Wręczając nagrodę Czarnogórskiemu prezydent podkreślił, że jest ona wyrazem uznania dla jego zaangażowania – społecznego i politycznego – na rzecz Słowacji, Europy i autonomii Kościoła.
– To wielka radość móc uczestniczyć w potwierdzeniu słuszności drogi i integracji, szukania tego co ludzi i narody łączy, potwierdzenia tego, że jesteśmy sobie wszyscy bardzo bliscy. Św. Wojciech to wspaniały patron nie tylko tych ludzi i tych spraw, które łączyły w imię przekonań, że warto wierzyć w rzeczy wielkie i dobre. To także patron konkretnych działań – powiedział prezydent. Dodał, że św. Wojciech to również wspaniały patron Jana Czarnogórskiego.
– Jest takie polskie powiedzenie, że prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Na mnie zawsze robiło dobre wrażenie to, kiedy Słowak – opozycjonista, działacz antykomunistyczny opowiadał z dumą, ale i z pewnym wzruszeniem o swojej własnej rodzinie, która i także Polsce w słusznej sprawie służyła – podsumował prezydent.
Laudację ku czci tegorocznego laureata wygłosił jego wieloletni przyjaciel, pierwszy niekomunistyczny premier w powojennej Polsce Tadeusz Mazowiecki. Podkreślił jego wybitne zasługi dla własnego narodu, jak również dla Polski.
– Przyznanie mi nagrody św. Wojciecha jest dla mnie zaszczytem, wyzwaniem i inspiracją – powiedział nagrodzony Czarnogórski.
Międzynarodowa kapituła nagrodziła Jana Czarnogórskiego za jego obywatelskie i polityczne zaangażowanie w pracę dla dobra ojczyzny i Europy. W czasach komunizmu tegoroczny laureat nagrody występował w obronie praw człowieka i obywatela oraz wolności religii i kościoła.
Jako zaangażowany politycznie obywatel przyłączył się do ruchu Karta 77, był również inicjatorem Świeczkowej Manifestacji 25 marca 1988. W okresie transformacji ustrojowej, kiedy ówczesna Czecho-Słowacja weszła na drogę demokracji, i później, kiedy po podziale kraju z początkiem 1993 r. powstała suwerenna Słowacja, Jan Czarnogórski aktywnie włączył się w budowę kultury demokracji i nowego ustroju politycznego. W późniejszych latach zaniechał aktywnej działalności politycznej, pozostając jednak obywatelem zaangażowanym w sprawy kraju. W swojej pracy koncentruje się na transgranicznej współpracy naukowej, działając również na rzecz większego otwarcia Europy Środkowej na Rosję.
Fundacja Św. Wojciecha wyróżnia swoją nagrodą osobistości, które w sposób szczególny zasłużyły się dla procesu trwałego jednoczenia całej Europy oraz dla pogłębienia i pielęgnowania sąsiedzkich stosunków między narodami Europy Zachodniej i Środkowej, szczególnie w ramach Unii Europejskiej. Fundacja przyznała nagrodę po raz dziesiąty. Wcześniej otrzymali ją m.in.: były premier Tadeusz Mazowiecki, były szef MSZ Władysław Bartoszewski, były prezydent Czech Václav Havel, były premier Węgier Józef Antal, b. prezydent Węgier Árpád Göncz, wieloletni kanclerz RFN Helmut Kohl.