Tragiczna i tajemnicza śmierć artysty
Eugeniusz Bodo, a właściwie Bogdan Eugène Junod, urodził się dnia 28 grudnia 1899 roku w Genewie w Szwajcarii. Zmarł on natomiast w dniu 7 października 1943 roku w Kotłasie. Był to wielki polski aktor filmowy i teatralny, a także piosenkarz i producent. Nazwisko sceniczne Bodo, pochodzi od pierwszych sylab imion jego pierwszego imienia (Bogdan) i matki (Dorota). W miesiącu czerwcu, dla czytelników Polish Nerws, chcemy przypomnieć tragiczną sylwetkę tej znamienitej osoby, polskiej przedwojennej sceny.
Pochodzenie aktora
– Właściwie, o każdym aktorze przedwojennego kina, powinniśmy powiedzieć, że był wielki. Ale jedynie Eugeniusz Bodo, w ostatnich latach swojego życia, owiany był nicią tajemnicy, która na długie lata spowiła także i jego odejście z tego świata. Ale zacznijmy od początku. Jego ojciec był Szwajcarem,wyznania ewangelicznego. Matka, zaś była polską szlachcianką, wywodzącą się z rodziny Dylewskich. Eugeniusz był wyznania swego ojca – opowiada o Eugeniuszu Bodo Janina Duchniewska, poetka z regionu świętokrzyskiego.
Rok 1900
– W Polsce pojawił się on wraz z rodzicami, w 1900 roku. Rodzina zamieszkała w Łodzi. Tu jego ojciec Thèodore, z wykształcenia inżynier, zajął się działalnością kulturalną. Jak mawiał o nim Ludwik Sempoliński… Junod był „specjalistą od prowadzenia kabaretów” na prowincji. W latach 1903–1907, w wynajętym od braci Krzemińskich iluzjonie, stworzył on Teatr Iluzji Urania. Od 1907 roku, był już to profesjonalny kino-teatr Urania- relacjonuje Janina Duchniewska,
Szwajcarskie obywatelstwo
– Aktor przez całe życie zachował obywatelstwo Szwajcarii (co przyczyniło się do jego śmierci na terenie Rosji), jednak fakt ten nie był powszechnie znany w okresie międzywojennym. Eugeniusz zadebiutował na deskach ojcowskiej Uranii, jako 10-letni kowboj Bodo – cudowne dziecko XX wieku. Imię kowboja stało się artystycznym pseudonimem artysty. W 1917 roku, zaczął on występować jako pieśniarz i tancerz na scenach rewiowych, w różnych miastach Polski. Grał zarówno role amantów, role tragiczne i komediowe- wtrąca Antoni Purski literat.
Aktorzy Eugeniusz Bodo i Jadwiga Smosarska, zdjęcie z filmu ” Czy Lucyna to dziewczyna ? “_1934 r.
Pierwsza jego tragedia
Jak czytamy w rocznikach okresu międzywojennego, w dniu 27 maja 1929 roku, prowadząc swój samochód marki Chevrolet, Eugeniusz Bodo spowodował koło Łowicza wypadek, w którym zginął na miejscu aktor Witold Roland. Bodo, w ciemnościach wpadł samochodem na nieoznakowaną stertę kamieni, został on wówczas skazany na 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu.
Eugeniusz Bodo, aktor. Fotografia portretowa ( jako francuski aktor i piosenkarz Maurice Chevalier )_1917-1939 r.
Bodo w Warszawie
– Gdy dorobił się w Warszawie trzypokojowego mieszkania, sprowadził on do siebie matkę, którą ubóstwiał. Uważany był za osobę dowcipną, szarmancką i uwodzicielską, co przysparzało mu wielu wielbicielek. Przez kilka lat był związany z aktorką żydowskiego pochodzenia Norą Ney. Jednak ożenił się on z ciemnoskórą Tahitanką Reri. Jednak, dzięki nadużywaniu alkoholu przez Reri, małżeństwo to szybko się skończyło- czytamy w „Przeglądzie stylowym” z 1934 roku .
Aktorzy Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza ( 1. z lewej ) i Helena Grossówna, zdjęcie z filmu ” Paweł i Gaweł “_1938 r.
Lata trzydzieste
W latach 30, ubiegłego stulecia Eugeniusz Bodo zaczął pisać scenariusze i reżyserować filmy, w których grał główne role. Był producentem i jednym ze współwłaścicieli wytwórni filmowej B.W.B. (skrót od nazwisk właścicieli Bodo, Waszyński, Brodzisz). W kwietniu roku 1939, otworzył on też w Warszawie Café-Bodo, a na piętrze kupił czteropokojowy apartament. Rozpoczął przygotowania do reżyserii nowego filmu, noszącego tytuł „Uwaga – szpieg!”. Film ten, również przysłużył się Eugeniuszowi, do aresztowania i zsyłki.
Specjalnie dla Polish News
– Aby bliżej zobrazować czytelnikom Polish News losy tego wybitnego aktora, musimy raz jeszcze podkreślić, ile zła wyrządziła nam Polakom ostatnia wojna. Po jej wybuchu, we wrześniu 1939 roku, Bodo oddał kawiarnię w dzierżawę i uciekając przeniósł się do Lwowa. To był jeden krok, w złą stronę. Tu był konferansjerem, a także aktorem teatralnym. Chcąc wyjechać do USA, musiał w urzędach ZSRR ujawnić swoje szwajcarskie obywatelstwo. Rosjanie będąc wówczas skonfliktowani z Niemcami, uznali Bodo z agenta niemieckiego wywiadu.
Nie zdążył on nigdzie wyjechać, zaraz po tym fakcie aresztowano go. Po ciężkich przesłuchaniach, przebywał w więzieniu w Ufie i na Butyrkach. Doszło do NKWDzistów, że Bodo reżyserował film „Uwaga szpieg” i zadawali mu mnóstwo pytań, na temat szpiegostwa i skąd jego zainteresowanie takim akurat tematem filmu. W czasie pobytu w miejscu osadzenia, o jego uwolnienie starali się w imieniu ambasady polskiej Stanisław Kot oraz Tadeusz Romer. Jednak oni mówili o Polaku Eugeniuszu Bodo, a władze NKWD, wiedząc o pomyłce, uparcie twierdzili, że żadnego Polaka w więzieniu nie przetrzymują. Z przyczyn posiadania szwajcarskiego obywatelstwa, nie objęła go również amnestia, po podpisaniu ugody Sikorski – Majski. Podłość ówczesnej władzy sowieckiej, nie miała sobie równej – opowiada Nina Tucholewicz- Dolska historyk.
W jednym płaszczu…..
– Z Moskwy odtransportowano go do łagru w Kotłasie, w którym zmarł z wycieńczenia i głodu. Według radzieckich dokumentów miało to miejsce 7 października 1943 roku. Przez cały okres pobytu w tym łagrze, nie zdejmował on swego płaszcza, co było aktem poddania się temu złemu losowi, który go spotkał.
W dniu 2 października 2011 roku, w Kotłasie na cmentarzu Makaricha, odsłonięty został pomnik, będący także symboliczną mogiłą artysty. My Polacy we wszystkich częściach świata, musimy w miesiącu pamięci o polskich aktorach, wspomnieć czytając ten artykuł, o kimś tak wyjątkowym jak Eugeniusz Bodo…….ze łzami w oczach dodaje Teresa Bnaszkowska aktorka teatrów ogródkowych Mazowsza i okolic.
Ewa Michałowska – Walkiewicz
[email protected]
Fotografie pochodzą z portalu:
http://www.fotosik.pl/
