Już starożytne religie uważały je za symbol płodności i ukrytego w skorupce życia. nie mogła się obejść bez nich wigilijna kutia ani inne świąteczne wypieki, jak pierniki czy łamańce. Ostatnio dzięki ich specyficznym właściwościom zaczęto je zaliczać do tzw. zdrowej żywności.
Właściwości
Już ponad 20 lat temu jeden z amerykańskich naukowców wykazał rzadsze występowanie nowotworów wśród społeczeństw żywiących się orzeszkami ziemnymi. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest występowanie w nich dużej ilości włókien roślinnych i kwasów fitynowych. Orzechy zawierają witaminy z grupy E i B (cholina i biotyna). Niestety, te ostatnie w trakcie prażenia orzechów, ulegają rozkładowi. Ostatnie badania dowiodły także, że orzechy zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe i wartościowe białka, które zapobiegają miażdżycy. Zawartość takich składników mineralnych, jak chrom, selen i magnez przyczynia się do prawidłowego spalania węglowodanów i tłuszczów w ludzkim organizmie.
Na orzechach bazuje kuchnia wegetariańska, ponieważ są źródłem dużej ilości białka. Jedno z tych białek (arginina) ma wpływ na nasze dobre samopoczucie.
Co wiemy o orzechach?
Spożywano je już w odległej starożytności. Zawierają znaczne ilości tłuszczu a także fosfor, magnez i białko. Zielone łupiny są źródłem witaminy C i zawierają substancję, która zwiększa przepuszczalność naczyń włoskowatych i działa bakteriostatycznie. Na bazie niedojrzałych orzechów sporządza się świetne nalewki i likiery. Zielone orzechy można także marynować w occie i smażyć w syropie. Dojrzałe orzechy stosuje się najczęściej do farszu, sosów i ciast. Są ważnym składnikiem sałatek i sałatkowych olejów.
Porady: 1. Poprzez gotowanie zielonej łupiny można otrzymać żółty barwik do jaj wielkanocnych. 2. Z liści i zewnętrznej łupiny uzyskamy brązową farbę do włosów. 3. Wysuszone orzechy, zalane na 5-6 dni lekko osoloną wodą, odzyskają swą dawną świeżość.
Zawierają duże ilości witamin i tłuszczu, składającego się w 90 proc. z kwasów nienasyconych. W medycynie ludowej leczono nimi wrzody i trudno gojące się rany. Niedojrzałe łupiny są Źródłem witaminy C.
Nazywa się je także orzeszkami arachidowymi lub ziemnymi, ponieważ wyrastają w strąkach na długich łodygach podziemnych. Zawierają znaczne ilości pektyn sprzyjających trawieniu i witamin z grupy E, B1, B12. Jeden mały orzeszek składa się w 42-45% z tłuszczu, 35% białka, 9% węglowodanów i 7% błonnika. Stanowią one wysokokaloryczną przekąskę. Dzięki sporej zawartości w tłuszczu kwasu linolenowego korzystnie wpływają na pracę serca.
Do jadalnych należą kasztany, zwane maronami. Cieszą się one dużą popularnością w krajach śródziemnomorskich. Marony można jeść pieczone lub gotowane. Zawierają mało błonnika i tłuszczu, ale za to dużo skrobi.
Orzechy kokosowe (shredded coconut)
Są największymi znanymi orzechami, gdyż mogą osiągnąć wagę do 5 kg. Należy je spożywać z umiarem, ponieważ podwyższają poziom cholesterolu w organizmie. Nie zawierają także witamin i pierwiastków mineralnych.
Orzeszki pistacjowe
Stanowią bogate źródło chromu i żelaza. Dodaje się je do lodów, ponieważ nadają im ładną barwę i przyjemny smak. powszechnie podaje się je jako dodatek do dań słodkich, sałatek, sosów i pasztetów. Zawierają także najmniej tłuszczu spośród wszystkich orzechów.
Pekany
Pochodzą z drzewa zbliżonego gatunkowo do orzecha włoskiego. Odznaczają się wydłużonym kształtem. Nie zawierają błonnika. Wchodziły one w skład menu pierwszych amerykańskich kosmonautów.
Nazywane są także orzechami nanerczowymi, ponieważ mają kształt nerek i zwisają nad owocami zbliżonymi kształtem do jabłek. Po zbiorze są prażone ze względu na silnie parzący olejek, który wyparowywuje w wysokiej temperaturze. Zawierają mało tłuszczu, ale za to dużo żelaza i cynku.
Piniole
Są ukryte w szyszkach popularnych śródziemnomorskich sosen – pinii. Stosuje się je na dużą skalę w kosmetyce, ponieważ zawierają dużo witamin z grupy B, działających korzystnie na urodę. Świeżo zerwane odznaczają się terpentynowym zapachem, który znika podczas prażenia.
Opracował Aleksander Wietrzyk
fot.: pl.freepik.com