Mija 78 lat od 19 kwietnia 1943 roku w Warszawie, kiedy rozpoczęły się walki Narodu Żydowskiego z okupantem niemieckim. O co walczyli?
O godność, o coś więcej niż życie, o to, żeby nigdy więcej …
Zniszczona Warszawa przez okupana niemieckiego
Sięgnijmy do lat świetności; to Kraków nazywany był Paradisus Iudaeorum…
Zanim król Kazimierz Wielki zajął się potwierdzeniem dotychczasowych i dodaniem nowych statutów mieszkańcom narodowości żydowskiej na ziemiach polskich, to w 1264 r w Kaliszu książę Bolesław Pobożny wydał dokument pod nazwą STATUT KALISKI. Były to gwarancje dobrego bytu dla ludności żydowskiej w Wielkopolsce, w celu zapewnienia swobody gospodarczej, osiedlania się, a ponadto bezpieczeństwa życia i mienia.
Gwarancje obejmowały też wyjęcie mieszkańców żydowskich spod sądownictwa miejskiego. Władzę zwierzchnią i sądowniczą sprawował książę poprzez wojewodów. Surowo karane były bezpodstawne oskarżenia Żydów i i inne występki przeciwko nim popełnione. Przywilej ten gwarantował ludności żydowskiej wolność wyznania i organizowania wspólnot religijnych. Według statutu należało udzielić pomocy Żydowi napadniętemu w nocy, a w przewodach sądowych przeciwko Żydowi nie wystarczał świadek chrześcijanin. Kara groziła za porwanie dziecka żydowskiego i ochrzczenie go. Żydzi mogli wymagać procentu od udzielonego kredytu, a także przyjmować w zastaw dobra ruchome. Od tego momentu na ziemie polskie napływały rzesze osadników żydowskich nie tylko z Europy.
Nadanie praw Żydom przez księcia Bolesława Pobożnego- allerhand.pl)
Pierwsi Żydzi odwiedzali ziemie Polan już w XI w. Byli to głównie kupcy. Wśród przybyszów żydowskich znaleźli się uchodźcy poszukujący schronienia przed prześladowaniami, których doznawali w Niemczech oraz Czechach podczas wypraw krzyżowych. O epidemię dżumy (1347-1350) również oskarżono Żydów w innych krajach Europy. Natomiast dla książąt i królów polskich Żydzi, zajmujący się głównie handlem i bankierstwem, stanowili szansę rozwoju gospodarczego kraju. Żydzi mieszkający na ziemiach polskich mogli szczycić się rozbudowanym systemem autonomii swoich instytucji.
Jan Matejko- Przyjęcie Żydów
Kolejnym ważnym krokiem było rozszerzenie statutu kaliskiego na cały kraj przez Kazimierza Wielkiego. Polska przez wieki stała się centrum żydowskiej diaspory nie tylko ze względu na liczbę mieszkających na jej obszarze wyznawców religii mojżeszowej, lecz także na powstały tu ośrodek życia religijnego i kulturalnego Żydów Aszkenazyjskich.
W XIV wieku Król Kazimierz Wielki przeszedł do historii jako władca szczególnie przyjazny Żydom. Kazimierz, ostatni z rodu Piastów uregulował sytuację prawną ludności żydowskiej, zatwierdzając dla kolejnych dzielnic swojego zjednoczonego królestwa przywilej Bolesława Pobożnego, a więc potwierdzenie przywilejów, czyli aktów, które określały status prawny i swobodę działalności ekonomicznej ludności żydowskiej w ramach szerokiej akcji regulowania statusu prawnego.
Kazimierz Wielki wyjątkową opieką otaczał żydowską, stołeczną, zbiorowość krakowską, której sprawy zajmowały Go osobiście. Kazimierz Wielki wydał między innymi przywilej dotyczący sposobów zaopatrzenia gminy krakowskiej w żywność koszerną. Panowanie Kazimierza Wielkiego, obfitowało w zabezpieczenie godnych warunków do życia żydowskim osiedleńcom, a przypadało na jeden z najczarniejszych okresów dla narodu żydowskiego w historii Europy.
Żydowscy notable przed Królem Kazimierzem Wielkim- allerhand.pl)
Król Kazimierz Wielki ustanowił w roku 1368 Urząd Żupnika, zarządcy majątkami żup solnych i powierzył ten urząd żydowskiemu bankierowi Lewko, który był również faktorem królewskim.
Niech żółte żonkile, żółte tulipany będą symbolem pamięci,
tego, co wydarzyło się od 19 kwietnia do 16 maja 1943 roku.
St. Black, USA /4/18/21
