Polish News na wystawie na Świętym Krzyżu

Polish News na wystawie na Świętym Krzyżu

Polski Sachalin”

Po zakończeniu powstania styczniowego na ziemiach polskich, Rosjanie w murach klasztoru na Świętym Krzyżu, utworzyli więzienie o zaostrzonym rygorze. Osadzeni tam polscy patrioci, którzy brali udzial we wspomnianym zrywie powstańczym, zwyczajowo nazwali to miejsce „Polskim Sachalinem”. Sachalin to rosyjska wyspa usytuowana na Ocenaie Spokojnym, gdzie panowały trudne warunki bytowe dla osadzonych tam więźniów politycznych, którymi najczęściej byli Polacy. Redakcja Polish News, wybrała się właśnie na Święty Krzyż, by zobaczyć zorganizowaną tam wystawę tematyczną związaną z istniejącym tu nigdyś więzieniem.

Michał więziennik

Więzienie Ciężkie na Świętym Krzyżu

Więzienie Ciężkie na Świętym Krzyżu, to miejsce osadzenia więźniów politycznych,  które funkcjonowało w latach 1868–1945. Dokładnie zlokalizowane ono było na Łysej Górzej w istniejącym tu niegdyś zakonnym klasztorze. Ponieważ we wspomnianym klasztorze, Polacy zamieszkujący pobliskie wsie i miasteczka, sukcesywnie urządzali sobie spotkania patriotyczne po wieczornych mszach świętych, Rosjanie jako nasi zaborcy i przedstawiciele ówczesnego rządu w Królewstwie Polskim, bardzo wrogo podchodzili do zaistniałej sytuacji.

Jan Tomaszewski

Carska „kasata klasztorów”

W ramach tak zwanej „kasaty klasztorów”, władze carskie zlikwidowały istniejący na Świętym Krzyżu, klasztor zakonu benedyktynów. Z biegiem czasu w budynkach poklasztornych, ulokowano Instytut Księży Zdrożnyuch, ale władze carskie nie przypuszczały, że księża ci również będą organizatorami patriotycznych spotkań wiernych. Fakt ten przyśpieszył stworzenie w tym miejscu przez Rosjan miejsca osadzenia dla „niebezpiecznych Polaków”.

Więzień klasztoru

Złe warunki klimatyczne

Ze względu na bardzo niesprzyjające warunki atmosferyczne, więzienie na Świętym Krzyżu było miejscem gdzie usytuowany był najsurowszy zakład karny. Na klimat tu istniejący, uskarżali się nawet rezydujący tu przed laty księża zdrożni, a co dopiero źle ubrani i nienależycie karmieni i bici więźniowie. W początkowych latach swojej działalności, więzienie to nosiło nazwę Carskiego Więzienia, a potem Kieleckiego Więzienia Karnego.

Ustalenia Redakcji Polish News

Jak udało się ustalić Redakcji Polish News, różne choroby oraz związana z nimi ogromana śmiertelność wśród więźniów, dziesiątkowały osadzonych tutaj ludzi w przerażający sposób. „Wymyślne kary” jakie stosowali wobec znajdujących się tutaj byłych powstańców styczniowych Rosjanie, dodatkowo utrudniały życie więźniom. Do takich kar stosowanych wobec polskich patriotów, było na przykład nakazanie połknięcia ostro zakończonego „orzełka polskiego”, który był naszywany na powstańczych czapkach. Jak nie trudno się domyśleć, po takim połknięciu więzień szybko umierał, nie doczekawszy końca swojego wyroku. Inną karą, która raczej stosowana była jako rozrywka dla Rosjan, było zmuszanie polskich więźniów aby siadali oni na ostrzu lancy, w którą zaopatrzeni byli „konni” podczas powstania 1863 roku. Siadający na ostrzu takiej lancy człowiek, głośno krzyczał co rozśmieszało carską obsługę więzienia. Rzecz jasna człowiek taki siadając na ostrze lancy sam na sobie wykonywał wyrok śmierci.

Kary dla szpiegów

Też nietuzinkowe kary stosowali Rosjanie wobec Polaków uznanych przez nich za szpiegów. Wówczas to nacinano dość głęboko ciało takich osadzonych i Rosjanie ciesząc się patrzyli w jakim momencie człowiek ten będzie po prostu żywcem wypatroszony. Car poinformowany jakich to dodatkowych cierpień przysparzają więźniom jego namiestnicy, był bardzo zadowolony i sam nazwał świętokrzyskie więzienie „zakładem karnym ciężkim”.

Po odzyskaniu niepodległości

Ale gdy Polska odzyskała swoją niepodległość, Polacy właśnie na stokach górskich pod klasztorem na Świętym Krzyżu organizowali wiece mające na celu rekrutowanie rodaków na wojnę przeciwko nawale bolszewickiej w 1920 roku. Dziś znów jest tutaj zakon, tym razem braci oblatów i to właśnie oni byli organizatorami wspomnianej wystawy patriotycznej.

Ewa Michałowska -Walkiewicz