Miejsce bitwy- rzeka Bzura
Bitwa nad Bzurą
„Z lancą na czołgi”
Bitwa nad Bzurą, zwana inaczej bitwą pod Kutnem, to innymi słowy polskie starcie zbrojne z niemieckim najeźdźcą, trwające w dniach 9 – 22 września 1939 roku. Była to rzecz jasna największa bitwa wojny obronnej 1939 roku.
Skonsolidowane siły polskie
Została ona przeprowadzona dzięki konsolidacji dwóch polskich armii, a mianowicie armii POZNAŃ, z generałem Tadeuszem Kutrzebą na czele oraz armii POMORZE z generałem Władysławem Bortnowskim. Niemiecką 8 armią dowodził generał Johanes Blaskowitz, zaś 10 armią Walter von Reichenan.
Bitwa zaczepna
Polacy w tym wypadku wykazali szczególną inicjatywę i zostali tak zwaną stroną atakującą. Było to tylko po to, aby wyzbył się amunicji i załogi front niemiecki, który dodatkowo był bardzo zdezorientowany w tej sytuacji oraz w terenie. Rozpoczęcie działań wojennych, właściwie można powiedzieć nie było zaskoczeniem dla sztabów polskich sił zbrojnych. Taktyka wojny błyskawicznej, w sposób znaczny zdezorganizowała polską obronę graniczną. Początek wojny nie naruszył bardzo struktury obrony stosowanej przez Armię POZNAŃ, a był on jak czytamy w różnych opracowaniach historycznych jednym z głównych kierunków zaczepnych ataków stosowanych wobec niemieckiego wroga.
Generał-Tadeusz Kutrzeba D-ca Armii-Poznań
Pomysł Kutrzeby
Generał Tadeusz Kutrzeba zaproponował polskiemu Naczelnemu Dowództwu prowadzenie z Niemcami, zaczepnej bitwy pod Sieradzem. Propozycja ta rzecz jasna została odrzucona, gdyż postępy wojsk niemieckich w głąb naszego kraju, były wręcz natychmiastowe.
Stosownie do rozkazów
Generał Kutrzeba, dostosowując się do rozkazów sztabowych, z zajmowanych do tej pory pozycji obronnych, musiał ustąpić. Obawiał się polski generał, że zmotoryzowane niemieckie wojsko szybko osiągnie linię Wisły. Fakt ten zablokowałby szybko możliwość przeprawy przez rzekę. Tadeusz Kutrzeba w zaistniałej sytuacji poprosił sztab dowódczy o możliwość zaatakowania 8 Armii niemieckiej, z jego terenu. Mimo otrzymania rozkazu marszu w kierunku Warszawy, polscy żołnierze stracili wiarę w zwycięstwo nad niemieckim wrogiem.
Kawaleria podczas bitwy pod Bzurą
Kontakt z Bortnowskim
Po skontaktowaniu się Tadeusza Kutrzeby z generałem Bortnowskim, po raz kolejny wysłano do sztabu depeszę o pozwolenie na polski atak. Ponieważ dość szybko dotarł na swoje pozycje niemiecki korpus, tereny należące do przedmieścia stolicy, w tym momencie nie miały polskiej obrony. Plan polskiej obrony, poparty został przez generała Stachiewicza, który widział korzyści w postaci uzyskania czasu na przygotowanie miasta Warszawy do należytej obrony. W dniach od 16–18 września polscy generałowie dowodzący powierzonymi im oddziałami, podjęli decyzję o próbie przebicia się do stolicy.
Pod naporem ognia
Pod naporem niemieckich sił rozpadły się mimo wszystko polskie dywizje i pułki, a ich resztki musiały forsować rzekę na własną rękę bez należytej osłony. Armia „Pomorze” została definitywnie zniszczona, a generał Bortnowski został wzięty w dniu 21 września 1939 roku do niewoli. Niemcy rozpoczęli kontrnatarcie z rejonu Sochaczewa, co było wsparte atakami ich lotnictwa bombowego.
Kawaleria generała Abrahama
Grupa Operacyjna Kawalerii generała Abrahama, sztab generała Kutrzeby wraz z Dywizją Piechoty, przebijały się w stronę stolicy lub Modlina, przy okazji skutecznie odpierając ataki Niemców.
Bitwa nad Bzurą, jak widzimy była jedyną przeprowadzoną na tak wielką skalę operacją zaczepną, skierowana przeciwko wojskom III Rzeszy.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
