Szosowy wyścig kolarski Tour de Pologne jest najbardziej prestiżową polską imprezą sportową, z 80-letnią tradycją. Tour de Pologne po raz pierwszy rozegrany został we wrześniu 1928 roku. Wtedy na starcie stanęło 71 kolarzy. Pierwszą edycję wyścigu zorganizowało Towarzystwo Cyklistów w Warszawie oraz gazeta “Przegląd Sportowy”. Wyścig od samego początku stał się jednym z największych wydarzeń sportowych Polski międzywojennej. Tradycja wyścigu została wskrzeszona w roku po II Wojnie Światowej, w roku 1947. Do roku 1992 był on organizowany, jako wyścig amatorski.
W roku 1993, w historii Tour de Pologne otworzył się nowy rozdział. Srebrny medalista olimpijski z 1980 roku, prekursor polskiego zawodowego kolarstwa – Czesław Lang, zainwestował w upadającą imprezę własne środki finansowe. W krótkim czasie stała się ona wydarzeniem światowego formatu. W wyścigu pośród ekip zawodowych, które brały udział w Tourze, zaczęły pojawiać się gwiazdy międzynarodowego kolarstwa, tacy jak Maurizio Fondriest, Paweł Tonkow, Peter Lutenberger, Adriano Baffi, Andy Hampsten, Marco Pantani, Jewgienij Bierzin, Dmitrij Konyszew, Marcus Zberg, Jens Voigt, Peter van Petegem, Tom Steels, Jaan Kirsipuu, Aleksander Winokurow, Chris Boardman, Stuart O’Grady, Danilo Di Luca, a także najlepsi polscy zawodnicy – Zbigniew Spruch, Zenon Jaskuła i Dariusz Baranowski.
W kolejnych latach wyścig awansował w hierarchii UCI, mając w 2004 roku klasę 2.2. W sezonie 2005 Tour de Pologne znalazł się w cyklu ProTour, jako jedyna tego typu impreza w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.W 2011 roku Tour de Pologne został wpisany do kalendarza UCI World Tour, skupiającego 14 największych wyścigów etapowych na świecie. Prawo, a zarazem obowiązek startu w imprezach World Tour, ma 18 najlepszych ekip na świecie.
Ostatnie dwie edycje wyścigu była wielkim wydarzeniem pod względem organizacyjnym i medialnym. Miliony osób obejrzało relacje na żywo z wyścigu w Telewizji Polskiej, wyścig transmitował także Eurosport 2 w dziewięciu wersjach językowych, w 40 krajach świata. Na trasie zawodników podziwiało prawie 2 miliony kibiców, ukazało się ponad 6 tysięcy artykułów prasowych, 80 tysięcy Internautów śledziło relację w telewizji interaktywnej.
Przy okazji wyścigu organizowanych jest wiele imprez towarzyszących. W wyścigu Mini Tour de Pologne wystartowało ponad 10 tysięcy młodych adeptów kolarstwa. W miastach etapowych organizowane były przedsięwzięcia sportowe i kulturalne. Od 2010 roku organizowany jest wyscig Tour de Pologne Amatorów, przebiegający tą samą trasą, co wyścig zawodowców.
Jeszcze garść danych statystycznych, która uzupełni tę krótką historię:
Na podium
3-0-1 Dariusz Baranowski, Andrzej Mierzejewski
3-0-0 Marian Więckowski
2-1-0 Jan Brzeźny, Jan Kudra, Wacław Wójcik
2-0-1 Bolesław Napierała
2-0-0 Ondrej Sosenka, Henryk Kowalski
1-2-0 Marek Leśniewski, Jens Voigt
1-1-2 Stanisław Gazda, Tomasz Brożyna
Zwycięzcy zagraniczni – 17
Belgia (3), Włochy (3), Rosja (2), Czechy (2), Niemcy (2), Hiszpania, Szwajcaria, Francja, Luksemburg, Irlandia
Etapy w koszulce lidera
20 – Marian Więckowski (w 3 wyścigach, 1954-56)
16 – Wacław Wójcik (3, 1948-53)
15 – Bolesław Napierała (2, 1937-39) Marek Leśniewski (3, 1984-87) Zbigniew Spruch (4, 1989-98)
14 – Tadeusz Mytnik (4, 1972-80) Lechosław Michalak (2, 1977-79) Andrzej Mierzejewski (4, 1982-88)
Lider od startu do mety:
Józef Stefański (1929), Bolesław Napierała (1937).
Najwięcej – 6 liderów w 1957 roku: Grzegorz Chwiendacz, Dominik Jurek, Jerzy Jankowski, Wacław Wrzesiński, Stanisław Kamiński i Henryk Kowalski.
Najwięcej zwycięstw etapowych
15 – Ryszard Szurkowski ; 12 – Wacław Wrzesiński ; 10 – Zbigniew Spruch ; 9 – Stanisław Królak ; 8 – Jaan Kirsipuu, Stanisław Szozda, Stanisław Wasilewski, Adam Wiśniewski, Wacław Wójcik ; 7 – Jan Jankiewicz, Tadeusz Mytnik, Janusz Paradowski, Rajmund Zieliński; 5 – Daniele Bennati
1:10:16 Feliks Więcek – Wiktor Olecki (1928)
40:45 Józef Stefański – Eugeniusz Michalak (1929)
23:54 Wacław Wójcik – Lucjan Pietraszewski (1948)
17:22 Bolesław Napierała – Marian Rzeźnicki (1939)
15:43 Wacław Wójcik – Józef Kapiak (1952)
Najmniejsze – pomiędzy zwycięzcą a drugim kolarzem:
0:03 Stanisław Grzelak – Zdzisław Stolarczyk (1947)
0:05 Kim Kirchen (Luksemburg) – Pieter Weening (Holandia – 2005)
0:07 Zbigniew Piątek – Marek Leśniewski (1987)
0:08 Janusz Kowalski – Jan Schur (NRD – 1976), Daniel Martin (Irlandia) – Grega Bole (Słowenia – 2010)
0:09 Dariusz Baranowski – Raimondas Rumšas (Litwa – 1992)
0:10 Alessandro Ballan (Włochy) – Daniel Moreno (Hiszpania – 2009)
0:15 Andrzej Mierzejewski – Jan Brzeźny (1982)
Najszybszy wyścig 1966 – przeciętna 44,010 (zwycięzca Józef Gawliczek)
Najwięcej etapów 13 – 1953, 1969, 1993 (z prologiem)
Najmniej etapów 4 – 1947
Najdłuższy wyścig 2311 km – 1953
Najkrótszy wyścig 606 km – 1947
Powyżej, trasa tegorocznego 68 Tour De Pologne
Na podstawie www.tourdepologne.com przygotował:
Jacek Urbańczyk