Własność Jana Sapiehy
Z upływem półwiecza, od popadłych w długi braci, Kodeń z przyległymi wioskami, odkupuje Jan Sapieha, syn Siemiona Sunigaiły, wojewoda trocki. Zapis zakupu tego miasteczka zachował się do dnia dzisiejszego, a brzmi on następująco….Tenże sam Sapieha, marszałek, od Zygmunta Starego nadzwyczaj lubiony, otrzymawszy darem od tego króla wiele dóbr, dostał razem przywilej w roku 1511 na założenie miasta Kodeń, obdarzył takowo prawem magdeburskiem, ustanowił targi tygodniowe i trzy jarmarki do roku. Zasadzając się na takim przywileju, wydał inny od Siebie Sapieha 1513 roku, stanowiąc burmistrza i 3 radców, w połowie wyznania rzymskiego i greckiego, z oznaczeniem sposobu ich wybierania….…
Jan Sapieha, nie zgromadziwszy za życia odpowiednich środków finansowych, nie mógł pobudować w Kodniu, żadnych budynków. Zostawiwszy spory spadek synowi Pawłowi, który dodatkowo go pomnożył, Jan Sapieha zmarł w 1517 roku. Za posiadane pieniądze, Paweł wybudował otoczony murem i wałem wodnym, wspaniały zespół zamkowy wraz z kaplicą, którą po raz pierwszy opisano w notatkach klasztorno- racjowskich w 1530 roku. Między miastem a wzgórzem zamkowym zbudowano nawet port rzeczny, dzięki czemu sprowadzano drogą wodną różnego rodzaju towary handlowe, pomagające na wzbogacenie się miejscowości Kodeń.. W 1518 roku, powstała tu parafia rzymskokatolicka, z przepięknym klasztorem.
Wiek siedemnasty
W latach 30, siedemnastego stulecia, kolejny potomek Sapiehów, Mikołaj rozbudował ten renesansowy klasztor, pod wezwaniem świętej Anny. Od 1631 roku, po przywiezieniu przez wspomnianego Mikołaja, kradzionego w Rzymie obrazu przedstawiającego Marię Matkę Jezusa, Kodeń stał się miejscowością pielgrzymkową. To właśnie dzięki pielgrzymkom, a także licznym wycieczkom, Kodeń posiada stosowne dochody.
Okres zaborów
W czasie zaborów właścicielami miasta Kodeń, zostali Braniccy, a następnie Czartoryscy. Czasy wojen napoleońskich, spowodowały wielkie straty ekonomiczne Kodnia, a także i klasztoru. Część tej zacnej budowli uległa spaleniu. Po upadku powstania styczniowego, w którym mieszkańcy Kodnia brali aktywny udział, Kodeń stracił prawa miejskie. Z rozkazu cara, kościół św. Anny zamieniono na cerkiew prawosławną.
Ale gdy Polska odzyskała swoją niepodległość rodacy szybko odbudowali Kodeń i znajdujący się w nim klasztor. Jest on pięknie wyposażony, a redakcja Polish News, dziękuje za możliwość wykonania w nim zdjęć.
Ewa Michałowska – Walkiewicz