Bóstwa i demony w dawnej Polsce – seria ilustracji
http://www.weneda.net/
Czym jest projekt Weneda?
Weneda to inicjatywa zmierzająca do zebrania oraz popularyzacji dziś już niemal zapomnianych mitów, wierzeń i obrzędów staropolskich, ludowych czy też specyficznie zachodniosłowiańskich. Wszystko to oczywiście również w oparciu o możliwie najbardziej aktualne badania akademickie.
Interesuje nas szczególnie moment podskórnego trwania tychże wierzeń w świecie nominalnie już chrześcijańskim. Uważamy, że jest to temat tyleż nieznany co fascynujący. Nasz projekt to także próba uporządkowania śladów wierzeń staropolskich i ludowych w taki sposób by mogły one być wykorzystane szerzej także w kulturze masowej. Dokładnie tak jak dzieje się to z innymi dobrze poznanymi już mitologiami.
Do czego nawiązuje nazwa tego projektu?
To nazwa nawiązująca do Wenedów/Wendów, ludu czy też ludów wzmiankowanych w przeróżnych okresach historycznych. O czym mało kto pamięta to również pełnoprawne określenie ludów słowiańskich.
Ostatnim ludem jaki w ten sposób określano są właśnie Słowianie, w szczególności zachodni. Ciekawe jest także jej pewnego rodzaju podobieństwo (i kronikarska wymienność) do miana wschodniogermańskich Wandali, co do których dziś wiemy, że spora ich część na terenie obecnej Polski pozostała i zeslawizowała się. Czemu więc nie skorzystać z tej nazwy. Obszernie kwestię nazwy projektu poruszamy na naszej stronie internetowej.
Weneda to inicjatywa zmierzająca do zebrania oraz popularyzacji dziś już niemal zapomnianych mitów, wierzeń i obrzędów staropolskich, ludowych czy też specyficznie zachodniosłowiańskich.
Do kogo jest on skierowany i kogo może zainteresować?
Do wszystkich zainteresowanych odkrywaniem i popularyzowaniem wiedzy o wierzeniach przedchrześcijańskich obecnych na terenie naszego kraju. Warto przecież znać własne korzenie.
Projekt kierujemy także do wszystkich osób zainteresowanych wykorzystaniem takich wątków w swojej pracy twórczej oraz odbiorców ceniących podejmowanie takiej tematyki w grafice, tekstach, muzyce i grach. Dlaczego nie dodać tu naszego wkładu do współczesnej kultury masowej, obecnie pełnej przecież mitów greckich, skandynawskich czy arturiańskich?
Równocześnie, co chciałbym podkreślić nie promujemy tu jakiejkolwiek ideologii czy określonej wiary, a w szczególności nie chcielibyśmy przedstawiać tej tematyki jako jedynie słusznej recepty na wszystko.
My sami mamy bardzo różne poglądy na życie. Jest to więc inicjatywa dla wszystkich zainteresowanych poszerzeniem wiedzy na ten temat lub po prostu ceniących i lubiących odwołania do klimatu dawnych epok.
Czyli jesteście grupą pasjonatów
Dokładnie tak – połączyła nas wspólna pasja czyli odkrywanie dawnych wierzeń jakie mogły funkcjonować na terenie Polski. Są to rzeczy często niemal zupełnie zapomniane. Upchnięte w najdalszych zakamarkach bibliotek tak tradycyjnych jak i cyfrowych, albo szczątkowo funkcjonujące w niestety coraz szybciej zanikających obrzędach ludowych. Mieszkamy w różnych częściach kraju, współpracujemy więc najczęściej za pośrednictwem Internetu.
Potrafimy godzinami rozmawiać i rozważać czy właśnie znaleziona przez kogoś z nas legenda, obrzęd albo zabytek posiada ślad dawnych wierzeń. Sprawia to nam niesamowitą frajdę. W ten właśnie sposób, w trakcie niezliczonych dyskusji powstają wszystkie materiały, które publikujemy. Najczęściej są to ilustracje wyobrażające postaci mitologiczne oraz infografiki i teksty o charakterze popularnonaukowym.
Skąd czerpiecie inspiracje?
Można powiedzieć, że wszystko zaczęło się od lektury książki antropologa i kulturoznawcy prof. Leszka Kolankiewicza o znamiennym tytule „Dziady. Teatr Święta Zmarłych” z 1999 roku, a którą przy okazji wszystkim gorąco polecam. Leszek Kolankiewicz zaproponował w niej rzecz przełomową i niezwykłą: próbę powrotu do obrzędów i widowisk prototeatralnych jakie działy się w obrębie wierzeń prapolskich oraz potraktowanie tego materiału jako inspiracji do dalszych działań. Przy tym autor nie zostawił potencjalnych zainteresowanych na lodzie pieczołowicie porządkując i publikując ogrom danych i źródeł dotychczas dostępnych tylko nielicznym badaczom. To między innymi dzięki tej pracy powstał znakomity dramat teatralny „Dziewanna” Jacka Dobrowolskiego.
My oczywiście nie mierzymy tak wysoko, działamy raczej w obrębie kultury masowej poprzez uniwersum o charakterze baśniowym, komiksowym oraz w nieco węższym zakresie poprzez publikacje popularnonaukowe. Idąc tym tropem, dotarliśmy szybko do kolejnych publikacji naukowych podejmujących temat wierzeń prapolskich i słowiańskich. Tu na początek gorąco polecamy lekturę „Herbów, legend i dawnych mitów” Marka Cetwińskiego i Marka Derwicha oraz dwie książki Jacka Banaszkiewicza „Polskie dzieje bajeczne mistrza Wincentego Kadłubka” oraz „Podanie o Piaście i Popielu”. Wszystkie wymienione prace w sposób fascynujący podejmują temat podskórnego, a często jawnego trwania wierzeń przedchrześcijańskich w epoce staropolskiej. Kolejnym bardzo ważnym źródłem inspiracji są dla nas relacje etnograficzne, często zdumiewająco zbieżne z wcześniejszymi wierzeniami przedchrześcijańskimi.
Rozumiem, że chcecie się dalej rozwijać. Jakie więc są Wasze plany na przyszłość?
Nasz projekt crowdfundigowy w serwisie PolakPotrafi ma już status udanego i na dzień dzisiejszy zdecydowanie przekroczył średnią dla (udanych) projektów osiągając w tym momencie 145% kwoty wymaganej do ufundowania. Teraz walczymy o trzeci próg i cel naszej inicjatywy. Korzystając więc z okazji gorąco prosimy o dalsze wsparcie. Jest to dla nas ważny sygnał, że to co robimy ma sens i warto ideę projektu ciągnąć dalej. Będzie wspaniale jeśli publikowane przez nas materiały zainspirują także innych twórców grafiki, muzyki, tekstów czy gier komputerowych i planszowych. Między innymi to dlatego uwalniamy nasze materiały do przestrzeni publicznej udostępniając je w Internecie za darmo. Oczywiście sami również myślimy o kolejnych publikacjach, tym bardziej że jesteśmy o to wprost pytani przez naszych odbiorców. W dalszej perspektywie będziemy na pewno rozważać wydanie albumu książkowego z ilustracjami oraz gier planszowych, karcianych i komputerowych.
Rozmawiała Anna Białka
http://www.smakizpolski.com.pl/
Zapraszamy na stronę projektu:
Bóstwa i demony w dawnej Polsce – seria ilustracji
http://www.weneda.net/
http://polakpotrafi.pl/projekt/bostwa-i-demony
https://www.facebook.com/WenedaMitologiaStaropolska