Ustawa Rządowa z dnia 3 Maja 1791 roku, została podjęta na Sejmie Czteroletnim zwanym Sejmem Wielkim, a była to państwowa ustawa, regulująca ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie ustawą, po uchwaleniu konstytucji w Stanach Zjednoczonych, w roku 1787.
Uchwalona przez sejm
Konstytucja majowa, przyjęta została dokładnie zaprojektowana w celu zlikwidowania mających miejsce od dawna wad ustrojowych, wypływających na przykład z wolnej elekcji oraz z demokracji szlacheckiej. System polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, był systemem mającym wady i rozliczne niedociągnięcia. Ustawa ta, zmieniła zatem ustrój państwa na monarchię dziedziczną, a przede wszystkim ograniczyła ona demokrację szlachecką, odbierając jej prawo głosu i decyzji w sprawach wagi państwowej. Konstytucja jednocześnie, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz ustanowiła chłopów pod ochroną państwa. W ten sposób, złagodziła ona nadużycia pańszczyźniane.
Liberum veto
Polska Konstytucja z 1791 roku, zniosła sprzeciw sejmowy, czyli liberum veto. Przekupywani posłowie, nadużywali liberum veto, tym samym przeciwstawiali się oni wprowadzeniu nowatorskich zmian w państwie. Wystarczyło tylko, aby jeden poseł krzyknął liberum veto, by najlepsza ustawa, nie została przyjęta jendogłośnie.
Przyjecie konstytucji
Przyjęcie Konstytucji, spowodowało radykalną opozycję republikanów. Sytuacja ta sprowokowała wrogość wobec państwa polskiego Imperium Rosyjskiego. W wojnie toczonej w obronie konstytucji, Polska została zdradzona przez pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma i szybko została pokonana przez wojska carycy Katarzyny II. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata były czasy zaborów, podczas których często przypominano sobie o konstytucji, która dla wielu była ostoją sprawiedliwości. Zdaniem dwóch współautorów konstytucji Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja, ustawa ta była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”. Konstytucja 3 Maja, obowiązywała przez 14 miesięcy. W tym też okresie, sejmowe uchwalenia, były rozwinięciem jej postanowień.
Ewa Michałowska – Walkiewicz