Waleria Marrené Morzkowska
W Dniu Kobiet, który przypada na 8 Marca, warto jest przypomnieć historię jednej z polskich feministek. Ona to walczyła o prawa kobiet dotyczących ich uczestnictwa w wyborach i godziwych warunków ich pracy.
Polska literatka i dziennikarka
Waleria Marrené Morzkowska urodziła się w 1832 roku. Różne źródła historyczne podają inne miejscowości, w których rzekomo pani Waleria przyszła na świat. Jednak najczęściej tą miejscowością wymieniana jest Zbożenna. Zmarła ona natomiast w dniu 10 października 1903 roku w Warszawie. Była to polska literatka, publicystka, krytyczka literacka oraz działaczka feministyczna czasu pozytywizmu.
Córka generała
Ojcem Marrené był napoleoński generał Jean Baptista Mallet de Granville. Żył on w latach 1777-1846. On to osiedliwszy się na ziemiach polskich, dodał sobie do nazwiska człon Malletski. Matką Walerii była Adela z domu Krasińska, która była córką Chryzantego, polskiego legionisty i wielkiego wyznawcy bonapartyzmu.
Uczyła się w domu
Waleria początkowo swoje wykształcenie zdobywała w domu. Z czasem jednak uzupełniała je w Puławach oraz w Krakowie. We wczesnej młodości, Waleria zapoznała się z Michałem Morzkowskim, który by przedstawicielem Cyganerii Warszawskiej. Wyszła za niego za mąż i z tego związku przyszły na świat dwie córki Antonina i Irena. Z czasem pani Waleria wystąpiła o rozwód, jednak bezskutecznie. W tym czasie takie powody jak zaniedbywanie męża nie były argumentem rozstrzygającym w sprawach rozwodowych. To ją zainspirowało o walkę o prawa kobiet. Kres małżeństwu położyła śmierć pana Morzkowskiego.
Liczne podróże
Od tego momentu, Waleria odbywała liczne podróże. Bardzo zaprzyjaźniła się z panią Elizą Orzeszkową, w której powieściach Waleria się zakochała. W 1877 roku wyprowadziła się z majątku w Zbożennie do Warszawy. Tutaj osiadła na stałe i zajęła się pisarstwem oraz filantropią. Prowadziła w swoim domu salonik literacki, w którym gromadzili się dwa razy w miesiącu literaci ówczesnej Warszawy.
Małżeństwo z powstańcem
Mijały lata, a jej drugim mężem był administrator Zbożennej, uczestnik powstania styczniowego a przede wszystkim sybirak, Władysław Marrené. Do zaślubin tych dwojga doszło w 1869 roku w domu Orzeszkowej. Razem mieli córkę Kamilę.
Praca w „Świcie”
W latach 1886–1887 Marrené przejęła po Marii Konopnickiej redakcję czasopisma „Świt”. W tym czasopiśmie poruszała ona sprawy kobiet. Ówczesny świat, w którym przyszło jej żyć, promował na wysokie stanowiska jedynie mężczyzn. Kobiety mogły zajmować się jedynie przyziemnymi pracami, gdzie były słabo opłacane i wykorzystywane. Nie miały one żadnych świadczeń socjalnych i prozdrowotnych. W Dniu 8 Marca, kiedy obchodzimy światowe święto kobiet, warto jest wspomnieć panią Walerię, która swoją pracą literacką przyczyniła się do zmiany warunków życia i pracy wielu tysięcy polskich kobiet. Waleria Marrené Morzkowska zmarła w Warszawie w dniu 10 października 1903 roku. W tym dniu na jej grobie gromadziły się co roku z kwiatami kobiety, walczące o swoje prawa i ogólne poszanowanie.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
