W stolicy Wielkopolski obchody rocznicy katastrofy smoleńskiej rozpoczęły się półmaratonem wokół Jeziora Maltańskiego. W biegu, któremu nadano imię Lecha i Marii Kaczyńskich, wzięło udział kilkanaście osób.
Później, o godz. 10, w poznańskiej katedrze mszę świętą odprawił biskup Zdzisława Fortuniaka. Z kolei abp Stanisław Gądecki, metropolita poznański, wygłosił homilię w katedrze św. Jana w Warszawie.
O godzinie 15 przy pomniku Ofiar Katynia i Sybiru w Poznaniu odsłonięto tablicę epitafijną. W hołdzie ofiarom katastrofy kwiaty złożyli m.in. przedstawiciele poznańskiego Stowarzyszenia Katyń, Związku Sybiraków, Instytutu Pamięci Narodowej, “Solidarności” oraz władze miasta i województwa.
Uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy była poprzedzona mszą świętą w kościele Najświętszego Zbawiciela przy ul. Fredry. Zgromadziło się na niej kilkaset osób. Udział wzięli także przedstawiciele władz samorządu i związków zawodowych oraz cztery poczty sztandarowe. Kazanie rozpoczęło się wspólnym powtórzeniem Dekalogu.
Zobacz także: Zdjęcia z poznańskich obchodów rocznicy katastrofy smoleńskiej
– Ojczyzna to zbiorowy obowiązek, który domaga się ofiary – mówił w kazaniu ks. Paweł Pacholak, proboszcz parafii pw. Najświętszego Zbawiciela. – Rok temu Bóg zażądał ofiary najwyższej – krwi. Ale chyba nikt nie ma wątpliwości, dlaczego tych 96 wybitnych Polaków wybrało się w podróż do Katynia. Czyż nie ruszyli, by świadczyć o prawdzie, o strasznym katyńskim ludobójstwie? Teraz my musimy obudzić się z marazmu i bronić tego, co znaczą słowa Bóg, honor, ojczyzna. Musimy walczyć o prawdę dotyczącą tego, co stało się rok temu.
Po mszy świętej tłum wiernych przeszedł pod pomnik Ofiar Katynia i Sybiru przy al. Niepodległości, gdzie odsłonięto pamiątkową tablicę z granitu. Jej autorem jest rzeźbiarz Robert Sobociński. – Śmierć tych wybitnych Polaków była tak samo niespodziewania, jak ta oficerów z Kozielska – mówił Tadeusz Patecki, prezes Stowarzyszenia Katyń w Poznaniu. – Dziś więc słowo Katyń ma podwójne znaczenie. Niech więc ta tablica będzie trwałym upamiętnieniem tragedii, świadectwem wdzięczności i pamięci.
– Ci wybitni Polacy w obowiązku patriotycznym i w odruchu serc lecieli rok temu do Katynia, by oddać hołd ofiarom sowieckiego ludobójstwa – mówił tuż przed odsłonięciem tablicy Tadeusz Potocki, prezes Stowarzyszenia Katyń w Poznaniu. – Ich śmierć była tak samo niespodziewania, jak ta oficerów z Kozielska. Dziś więc słowo Katyń ma podwójne znaczenie. Niech więc ta tablica będzie trwałym upamiętnieniem tragedii, świadectwem wdzięczności i pamięci.
Przeczytaj także: Wielkopolskie tulipany o imieniu Maria Kaczyńska na prezydenckim sarkofagu
Kwiaty pod tablicą złożyli m.in.: wojewoda wielkopolski Piotr Florek, wicemarszałek województwa Wojciech Jankowiak, wiceprezydent Poznania Sławomir Hinc, przewodniczący wielkopolskiej Solidarności Jarosław Lange, dyrektor poznańskiego IPN Rafał Reczek, przedstawiciele związków kombatanckich, Rodzin Katyńskich oraz Forum Młodych PiS.
Wieczorem ulicami Poznania przeszedł marsz “Smoleńsk – Pamiętamy”.
Przeczytaj także: Smoleńsk 2010 – wspomnienie katastrofy
Gniezno uczciło pamięć ofiar wspólnie z prymasem abp. Józefem Kowalczykiem, który odprawił mszę św. w katedrze.
Prymas wspomniał sobotę sprzed roku, kiedy poproszono go o odprawienie mszy św. w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie. I powtórzył słowa z tamtego nabożeństwa. Mówił m.in. że śmierć w drodze do Katynia wpisuje się “w martyrologię tych, którzy oddali swoje życie w imię prawdy, wolności, obrony godności każdego człowieka”.
– Z tym samym wewnętrznym uniesieniem modlitewnym polecam Bogu wszystkich, którzy w tej katastrofie stracili życie – mówił abp Kolwaczyk. – A było tam wiele osób mi bliskich i cenionych za ich kompetencje, uczciwość i wolę służenia ojczyźnie, czemu dali dowód płacąc tak wysoką cenę.
Prymas odczytał także pismo Rady Stałej Episkopatu Polski. w którym biskupi, powołując się na słowa Pisma Świętego, proszą, by “katastrofa umocniła wzajemne więzi w naszej Ojczyźnie, Europie i świecie”.
Przeczytaj także: Kalisz: Gabriela Zych zginęła w katastrofie – jak ją zapamiętano?
W Kaliszu rocznicowe msze św. odprawiono m.in. w w kościele św. Gotarda oraz kościele Ojców Franciszkanów. Po tej drugiej uczestnicy przeszli ulicami miasta, by złożyć kwiaty pod pomnikiem ofiar Katynia w Ogrójcu. A prezydent miasta Janusz Pęcherz złożył kwiaty na grobie tragicznie zmarłej prezeski ,,Rodziny Katyńskiej”.
Z kolei w Rawiczu z inicjatywy działaczy PiS obok pomnika katyńskiego odsłonięto tablicę upamiętniającą ofiary katastrofy. A w Pępowie ok. 350 osób wzięło udział w II Ogólnopolskim Biegu Katyńskim. Zmagania poprzedziła minuta ciszy.
Uroczystości rocznicowe w Pile zorganizowano już w sobotę. Wieczorem na placu Zwycięstwa przy pomniku Jana Pawła II odprawiono mszę św., celebrowaną przez metropolitę szczecińsko-kamieńskiego abp. Andrzeja Dzięgę. Wcześniej złożono kwiaty przy pomniku Ofiar Stalinizmu.