Pałac Tomasza Zielińskiego

Obok Pałacu Biskupiego

Pałac Tomasza Zielińskiego usytuowany jest w centrum Kielc, tuż przy Pałacu Biskupim. Powstał on na terenie dawnego folwarku biskupa Jakuba Zadzika, gdzie w XVIII wieku istniały: dom pisarza prowentowego, pralnia biskupia i rajszula czyli szkoła jazdy konnej.

Dzierżawca budynków

W 1847 roku Tomasz Zieliński, mianowany naczelnik powiatu kieleckiego wydzierżawił budynki z terenu biskupiego folwarku. Jako kolekcjoner, miłośnik sztuki i mecenas artystów w ciągu kilku lat przekształcił wspomniany wcześniej „dom pisarza” i „dom praczki” w romantyczny zespół pałacowo-ogrodowy, w którym po dziś dzień są prezentowane obrazy i prace dekoracyjne.

Pałac z pałacyku

W latach 1851-56 wzniesiono m.in. ganek neorenesansowy oraz mały pałacyk z basztami i oranżerią. Pałac Tomasza Zielińskiego byt jednym z pierwszych muzeów oraz ośrodkiem mecenatu nad artystami. Całość otoczona jest stylowym ogrodem wyposażonym w elementy zdobnicze. W 1935 roku budynek ten został częściowo rozbudowany. Po stronie południowej wybudowano piwnicę i szkarpy. Początki wspomnianego zespołu architektonicznego, umieszczono na ramie modrzewiowej. Była to oczywiście budowla murowana na owe czasy bardzo nowoczesna, gdyż była ona podłączona do wodociągu i kanału ściekowego. Cały dom i znajdujący się obok spichrz wraz z całym majątkiem, został skonfiskowany biskupom przez Rząd Królestwa Polskiego w 1819 roku, a potem przekazany został Akademii Górniczej, założonej przez Stanisława Staszica.

W rękach Trzetrzewińskiego

W roku 1841 dom rządowy został wydzierżawiony na okres 6 lat Janowi Trzetrzewińskiemu, ówczesnemu prezesowi Towarzystwa Trybunału Cywilnego w Kielcach, który w rok potem odstąpił należne mu prawa do korzystania z tej dzierżawy Andrzejowi Sucheckiemu. Tomasz Zieliński wydzierżawił posesję od rządu, który z czasem przejął własność tego budynku w dniu 1 czerwca 1847 roku. Do roku 1851 odrestaurował on cały budynek, o czym pisał: …„z rudery do porządku znacznym doprowadziwszy nakładem, wartość owego dziesięćkroć podniosłem”…. W pierwszej kolejności odrestaurował on pokrycie domu, w stylu dach łamany polski, czyli czterospadowy. Nieopodal baszty zachodniej wzniesiony został słup pamiątkowy z marmuru chęcińskiego. O dacie wzniesienia słupa mówi wyryty na nim fragment tekstu: ,,…poświęcono w maju 1854 roku…”.

Okres od 1858 roku

Tomasz Zieliński zmarł w 1858 roku. Jego żona Teofila uczyniła spadkobiercą posesji swojego brata Ludwika Andrzeja Piętkę. Mieszkający na stałe w Warszawie, już emeryt, po niedługim czasie rozpoczął pertraktację o sprzedaż budynku. Nabył go niejaki Łuszczkiewicz, który dokonał kolejnych renowacji budynku.

Lata późniejsze

W 1970 roku, przeprowadzono częściowe badania tynkarskie we wnętrzach. W jednym z pomieszczeń domu odkryto malowidła z pierwszej połowy XIX stulecia. W 1972 roku, rezydencja Tomasza Zielińskiego przekazana została dla Klubu Związków Twórczych, obecnie Domu Środowisk Twórczych.

Ewa Michałowska -Walkiewicz