Odszedł Jimmy Carter, najstarszy prezydent Stanów Zjednoczonych.
Jego doradcą był amerykański dyplomata polskiego pochodzenia, Zbigniew Brzeziński.
Jimmy Carter, amerykański prezydent, przywracający pokój wśród kryzysów, nie żyje. Zmarł w wieku 100 lat.
Był najdłużej żyjącym prezydentem w historii Stanów Zjednoczonych. Carter, demokrata z Georgii znany był także ze swojej działalności charytatywnej. Do końca swoich dni pisał książki, nagrywał teksty audio i uprawiał niezwykłe hobby, malował krajobrazy, podziwiając harmonię natury. Zainteresowania Cartera obejmowały malarstwo, wędkarstwo muchowe, obróbkę drewna, jazdę na rowerze, tenis i jazdę na nartach. Interesował się także poezją. J. Carter był osobistym przyjacielem Elvisa Presleya od 1973 roku.
James Earl Carter Jr. urodził się 1 października 1924 r. w Plains w stanie Georgia, w Wise Sanitarium, gdzie jego matka pracowała jako dyplomowana pielęgniarka. Został pierwszym amerykańskim prezydentem urodzonym w szpitalu. Był najstarszym dzieckiem Bessie Lillian Gordy i Jamesa Earla Cartera seniora oraz potomkiem angielskiego imigranta Thomasa Cartera, który osiedlił się w Kolonii Wirginii w 1635 roku.
W Georgii mężczyźni z pokolenia Carterów uprawiali bawełnę. Ojciec Cartera odnosił sukcesy jako biznesmenem, który prowadził sklep wielobranżowy i inwestował w pola uprawne. W młodości służył jako podporucznik rezerwy w Korpusie Kwatermistrzów Armii Stanów Zjednoczonych podczas I wojny światowej. Jimmy Carter marzył o studiach w Akademii Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych. W 1941 roku rozpoczął studia licencjackie na kierunku inżynieria w Georgia Southwestern College w pobliskim Americus w stanie Georgia. W następnym roku Carter przeniósł się do Georgia Institute of Technology w Atlancie. W 1943 r. otrzymał nominację do Akademii Marynarki Wojennej od przedstawiciela USA Stephena Pace’a; J.Carter ukończył ją z tytułem licencjata w 1946 r. Podczas studiów Carter zakochał się w Rosalynn Smith, przyjaciółce jego siostry Ruth. Pobrali się wkrótce po jego ukończeniu studiów w 1946 roku i byli małżeństwem aż do jej śmierci 19 listopada 2023 roku. Mieli trzech synów, Jacka, Jakuba III „Chipa” i Donnela oraz jedną córkę, Amy, dziewięciu wnuków, trzy wnuczki, pięciu prawnuków i osiem prawnuczek.
Jimmy Carter został 39. prezydentem 20 stycznia 1977 r. Spełnił obietnice wyborcze poprzez wprowadzenie bezwarunkowej amnestii dla osób uchylających się od poboru do wojska w czasie wojny w Wietnamie. Kadencja Cartera była naznaczona utrzymującą się inflacją oraz kryzysem energetycznym w 1979 roku. Pod rządami J. Cartera Stany Zjednoczone doświadczyły pierwszego w historii zawieszenia działalności rządu w maju 1980 r., chociaż dotknęło to tylko Federalną Komisję Handlu.
Carter próbował załagodzić poważną ilość konfliktów na świecie, szczególnie na Bliskim Wschodzie. Podpisał Porozumienia z Camp David, oddał Panamie Kanał Panamski. Złożył podpis pod traktatem o redukcji broni nuklearnej SALT II, uzgodniony z sowieckim przywódcą Leonidem Breżniewem. Ostatni rok prezydentury J.Cartera został naznaczony kryzysem w Iranie z udziałem zakładników, co przyczyniło się do jego przegranej w wyborach w 1980 r. z Ronaldem Reaganem.
en.wikipedia.org
Prezydent Jimmy Carter i sekretarz generalny Związku Radzieckiego Leonid Breżniew podpisują traktat o ograniczeniu zbrojeń strategicznych (SALT II) 18 czerwca 1979 r. w Wiedniu (Austria). Brzeziński stoi bezpośrednio za prezydentem Carterem/
Amerykańskie poparcie dla niepopularnego już wówczas szacha w Iranie wzmogło nastroje antyamerykańskie. W listopadzie 1979 r. grupa irańskich studentów przejęła ambasadę USA w Teheranie. Studenci należeli do muzułmańskich studentów, wyznawców Imama i wspierali rewolucję irańską. Przez następne 444 dni pięćdziesięciu dwóch amerykańskich dyplomatów i obywateli było przetrzymywanych jako zakładników. Zostali uwolnieni dopiero po objęciu urzędu przez Ronalda Reagana 20 stycznia 1981 r. Teheran w 1980 r. pod nowym przywództwem czynił wszystko, aby świat uwierzył, że Imam Chomeini spowodował upadek i hańbę prezydenta Cartera.
W 2019 roku Donald Trump zadzwonił do J. Cartera i wyraził zaniepokojenie, że Chiny „wyprzedzają” Stany Zjednoczone. Carter zgodził się z tym, mówiąc, że siła Chin wynika z braku zaangażowania w konflikt zbrojny i nazywając Stany Zjednoczone „najbardziej wojowniczym narodem w historii świata!”
Wśród niezliczonej ilości nagród J.Carter otrzymał Nagrodę Narodów Zjednoczonych w Dziedzinie Praw Człowieka, przyznawaną w uznaniu osiągnięć w zakresie praw człowieka oraz Medal Hoovera, Pokojową Nagrodę Nobla w 2002 r. W 2009 r. lotnisko Souther Field w Americus w stanie Georgia zostało przemianowane na regionalny port lotniczy Jimmy Carter. W listopadzie 2024 roku Carter otrzymał 10. nominację do nagrody Grammy w kategorii Najlepszy Album z własnym tekstem do nagrań audio swoich książek. Trzykrotnie zwyciężył, otrzymując następujące wyróżnienia: Our Endangered Values: America’s Moral Crisis (2007), – A Full Life: Reflections at 90 (2016) i – Faith: A Journey For All (2018).
21 lutego 2024 r. Stowarzyszenie Historyczne Białego Domu odsłoniło oficjalną ozdobę bożonarodzeniową Białego Domu na rok 2024, upamiętniającą służbę morską Cartera i Jego liczne wysiłki na rzecz pokoju na świecie.
Jimmy Carter zakończył swoją 100 letnią, ziemską, przygodę w dniu 29 grudnia 2024, w Hospicjum w Georgii.
Źrodło: The NYT
en.wikipedia.org
Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniew Brzeziński ( z lewej) towarzyszy prezydentowi Jimmy’emu Carterowi podczas wizyty w kwaterze głównej Strategicznego Dowództwa Lotniczego w bazie sił powietrznych Offutt w Nebrasce.
W uznaniu zasług św. pamięci prezydenta Jimmiego Cartera nie sposób nie wspomnieć o Jego doradcy, amerykańskim mężu stanu polskiego pochodzenia , o Zbigniewie Brzezińskim, Zbigu.
W 1975 r Jimmy Carter wybrał Zbigniewa Brzezińskiego na stanowisko doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego (NSA), ponieważ chciał, aby u jego boku znajdował się asertywny intelektualista, który zapewniłby mu codzienne rady w zakresie polityki zagranicznej. Brzeziński miał przewodniczyć zreorganizowanej strukturze Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Zbigniew Brzeziński urodził się w Warszawie 28 marca 1928 roku. Podjął studia na Uniwersytecie Harvarda, aby pracować nad doktoratem u Merle Fainsoda, koncentrując się na tematach Związku Radzieckiego. Uzyskał stopień doktora w 1953 roku. Współpracował z Carlem J. Friedrichem nad opracowaniem koncepcji totalitaryzmu. W 1957 r. odwiedził Polskę po raz pierwszy od czasu, gdy wyjechał z niej jako dziecko. Utwierdził się w przekonaniu, że podziały w bloku wschodnim są głębokie. Rozwinął idee pod nazwą „pokojowego zaangażowania”. Zbigniew Brzeziński został naturalizowanym obywatelem amerykańskim w 1958 roku.
en.wikipedia.org/wiki
Przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów z doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego Zbigniewem Brzezińskim i innymi członkami Kolegium Połączonych Szefów Sztabów podczas posiedzenia Rady Bezpieczeństwa Narodowego w Białym Domu, 5 października 1978 r.
Zbigniew Brzeziński był wykładowcą Uniwersytetu Harvarda od 1953 do 1960 roku i na Uniwersytecie Columbia od 1960 do 1972 roku; stał na czele Instytutu Badawczego ds. Ruchu Komunistycznego. Był starszym profesorem stosunków międzynarodowych w Paul H. Nitze School of Advanced International Studies na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa w Waszyngtonie. Mając gruntowne przygotowanie stał się zdeklarowanym krytykiem odprężenia ze Związkiem Radzieckim według doktryny preferowanej przez Nixona-Kissingera. Popierał natomiast układ helsiński, który skupiał się na prawach człowieka, według przepisów prawa międzynarodowego i z pokojowym zaangażowaniem Europy Wschodniej. Po zwycięstwie w 1976 r. prezydent Jimmy Carter mianował Z. Brzezińskiego doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego. Wówczas w Polsce wybuchły poważne zamieszki pracownicze, kładąc podwaliny pod Ruch Solidarności. Zbigniew Brzeziński w swojej misji dyplomatycznej podkreślał znaczenie praw człowieka w Akcie Końcowym Helsinek, który zainspirował Kartę 77 w Czechosłowacji. Z. Brzeziński popierał przekaz wolnościowy dla świata poprzez umożliwienie nadajnikom Radia Wolna Europa zwiększenie mocy i poszerzenie obszaru emisji ich programów. Kanclerz Niemiec Zachodnich Helmut Schmidt sprzeciwił się programowi Brzezińskiego, wzywając do usunięcia Radia Wolna Europa z niemieckiej ziemi. Departament Stanu był zaniepokojony wsparciem Brzezińskiego dla dysydentów tej części Europy. Z.Brzeziński przyjął twarde stanowisko wobec czegoś, co wydawało się nieuchronną inwazją sowiecką na Polskę. O planach z tym związanych ostrzegł papieża Jana Pawła II, którego pierwsza wizyta w Polsce w 1979 roku okazała się zapowiedzią powstania „Solidarności”. Stanowisko USA stanowiło znaczącą zmianę w porównaniu z poprzednimi reakcjami na represje sowieckie na Węgrzech w 1956 r. i w Czechosłowacji w 1968 r. Brzeziński opracował Doktrynę Cartera, która zobowiązała USA do użycia siły militarnej w obronie Zatoki Perskiej. W 1981 roku prezydent Jimmy Carter wręczył Zbigniewowi Brzezińskiemu – Prezydencki Medal Wolności. Zbigniew Brzeziński zmarł w maju 2017 roku w Wirginii.
Opracowanie:
BM Zmudka/USA/ 12-30-2024
