W Dolinie Potoku Kryniczanka
Krynica Górska, albo też mówiąc inaczej Krynica – Zdrój, to urocze miasto województwa małopolskiego, należące do powiatu nowosądeckiego. Usytuowane jest ono w Beskidzie Sądeckim, w Dolinie Potoku Kryniczanka i jego dopływów. Krynicę otaczają wzgórza Góry Parkowej, Krzyżowej oraz Góry Jasiennik. Jedną z atrakcji Krynicy jest tak zwany Kamień Diabelski, który podobno pochodzi z czasów celtyckich. W pierwszych dniach stycznia 2023 roku, Nasza Redakcja postanowiła udać się do Krynicy na długi noworoczny spacer, by podziwiać tamtejsze iluminacje świetlne, nawiązujące do historii tego miasta.
Góra Parkowa
Założenie Krynicy
W miejscu dzisiejszej Krynicy, była kiedyś wieś założona w 1547 roku, przez bogatego rycerza Danka z Miastka. Od początku istnienia tej wioski, do okresu pierwszego rozbioru Polski czyli do roku 1772, wchodziła ona w skład tzw. Kresu Muszyńskiego należącego do biskupów krakowskich. W 1783 roku, Krynicę wraz z całymi dobrami muszyńskimi przejął skarb austriacki, który wkrótce wysłał tu krajowego radcę górniczego, profesora uniwersytetu lwowskiego Baltazara Hacqueta, celem zbadania krynickich źródeł wód mineralnych. Jego pozytywna opinia w tej kwestii, była podwaliną do rozwoju krynickiego zdrojowiska.
Kamień Diabelski
Kamień Diabelski na Jaworzynie Krynickiej, to uroczy pomnik przyrody nieożywionej na wschodnich stokach najwyższego szczytu w Paśmie Jaworzyny Beskidu Sądeckiego. Znajduje się on w lesie, przy czerwonym i zielonym szlaku turystycznym, które na tym odcinku biegną wraz z narciarską trasą zjazdową. Kamień ten, znajduje się w lesie powyżej sztucznego zbiornika z wodą. Jest to zbudowany z piaskowców ostaniec mający kształt dużego grzyba o wysokości około 5 metrów. Jego forma została ukształtowana przez wieloletnie i sukcesywne działania erozyjne. Według legend i starych podań, pod tym kamieniem modlili się o przychylność losu dawni Druidzi. Nie chcieli oni oddać diabłu czci, zatem chciał on ich zabić kamieniem. Druidzi szybko schowali się przed niebezpieczeństwem, a kamień ten stoi po dziś dzień w Krynicy, jako pomnik przyrody nieożywionej.
Okres drugiego rozbioru Polski
W 1793 roku, austriacki komisarz rządowy z Nowego Sącza Franciszek Stix von Saunbergen, zakupił tu ziemię ze źródłem wody mineralnej, celem założenia tutaj zdrojowiska, które by mu przynosiło należny dochód. Powstały tutaj zatem pierwsze domy zdrojowe, ale gwałtowny rozwój tej okolicy nastąpił dopiero po 1856 roku. Stało się tak dzięki działalności prof. Józefa Dielta, austriackiego lekarza. W 1877 roku, kuracjuszy przyjmowało już 11 domów uzdrowiskowych oraz mogli oni stacjonować w 64 domach prywatnych, w tym samym okresie powstała też Komisja Zdrojowa, ustalająca tok leczenia uzdrowiskowego dla kuracjuszy. U schyłku XIX stulecia, Krynickie Zdroje odwiedzało blisko 6000 kuracjuszy rocznie. W 1885 roku przybył do uzdrowiska znany hydroterapeuta Henryk Ebers, zostając inicjatorem budowy pijalni wód. Ebers zaprosił w 1909 roku do Krynicy Rudolfa Zubera, który stał się kolejną ikoną Krynicy. W wyniku głębokich wierceń odkrył on wodę, jedną z najsilniejszych w Europie zwaną od jego nazwiska Wodą Zuber.
Muzeum Nikifora
Wiek XX
W rok przed wybuchem II wojny światowej, Krynicę odwiedzało rocznie 38 000 osób. W styczniu 1937 roku, w Krynicy bawiła w podróży poślubnej przyszła królowa Holandii księżniczka Julianna z mężem księciem Bernardem. W okresie od stycznia 1944 roku, do lutego 1945 roku, Krynica była siedzibą ordynariusza apostolskiego łemkowszczyzny Oleksandra Małynowśkiego. Wycofujący się po wojnie Niemcy, zabrali z domów zdrojowych praktycznie wszystkie urządzenia terapeutyczne, a wkraczające wojska Armii Czerwonej doszczętnie resztę wyposażenia zdewastowały.
Widok z Góry Parkowej
Poza istniejącą już koleją ziemno-linową jadącą na Górę Parkową, uruchomiono dodatkowo kolejkę gondolową na Jaworzynę, która może przewieźć 1200 osób na godzinę. Inne zabytki uzdrowiska Krynica- Zdrój to Łazienki Borowinowe z 1881 roku, a także Stare Łazienki Mineralne z lat 1863–1966. W centralnej części deptaku stoi neorenesansowy Stary Dom Zdrojowy z zachowaną oryginalną salą balową, w którym mieściła się pijalnia wody „Mieczysław”. Obok Pijalni Głównej stoi z okresu międzywojennego Muszla Koncertowa. W muszli tej, wmurowana jest tablica pamiątkowa ku czci związanego z Krynicą Jana Kiepury. Obok muszli koncertowej stoi modernistyczny Nowy Dom Zdrojowy autorstwa prof. Witolda Minikiewicza, pochodzący z 1939 roku z zachowanym wystrojem charakterystycznym dla luksusowej architektury funkcjonalistycznej lat 30. XX wieku. W Krynicy przy ul. Piłsudskiego znajduje się pomnik ku czci Wojska Polskiego z inskrypcją „Obrońcom Zwycięzcom” tuż obok usytuowany jest pomnik Adama Mickiewicza.
Krynica – Zdrój, nie tylko zaprasza kuracjuszy i turystów, ale przede wszystkim miłośników polskiej historii.
Ewa Michałowska – Walkiewicz
