Stanisława Leszczyńska

leszczyska przed na emerytur

 Lata młodości

– Stanisława Leszczyńska, była córką Jana i Henryki Zambrzyckich. Jej ojciec zarabiał na życie jako stolarz, a matka pracowała w fabryce włókienniczej. W 1908 roku Stanisława wyjechała wraz z całą rodziną do Rio de Janeiro, aby odwiedzić mieszkającą tam bliską krewną ze strony matki. Do kraju, rodzina Zambrzyckich powróciła dwa lata później, a Stanisława podjęła szybko przerwaną wyjazdem naukę w progimnazjum, które ukończyła w roku 1914 – czytamy w opracowaniach Anny Stobnickiej historyka.

Lata I wojny światowej

– W czasie I wojny światowej, Stasia pracowała w Komitecie Niesienia Pomocy Biednym. W dniu 17 października 1916 roku, poślubiła Bronisława Leszczyńskiego, pracującego jako zecer w łódzkim wydawnictwie, z którym miała trójkę dzieci: córkę Sylwię i synów: Stanisława i Henryka. Mimo, że musiała dbać o swoją rodzinę, nie ustawała w niesieniu pomocy biednym i sierotom, którzy w tej pożodze wojennej, utraciły swoich rodziców. Nie ustawała w robieniu paczek dla sierot, organizowała im pobyty w ochronkach i klasztorach, a przede wszystkim wykonywała paczki z prowiantem dla wojska- relacja zaczerpnięta z audycji radiowej z 1976 roku..

Przede wszystkim nauka

W roku 1920 przeniosła się z rodziną do Warszawy, gdzie podjęła naukę w Szkole Położniczej, kończąc ją z wyróżnieniem w roku 1922. Leszczyńscy tuż przed wybuchem II wojny światowej, znów przenieśli się do Łodzi, gdzie  mieszkali na Bałutach, przy ul. Żurawiej 7. Gdy na tym terenie powstało getto żydowskie, przeprowadzili się na pobliską ul. Wspólną 3.

II wojna światowa

 Podczas okupacji niemieckiej, niektórzy członkowie z rodziny Leszczyńskich działali w strukturach Narodowych Sił Zbrojnych. Tak samo czynił i mąż Stanisławy, dzięki czemu cała rodzina została aresztowana w nocy z 19 na 20 lutego 1943 roku. Wszyscy domyślali się, że aresztowanie to było skutkiem denuncjacji. Stanisława wraz z córką zostały osadzone w łódzkim więzieniu kobiecym przy ul. Gdańskiej 13, natomiast ojciec z synami w więzieniu przy ul. S. Sterlinga 16. Kobiety zostały wywiezione do KL Auschwitz-Birkenau w połowie kwietnia tego roku. Natomiast mężczyzn wywieziono KL Gross-Rosen.

W KL Birkenau, Stanisława Leszczyńska pracowała jako położna posiadająca numer więzienny 41335. Funkcję tę pełniła aż do momentu wyswobodzenia obozu przez Armię Czerwoną, czyli do dnia 27 stycznia 1945 roku. Na tym stanowisku, sprzeciwiając się wyraźnym rozkazom władz obozowych, przyjęła około 3000 porodów.

Raport położnej z Oświęcimia

Swoje przeżycia obozowe, Stanisława Leszczyńska opisała w książce noszącej tytuł „Raport położnej z Oświęcimia”, która powstawała z momentem przejścia Leszczyńskiej na emeryturę w roku 1957. Pierwsze wydanie jej obozowych wspomnień, miało miejsce w „Przeglądzie Lekarskim” w roku 1965. Książka stała się kanwą rapsodu teatralnego zatytułowanego „Oratorium oświęcimskie” z muzyką Anny German i Jerzego Maksymiuka.

Stanisława Leszczyńska zmarła 11 marca 1974, a jej pogrzeb odbył się na łódzkim cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu. Imię Stanisławy Leszczyńskiej, od roku 1983 nosi Krakowska Szkoła Położnych. Jej wizerunek widnieje także na Kielichu Życia i Przemiany Narodu, złożonym przez pielęgniarki na Jasnej Górze.

Na uwagę zasługuje fakt, iż jedna z ulic w okolicach dawnego KL Auschwitz w Oświęcimiu, nosi imię Stanisławy Leszczyńskiej. Jak wspominały jej współwięźniarki, …ona potrafiła dać radość, każdemu odchodzącemu życiu…

Ewa Michałowska – Walkiewicz

[email protected]