielkiej Wystawie Przemysłu Krajowego, stoisko polskiej firmy Baczewskiego przyjęło formę ogromnej karafki. Ciekawą formą reklamy były również broszury z rysunkami i satyrycznymi historyjkami.
Sukces polskich gorzelników
Sukces Baczewskich przypieczętowany został w roku 1925, kiedy to na Londyńskiej Wystawie Spirytusowej, polskie wyroby zdobyły wszystkie nagrody. Światowa sława przyczyniła się do podpisania intratnych kontraktów eksportowych za ocean. Produkty firmy transportowano transatlantykami MS „Piłsudski” i MS „Polonia”. Po 1930 roku, Baczewscy swoje otworzyli filie w Pradze, Paryżu oraz w Wiedniu. Podczas wojny rozpętanej w roku 1939, fabryka Baczewskich została zbombardowana. Zginęła także większość członków rodziny Baczewskich.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
