Fałków, to mała maleńkie miasteczko położone w województwie świętokrzyskim. Zapisało się ono w sposób szczególny, w historii obrony naszego kraju, podczas najazdu szwedzkiego.
Historia Fałkowa
Fałków od końca trzynastego wieku, należał do wielkiego i znamienitego rodu Odrowążów. Krzewili oni kulturę polską i rodzimą obyczajowość, wśród biedoty i chłopstwa. To oni zawsze organizowali tak zwane przyjęcia altanowe dla młodzieży, którą uczono jak trzymać sztućce oraz jak należy się ubrać i zachowywać podczas wszelkich uroczystości. Ród Odrowążów, nabywszy dużo bogactwa podczas udziału w wielu bitwach, z czasem przyjęli nazwisko Falkowskich. Zasłynęli oni przede wszystkim w bitwach z Zakonem Krzyżackim, odnosząc wielkie zwycięstwo pod Płowcami w 1331 roku, za czasów panowania Władysława Łokietka. Niebagatelną rolę, odegrali Falkowscy, także podczas wojny polsko- szwedzkiej. Kiedy to oprócz wypraw bitewnych, kobiety uczyły polską młodzież, jak ważną rolę w życiu każdego człowieka pełni mowa ojczysta.
Z inicjatywy ostatniego Piasta
W roku 1340, ostatni z królewskiej dynastii Piastów Kazimierz Wielki król Polski, wydał braciom Jakubowi i Piotrowi Falkowskim przywilej przekształcenia ich osady w miasto lokowane na prawie magdeburskim. Od początku piętnastego stulecia, miasto to należało do rodu Giżyckich, a następnie do Lasockich, Stadnickich i Jakubowskich, którzy sukcesywnie przyczyniali się do jego rozwoju, poprzez fundowanie znamienitych budowli takich jak kościół, szereg kamienic czynszowych, a także poprzez budowanie zbrojowni rycerskich i kaplic modlitewnych dla wyznań protestanckich.
Potop szwedzki
W roku 1557, miasto Fałków miało zaledwie 5 rzemieślników, 1 szynkarza i 1 gorzelnika. Zaś już w 1662 roku, miasteczko to zamieszkiwane było przez 140 osób, zajmujących się rzemiosłem snycerskim i suszeniem ryb. Gdy wrogie armie szwedzkie przekroczyły polskie granice, mieszkańcy Fałkowa chętnie przygotowywali się do obrony. Młodzi chłopcy, zaciągali się do armii królewskiej, zaś kobiety kopały fosy i umacniały fortyfikacje miejskie.
Ród Stadnickich także, przekazał znaczącą kwotę królowi Zygmuntowi III Wazie. Spory kapitał z Fałkowa, potrzebny był do wyposażenia polskiego wojska, biorącego udział w wojnie szwedzkiej w muszkiety i rusznice. Stadniczy dali także swoje wielkie stada ogierów, które brały udział w walkach podjazdowych i harcowych z wrogim najeźdźcą. Do chwili obecnej, zachowały się ruiny zamku Stadnickich oraz piwnice, w których gromadzone były fundusze wykorzystywane podczas potopu szwedzkiego. W piwnicach gromadzone było także wino dla wojska i niesamowita ilość prochu strzelniczego.
Chcielibyśmy Polonii Amerykańskiej, przybliżyć historię Fałkowa, który w niebywały sposób przyczynił się do naszego zwycięstwa nad wojskiem Karola Gustawa króla Szwecji.
Ewa Michałowska- Walkiewicz