Emisariusz
Fragment wiersza poświęcony Edwardowi Dembowskiemu
„... Znacie człowieka, co zaparł siebie, Co dla Ojczyzny, braci wolności, Przebiegł pół świata o suchym chlebie, Wyrzekł się żony,dziatek,miłości, Co mu wiatr zesiekł, wychudłe lica, Chlebem powszednim cierpienia,troski: Uściskiem: stryczek, grób, szubienica?- To emisariusz Edward Dembowski, Co za to wszystko w chwili skonania Chce tylko słyszeć dzwon Zmartwychwstania.” Władysław Ludwik- Anczyc Mazowiecki Klub Czytelniczy, zorganizował wycieczkę do Krakowa by tam móc wspomnieć osobę Edwarda Dembowskiego. Rewolucyjno -demokratycznego działacza na rzecz wspólnego, trójzaborowego powstania narodowego. Agitator emisariusz idei powstańczej w Galicji, odegrał wybitną rolę w rewolucji krakowskiej w 1846 r . Szereg odczytów i referatów, przypomniało zebranym gościom tego wielkiego Polaka. Na wspomniany odczyt była zaproszona również redakcja Polish News. …O tobie pieśń piszemy tę Wciąż ciebie wspominamy Tyś Polski syn, wielki człowiek My ciebie wciąż kochamy… Edward Dembowski, urodził się dnia 31 maja 1822 roku, a zmarł on natomiast podczas powstania krakowskiego w Podgórzu, dnia 27 lutego 1846 roku. Polska historia, poznała go jako wielkiego działacza lewicy niepodległościowej, filozofa, krytyka literackiego i publicystę. Pochodzenie Był on synem Julii z Kochanowskich i Leona kasztelana i wojewody zarazem, Królestwa Polskiego. Z racji szlacheckiego pochodzenia, kontrastującego z ówczesnymi poglądami społecznymi, nazywano go czerwonym kasztelanicem. Wydawał on Przegląd Naukowy, pismo młodej, niepodległościowej inteligencji, w której nawoływał on Polaków do zbrojnych zrywów powstańczych, mających przywrócić utraconą niepodległość Polsce. Wraz z Tyssowskim Edward Dembowski, był też wielkim organizatorem nieudanego powstania krakowskiego, które wybuchło dnia 21 lutego 1846 roku. Dyktatorem jego był Jan Jerzy Tyssowski, a miało ono miejsce w Krakowie i jego okolicach. Jego jedyna bitwa miała miejsce pod Gdowem, a że nie spotkała się ona z poparciem społeczeństwa, z góry skazana była ona na niepowodzenie. Dembowski pragnął zagrzać ludzi do wzięcia udziału w powstaniu, idąc do nich z procesją niosąc krzyże i święte obrazy. Procesja ta, niespodziewanie napotkała patrol austriacki, który ich ostrzelał, a Dembowski idąc w pierwszym szeregu stracił życie. Pochowany on został na Starym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie. Jego grób, jako jedyny na tym cmentarzu, wciąż otoczony jest stałą opieką, a podczas stanu wojennego był on miejscem patriotycznych spotkań Polaków. rewolucja krakowska załamała się na skutek całkowitego niezrozumienia jej przez chłopów, którzy inspirowani przez Austrię-wystąpili wówczas z antyfeudalnym buntem dowodzonym przez Jakuba Szelę. Żona jako doradca duchowy Żoną Dembowskiego była Aniela z Chłędowskich, która gorąco wspierała Edwarda w jego patriotycznych poczynaniach, mających na uwadze wolność ukochanego kraju. Z tego małżeństwa na świat przyszło troje dzieci: Julia, Edward i Czesław, którzy brali udział w kolejnym powstaniu, mającym miejsce w styczniu 1863 roku. EWA MICHAŁOWSKA -WALKIEWICZ
