„Kuncewiczówka”
Przepiękny dom, usytuowany przy ulicy Małachowskiego 19 w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, zwany jest zwyczajowo willą „Pod wiewiórką” lub po prostu „kuncewiczówką”. Był on niegdyś domem państwa Kuncewiczów, a został on wybudowany w 1936 roku. Redakcja Polish News, miała okazję zwiedzić tę niezwykłą perełkę miasta Kazimierza.
Dom literatów
Należała ta niezwykła posiadłość do Marii Kuncewiczowej znanej literatki oraz do jej męża Jerzego, prawnika i również literata. Projektantem tej willi był Karol Siciński. autor wielu projektów architektonicznych w Polsce. Ta przepiękna willa, zbudowana z białego kamienia (potocznie zwanego opoką kazimierską) i drewna, miała być jedynie domem, w którym małżeństwo chciało mieszkać latem. Jednak państwo Kuncewiczowie z czasem mieszkali w niej przez cały rok.
1939-45
Okres II wojny światowej, państwo Kuncewiczowie spędzili we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii. W tym jakże okrutnym dla wszystkich Polaków czasie, Kazimierz Dolny przeszedł w ręce nazistów. Do „kuncewiczówki” zatem, wprowadził się jeden z lekarzy wojskowych, będący pracownikiem tutejszego sanatorium dla rekonwalescentów z Wehrmachtu. Latem 1944 roku, willę małżeństwa Kuncewiczów, zajęli żołnierze Armii Czerwonej, tworząc tu swój sztab i coraz bardziej ją dewastując.
Wyposażenie domu
W tym czasie, jak nie trudno się domyśleć zniszczeniu uległo wyposażenie domu, które z całym pietyzmem gromadzili przez lata Kuncewiczowie. Po wojnie małżeństwo nie wróciło do Polski, pozostając na emigracji u syna Witolda w USA. Pani Maria przyjęła pracę na wydziale slawistyki Uniwersytetu w Chicago. Ich dom w Kazimierzu Dolnym w pierwszych dziesięcioleciach od zakończenia wojny, stanowił środek wypoczynkowy dla dzieci pracowników Urzędu Bezpieczeństwa.
Powrót do kraju
Kuncewiczowie jednak powrócili do Polski. Odzyskali dom, skupiając tym samym wokół siebie wybitne osobistości ze świata artystycznego. Jesienie i zimy państwo Kuncewiczowie wykorzystywali na wyjazdy. Gdy zmarł pan Jerzy, pani Maria zdecydowała, że już nigdy nie wyjedzie z Kazimierza. Obietnicy dotrzymała do roku 1989, kiedy to zmarła.
Dom jednoczył artystów
Zgodnie z wolą pisarki, jej dom jednoczył świat artystów. Dzięki Fundacji Kuncewiczów, utworzonej w roku 1992 przez Witolda Kuncewicza, utrwalona została pamięć i dorobek literacki jego rodziców. W „kuncewiczówce”, organizowano różne wystawy plastyczne, oczywiście spotkania literackie, a nawet miały tu miejsce koncerty muzyczne. Wspomniana fundacja, zajmowała się również popularyzowaniem kultury mniejszości narodowych mieszkających w Polsce.
Obecnie działa w „kuncewiczówce” oddział literacki Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym, poświęcony Marii i Jerzemu Kuncewiczom.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
