Polacy na Ukrainie zamieszkują od wieków, dlatego często negatywnie przyjmują określenie „Polonia” ze względu na to, że tak nazywa się osoby, które przyjechały z Polski na terytorium jakiegoś państwa. O wiele chętniej stosują wobec siebie termin: mniejszość polska.
Większość z ukraińskich Polaków nie zna języka swoich przodków, czy polskich zwyczajów. Sytuacja jest gorsza na terenach, gdzie wcześniej zapanowała władza radziecka, czyli na przykład w obwodzie żytomierskim, gdzie mieszka około 50 tysięcy Polaków. Tuż po rewolucji, jeszcze w latach 20. XX wieku komuniści próbowali utworzyć polski region autonomiczny jednak Polacy nie dali się przekonać do idei Włodzimierza Lenina, w latach 30. rozpoczęto prześladowania mniejszości. Część osób deportowano, między innymi do Kazachstanu. Wiele padło także ofiarą Wielkiego Głodu. Niszczony był także kościół katolicki, uznawany za ostoję polskości.
Sytuacja poprawiła się znacznie pod koniec lat ’80, a diametralnie zmieniła się w 1991 roku, gdy Ukraina uzyskała niepodległość. Od tego czasu powstało wiele, często konkurujących ze sobą, stowarzyszeń osób polskiego pochodzenia.
Według ostatniego ukraińskiego spisu powszechnego, z 2001 roku, na Ukrainie mieszka niemal 150 tysięcy Polaków. 1/3 z nich w obwodzie żytomierskim. Osób o korzeniach polskich jest jednak o wiele więcej. Często można usłyszeć to w prywatnych rozmowach, gdy ktoś wspomina, że jego babcia albo dziadek byli Polakami.
IAR/Kresy.pl