Farmacja to dziedzina nauki, mająca swój początek już w wiekach starożytnych. Wówczas to ludzie wykorzystywali naturalne składniki, aby sprostać wielu chorobom i ludzkim dolegliwościom. Głównym zadaniem ówczesnej farmacji, było zapobieganie procesom starzenia się organizmu. Często zatem farmacja łączyła się z alchemią.
Z biegiem lat
Wraz z upływem lat, nauka ta znacząco się rozwinęła. Farmacja to dzisiaj zespół różnych nauk, które obejmują wiedzę o lekach. Nazwa pochodzi z języka greckiego, w którym słowo phármakon oznacza magiczny środek, czyli taki specyfik, który koi wszelkie dolegliwości.
Bezpieczeństwo
Znaczenia słowa farmacja, doszukujemy się także w słowie ph-ar-maki, które w języku egipskim oznaczało dający bezpieczeństwo. Farmaceuci od wieków zajmowali się wynajdowaniem preparatów, które pomagają zwalczać różnego rodzaju choroby. Ta dziedzina nauki należy zatem do nauk medycznych.
Farmaceuci kiedyś i dziś
W czasach pierwotnych, przygotowywaniem medykamentów leczniczych i wszelkich prozdrowotnych specyfików zajmowały się przede wszystkim kobiety. Znały się one na chorobach, zatem nosiły one miano znachorek. Ich zadaniem było poszukiwanie roślin, a co najważniejsze musiały one doszukać się ich leczniczych właściwości. Następnie musiały one przygotowywać z nich napar i stosować go, w formie okładów na bolące miejsce. Wiedza na temat konkretnych właściwości leczniczych roślin, była przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie. Nieco później zaczęli pojawiać się znachorzy- kręgarze, którzy nastawiali chore stawy i kręgi, a także pełnili funkcję lekarza wiejskiego. Zajmowali się oni także przygotowywaniem leczniczych mikstur, ale też i trucizn.
Zakonnicy i kapłani
Z czasem tę dziedzinę opanowali kapłani, którzy przez długi czas mieli wyłączne prawo do przygotowywania substancji uzdrawiających. Z tego powodu przez wiele lat ludność różnych narodów, polegała na osobach związanych ściśle z wiarą. Było to spowodowane przekonaniem, że posiadają oni niezwykłe umiejętności oraz mistyczną wiedzę z nieba. Z czasem jednak kapłani przestali być jedynymi osobami, które miały prawo zajmować się leczeniem ludzi. Tym faktem zajęły się osoby, które szczególnie interesowały się tą dziedziną i posiadały odpowiednią wiedzę.
Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum
Krakowskie Muzeum Farmacji, jest jednostką Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest to największe i najstarsze muzeum wspomnianej dziedziny w Polsce. Powstało ono w 1946 roku z inicjatywy S. Pronia przy Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Krakowie jako Muzeum Aptekarstwa Ziemi Krakowskiej. W 1961 roku, zostało włączone ono do Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej im. M. Kopernika w Krakowie, która od 1993 roku, stanowi część Uniwersytetu Jagiellońskiego jako Collegium Medicum. Siedzibą Muzeum jest zabytkowa kamienica, przy Trakcie Królewskim w Krakowie, w której zachowało się wiele cennych elementów historycznej architektury (gotyckie piwnice, renesansowe i barokowe stropy, XIX-wieczne freski).
Zbiory tego muzeum
Zbiory Muzeum, pochodzące z aptek z całej Polski, obrazują historię farmacji i aptekarstwa od wieków średnich po czasy współczesne. Są wśród nich naczynia apteczne, w tym cenna kolekcja majolik z europejskich manufaktur, moździerze różnych wielkości i kształtów, sprzęt laboratoryjny i utensylia apteczne, surowce lecznicze, pamiątki po wybitnych farmaceutach, kolekcja filatelistyczna dotycząca historii farmacji, a także osobliwości związane z dawnym lecznictwem.
Odtworzone wnętrza
Ponadto w Muzeum tym, odtworzone zostało wnętrze XVIII-wiecznej apteki klasztornej, a także inne pomieszczenia, takie jak dawne laboratorium apteczne, piwnica z beczkami i butelkami na wina lecznicze oraz strych, służący do suszenia i przechowywania ziół leczniczych. Znajdują się tu także meble pochodzące z XIX–wiecznych aptek, utrzymane w stylu neobarokowym, eklektycznym, empire i Biedermeier. Część ekspozycji jest poświęcona dziejom zabytkowych aptek Krakowa oraz krakowskiemu aptekarzowi Tadeuszowi Pankiewiczowi, który podczas okupacji hitlerowskiej prowadził aptekę w krakowskim getcie i ratował uwięzionych w nim Żydów. Do Muzeum należy także biblioteka wraz z archiwum, w której przechowywane są m.in. dawne zielniki, urzędowe lekospisy (farmakopee) i inne druki oraz archiwalia związane z historią aptekarstwa.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
