Iwo Cyprian Pogonowski
BBC Film „Za Zamkniętymi Drzwiami” jest pierwszym znanym mi uczciwym filmem o Drugiej Wojnie Światowej, w którym Polacy są bohaterami i za razem najbardziej pokrzywdzonym narodem. Autorem scenariusza jest Laurence Rees, laureat 2006 British Book Award for History czyli Brytyjskiej Nagrody za Książkę o Historii wydanej w 2006 roku. Chodzi o książkę pod tytułem: „WWII Behind Closed Doors: Stalin, The Nazis, and the West.”
W książce tej autor dokumentuje dramatyczne tajne machinacje, które doprowadziły do wojny i spowodowały kluczowe decyzje w czasie wojny, opierając się na archiwach sowieckich, brytyjskich i amerykańskich. Rees przedstawia grę Stalina, Churchill’a i Roosevelt’a w czasie wojny, począwszy od zbrodniczych stosunków partnerskich Stalina z Hitlerem, w pierwszej fazie wojny w latach 1939-1941. Autor pokazuje obraz Stalina jako cynicznego zbrodniarza-egotysty.
W filmie tym wywiady z agentami NKWD i z weteranami wojny, włącznie z żołnierzami i lotnikami Polakami, dodają wiele dramatycznych akcentów, nieznanych publiczności, zwłaszcza na Zachodzie. Autor pokazuje jak po brutalnej okupacji hitlerowskiej, nastała tyrania stalinowska w środkowo-wschodniej Europie. Dramatycznym przykładem pokazanym w filmie jest pomoc Armii Krajowej w zdobywaniu Wilna i Lwowa przez Armię Czerwoną, oraz po bitwie zdradzieckie aresztowanie Polaków przez NKWD talentowi obydwu miastach.
Dzięki talentowi Rees’a w powiązaniu osobistych doświadczeń z konsekwencjami spotkań w Teheranie, Jałcie i Potsdamie, publiczność widzi więcej prawdy historycznej w filmie „Za Zamkniętymi Drzwiami” niż we wszystkich wcześniejszych filmach o Drugiej Wojnie Światowej.
Ja spodziewam się, że film ten zupełnie zmieni opinię o wydarzeniach wojennych, jak też potwierdzi fakt, że tragedia żydowska była małą częścią tragedii ludzkiej spowodowanej tą wojną i machinacjami przywódców, których spotkania w Teheranie, Jałcie i w Potsdamie, są żywo przedstawione przez dobrych aktorów. Niestety, Rees nie był w stanie pokazać prawdziwego wkładu Żydów w działalność NKWD, w rolach nadzorczych i w samych funkcjach agentów. Gdyby reżyser pokazał prawdziwą rolę Żydów w tragediach pokazanych w tym filmie jak i w czasie terroru Jakuba Bermana w powojennej Polsce, to prawdopodobnie film ten nigdy nie byłby pokazany publiczności. Jest swego rodzaju tragedią, że wolno jest pokazać publiczności, tylko częściową prawdę.
Scenariusz był odegrany we wnętrzach w Polsce. Były też sceny z sądu w Norymberg, zwłaszcza nieudane próby Sowietów w obciążaniu Niemców masowym mordami w Katyniu. W załączonym do filmu wywiadzie Lawrence Rees powiedział, że musiał pojechać do Polski, żeby się dowiedzieć prawdy o Drugiej Wojnie Światowej.
Ciekawe jest, że znani dyktatorzy w historii mówili z obcym akcentem w państwach, w których rządzili: Napoleon we Francji mówił z akcentem korsykańskim, Stalin w Rosji mówił z ciężkim akcentem gruzińskim i Hitler w Niemczech mówił z lekkim akcentem austriackim w języku „komend niemieckich,” natomiast każdy region Niemiec ma swój oddzielny dialekt.
Krytyk Louis Berec napisał 21 maja, 2009, że książka i film Rees’a prawdopodobnie „po raz pierwszy w historii spłaca malutką część długu, który Zachodni Alianci są winni Polsce, Polakom i narodom Europy Wschodniej…” Natomiast Peter Lewis z Daily Mail napisał: „Laurence Rees szokuje prawdą o Drugiej Wojnie Światowej. Jego opowieść mówi o ciemnych aspektach rokowań tak W. Brytanii i Ameryki tak ze Stalinem, jak i między tymi dwoma państwami. Słynne jakoby głębokie wzajemne zaufanie Churchill’a i Roosevelt’a w rzeczywistości było dalekie od prawdy.”
Lawrence Rees zamieszkały w Anglii, skończył studia w Oksfordzie i jest nazywany „twórczym reżyserem” programów historycznych BBC. Zrobił on wiele filmów dokumentarnych. Jest on autorem pięciu książek historycznych o wojnie i okrucieństwach wojennych. Stworzył on kilka seriali telewizyjnych oraz jest autorem książek: „Naziści: Jako Historyczne Ostrzeżenie,” „Wojna Wieku,” „Groza na Wschodzie,” i „Auschwitz: Naziści i ‘Ostateczne Rozwiązanie,’” Ta ostatnia książka była bestsellerem i zdobyła kilka nagród.
Film BBC w trzech odcinkach dwugodzinnych pod tytułem „Za Zamkniętymi Drzwiami” pokazuje wyjątkowo wiernie i uczciwie, że Polacy byli bohaterami Drugiej Wojny Światowej, którzy zostali zdradzeni przez aliantów zachodnich, mimo swego kolosalnego wkładu w klęskę Hitlera i straty ponad 20% ludności. Strategiczny i militarny wkład Polski w zwycięstwo Aliantów nad Niemcami był znacznie większy niż na przykład Francji.