Organizatorzy dbają, by w każdej kolejnej rekonstrukcji pojawiał się nowy element. – Inscenizacja to hołd, który składamy poległym żołnierzom – zauważa burmistrz Wojciech Żukowski.
MLac
Fot. Archiwum
Radio Lublin: Posłuchaj wypowiedzi organizatorów inscenizacji:
http://moje.radio.lublin.pl/tomaszow-w-rekonstrukcji-wzial-udzial-nawet-czolg.html
List prezydenta w rocznicę bitew pod Tomaszowem Lubelskim
Organizatorzy i Uczestnicy
uroczystych obchodów 72 rocznicy bitew
pod Tomaszowem Lubelskim
we wrześniu 1939 roku
Tomaszów Lubelski
Szanowny Panie Burmistrzu!
Szanowni Kombatanci!
Panie i Panowie!
Serdecznie pozdrawiam uczestników uroczystości poświęconej pamięci żołnierzy Września 1939 – bohaterskich uczestników zmagań pod Tomaszowem Lubelskim. Składamy hołd ich patriotyzmowi, męstwu i poświęceniu.
W tym miejscu, pod Tomaszowem Lubelskim i na terenie samego miasta, stoczono z niemieckim najeźdźcą dwie następujące po sobie bitwy, które przeszły do historii jako jedne z największych batalii wojny obronnej 1939 roku. W dniach od 17 do 20 września 1939 roku siły Armii „Lublin” dowodzonej przez gen. Tadeusza Piskora podjęły próbę wydostania się z okrążenia i przedarcia w kierunku na Lwów. W skład polskich oddziałów wchodziła m.in. Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa pod dowództwem płk. Stefana Roweckiego – późniejszego Komendanta Głównego Armii Krajowej. Mimo okazanego męstwa i początkowych sukcesów ostatecznie polskie wojska musiały ulec miażdżącej przewadze wroga. W dniach od 22 do 27 września znów rozległy się strzały pod Tomaszowem. Kolejna próba przedarcia się na południe oddziałów nowo utworzonego Frontu Północnego zakończyła się również niepowodzeniem. Jedynie części żołnierzy spod Tomaszowa udało się przedrzeć na Węgry, by wziąć udział w walkach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Bitwy pod Tomaszowem Lubelskim zapisały się w księdze chwały polskiego oręża. Doszło do nich już po tragicznym dniu 17 września, gdy od wschodu uderzyła na nasz kraj Armia Czerwona. Nie złamało to jednak ducha polskich żołnierzy, nie zwątpili oni w sens bronionej sprawy. Bitwy pod Tomaszowem przeszły do historii jako przykład bohaterstwa i nieugiętości polskiego żołnierza. Przebieg bitwy pancernej z udziałem znakomitych polskich czołgów 7TP zadaje też kłam hitlerowskiej, a potem komunistycznej propagandzie o polskiej kawalerii atakującej niemieckie czołgi. Polscy pancerniacy w zmaganiach pod Tomaszowem wielokrotnie dawali dowody świetnego wyszkolenia i skuteczności, niszcząc wiele niemieckich maszyn. Warto przypomnieć, że w całej kampanii wrześniowej polskie siły pancerne i artyleria zniszczyły lub uszkodziły 674 hitlerowskie czołgi – prawie tyle, ile wyniosły niemieckie straty w tym sprzęcie w maju i czerwcu 1940 roku w kampanii francuskiej.
Wspominamy dzisiaj męstwo polskiego żołnierza. Oddajemy hołd obrońcom Rzeczypospolitej. Pragnę podziękować wszystkim organizatorom obchodów za pielęgnowanie pamięci o niezwykle ważnym fragmencie polskiej historii. Z uznaniem myślę o zorganizowanych tu licznych okolicznościowych imprezach, sesji naukowo-historycznej oraz historycznej rekonstrukcji bitwy. Uznanie to znalazło także wyraz w mojej decyzji o objęciu rocznicowych obchodów honorowym patronatem. Dziękuję wszystkim, którzy swoją obecnością dali wyraz swej patriotycznej postawie, zaangażowaniu i czci dla narodowych bohaterów. My, obywatele niepodległej Rzeczypospolitej, jesteśmy depozytariuszami ich czynu i wiary w Polskę. Cześć Ich pamięci!
Bronisław Komorowski
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej