Wystarczy tylko 10 komórek
Na szerzenie się zakażeń EHEC istotny wpływ ma fakt, że bardzo niewielka ilość bakterii w pokarmie (ok. 10-50 komórek) może wywołać chorobę. Stwarza to zagrożenie szybkiego rozprzestrzeniania się epidemii, ponieważ tak niewielka liczba drobnoustrojów może być łatwo przenoszona za pośrednictwem rąk. Po przedostaniu się do jelita grubego człowieka EHEC zaczyna wytwarzać toksyny, odpowiedzialne za objawy choroby. Po 3 – 9 dniach od zakażenia pojawia się u chorego wodnista biegunka, która utrzymuje się przez około 10 dni. Towarzyszą jej często wymioty (u 75% chorych) i silne, skurczowe bóle brzucha. W 3 – 4 dniu trwania biegunki w kale może pojawić się krew i jest to bardzo zły prognostyk przebiegu choroby. U około 10% osób zakażonych EHEC biegunka przechodzi w krwotoczne zapalenie jelita grubego i zespół hemolityczno-mocznicowy, prowadzący do niewydolności nerek. Najcięższy przebieg z niewydolnością wielu narządów mają zakażenia u najmłodszych dzieci (poniżej 5 roku życia) i u osób w podeszłym wieku (powyżej 65 roku życia); w tych grupach wiekowych notowana jest też najwyższa śmiertelność. Toksyna wytarzana przez enterokrwotoczne szczepy E.coli uszkadza ściany naczyń krwionośnych. EHEC mogą też produkować enterohemolizynę, która ma destrukcyjny wpływ na krwinki czerwone.
Bakteria groźna, ale nie niezniszczalna
E.coli ginie po 20 min. w temp. 60° C, jest wrażliwa na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne. Na zanieczyszczonych powierzchniach może przetrwać i zachować zdolność do zakażania przez wiele dni, a nawet miesięcy. Sprzyjającymi warunkami są dla niej: wilgotne środowisko, niska temperatura i obecność zanieczyszczeń organicznych, np. resztek pożywienia na blacie kuchennym. W badaniach doświadczalnych nie wykazano zależności pomiędzy rodzajem tworzywa (podłoża), na którym przebywały bakterie, a czasem ich przeżycia. Podobnie długo bakterie pozostawały żywe na podłożach plastikowych i metalowych, gładkich i porowatych.
Krótka droga do epidemii
E.coli należy do drobnoustrojów, które szybko zwiększają swoją populację. W optymalnych warunkach środowiska podziały komórek zachodzą co 20 minut. Ta cecha w połączeniu z wysoką patogennością (zakażenie może wywołać 10 komórek) sprawia, że zachorowania wywołane przez EHEC najczęściej przybierają postać epidemii. Możemy uchronić się przed zakażeniem m.in. poprzez przestrzeganie codziennej higieny (m.in. mycie rąk przed przygotowywaniem i spożywaniem posiłku), częste oczyszczanie powierzchni (np. blatów kuchennych) i sprzętów, z którymi kontaktuje się żywność, dokładne mycie warzyw, owoców, poddawanie właściwej obróbce termicznej mięsa. Również dobre nawyki higieniczne w handlu spożywczym odgrywają ważną rolę w ograniczaniu ryzyka przenoszenia zakażeń. Źródłem bakterii może być w tym przypadku skażona żywność surowa lub gotowana, a bakterie mogą być przenoszone poprzez ręce osób sprzedających żywność, przez narzędzia takie, jak noże lub krajalnice oraz przez zanieczyszczone blaty. Wiele różnych bakterii i wirusów może znaleźć się na naszym pożywieniu i stać się przyczyną groźnych zakażeń. Większości z nich możemy zapobiec, jeżeli podstawowe działania higieniczne staną się naszym codziennym nawykiem.
Dr n. med. Alicja Pawińska, Zakład Mikrobiologii Klinicznej w Centrum Zdrowia Dziecka
Zatrucia pokarmowe – jak uniknąć groźnych infekcji pokarmowych
Europejczyków zelektryzowały ostatnio doniesienia o śmiertelnych przypadkach zatruć pałeczkami okrężnicy EHEC. Jak dotąd eksperci nie ustalili jeszcze skąd pochodzą produkty, na których znalazła się bakteria. Wszystko wskazuje na to, że centrum zakażenia mieści się na Starym Kontynencie.
Wielu Polaków planuje wyjechać na wakacje właśnie do krajów europejskich. W zaistniałej sytuacji powinniśmy wiedzieć, jak postępować, by ustrzec się przed zakażaniem niebezpieczną bakterią. Poniżej kilka cennych porad.
Szczepy E. coli obecne są w naszym środowisku od zawsze i praktycznie występują na każdym kroku. Jak wynika z raportu pt. “Higiena rąk i otoczenia Polaków” przygotowanego przez firmę Reckitt-Benckiser wraz z Centrum Zdrowia Dziecka bakterie można znaleźć głównie w toaletach, ale również na poręczach w środkach komunikacji, wózkach w centrach handlowych. Obecne są także na placu zabaw dla dzieci i przewijakach, a co najbardziej zadziwiające – kuchennych blatach. Niektóre szczepy Escherichia coli mogą powodować zakażenia przewodu pokarmowego, które w skrajnych przypadkach objawiają się ciężkimi, wyniszczającymi biegunkami, krwotocznym zapaleniem jelit, a to z kolei krótka droga do zespołu mocznicowo-hemolitycznego i zakrzepicy – ostrzega dr n. med. Alicja Pawińska z Zakładu Mikrobiologii Klinicznej w Centrum Zdrowia Dziecka. Dodaje, aby natychmiast zgłosić się do lekarza, jeśli wymioty i biegunka utrzymują się dłużej niż 2 dni, towarzyszy im ból i zawroty głowy oraz gdy nastąpiło ogólne osłabienie organizmu.
Dbając o higienę, eliminujesz groźne drobnoustroje
Pocieszające jest jednak to, że jesteśmy w stanie walczyć z bakteriami i zmniejszyć, a nawet wyeliminować ryzyko zakażenia. Jak wynika z badań mycie rąk ciepłą wodą z mydłem przez 15 sekund redukuje prawie 90% bakterii, a kolejne 15 sekund redukuje całkowicie obecność drobnoustrojów na naszych rękach.
Pamiętaj, by zawsze myć ręce:
– przed przystąpieniem do posiłku oraz karmienia dzieci;
– przed przygotowaniem posiłku, szczególnie przed i natychmiast po przygotowaniu potrawy z surowców takich jak mięso, drób i ryby;
– po skorzystaniu z toalety;
– po powrocie do domu z pracy, ze sklepu lub podróży koleją, czy środkami komunikacji miejskiej;
Mycie rąk to główna zasada, której powinniśmy przestrzegać. Do zarażenia niebezpieczną bakterią może dojść również po wypiciu nieprzegotowanej wody pochodzącej z niepewnego źródła, a także po zjedzeniu nie umytych warzyw i owoców.
Pamiętaj, aby:
– warzywa i owoce myć dokładnie ciepłą wodą, a jeśli nie mamy pewności, że zostały dokładnie oczyszczone – spożywaj je po obróbce termicznej;
– dokładnie usmaż, ugotuj bądź upiecz mięso; źródłem zakażanie może być bowiem niedogotowane mięso; szczególnie pamiętaj o tej zasadzie przygotowując grill;
– podczas podróży spożywaj tylko wodę butelkowaną; unikaj napojów, w których znajduje się lód – może on bowiem pochodzić z zakażonej wody.
Źródło: www.esculap.pl