Wiosenne obyczaje

 

 Na przyjście wiosny, nie może się doczekać każdy z nas. Nie jest to ważne, gdzie on mieszka i ile ma lat. Okres zimy tak bardzo daje się we znaki, że z chęcią go żegnamy. Z nastaniem wiosny, wiąże się mnóstwo obyczajów, które stanowią o naszej kulturze narodowej.

 Topienie Marzanny

A sthąd ieszcże dziś ten obycżay maią w wielkiey Polsce y w Sląsku
iż siódmego dnia Márca thopią Marzanę vbrawszy iako niewiastę wyszedszy
ze wsi spiewając: Smierć sie wije po płothu szukaięcy kłopotu […] Zwali tego
bałwana Marzana, tak bym rzekł, że to był bóg Mars, jako Ziewana Diana.”
— z kronik Marcina i Joachima Bielskich, 1564-1597 r.

  Jak podaje stara legenda, miesiąc Marzec miał żonę Marzannę. To ona zawsze namawiała swojego męża, aby skuwał on ziemię mrozem i utrzymywał niską temperaturę. Marzanna w połowie miesiąca Marca, wyjeżdżała na północ do swojej wiedźmy matki i właśnie wtedy odpuszczał mróz i przyroda budziła się do życia. Na znak tego, jak bardzo nie lubiana jest w społeczeństwie Marzanna, ludzie z nastaniem wiosny, kultywowali zwyczaj topienia jej kukły w pobliskich zbiornikach wód.

 Drowning Marzanna / Topienie Marzanny

http://www.youtube.com/watch?v=wy9ktmidrpU

 Wyplatanie koszy wiklinowych

 Z nastaniem wiosny, w niektórych regionach południowej Polski, ludzie oddawali się wyplataniu koszy wiklinowych. Do rytualnego obyczaju należało, napełnianie po brzegi pierwszego w danym roku wyplecionego koszyka kwiatami suszonymi i słoikami marynowanych grzybków, a to dlatego, aby nie był on nigdy pusty, co oznaczało biedę i niedostatek. Inne kosze sprzedawano na targach i jarmarkach w celach zarobkowych.

 Dajcie mi Kostuchę….

 Na Pomorzu obowiązywał zwyczaj szukania Kostuchy. Ponieważ w okresie zimy bardzo wiele osób zmarło z zimna i niedostatku, zatem postanowiono raz na zawsze wygnać ją z okolicy. Za wspomnianą Kostuchę przebierała się najmłodsza uczestniczka zabawy i musiała ona uciekać przed goniącym ją motłochem. Gdy już ją złapano, obdzierano ją z ubioru i demonstracyjnie spalano go na środku rynku. Wierzono zatem, że w ten sposób Kostucha raz na zawsze przestanie odwiedzać ich domy i rodziny.

 Jedno jajo do koszyka

 Na terenie Małopolski, po dziś dzień obowiązuje zwyczaj wkładania jaja ugotowanego na twardo do wiklinowego kosza, w dzień 21 marca. Ma to zwiastować dobrobyt, trwałe zdrowie no i oczywiście niebywałe szczęście. Koszyk z jajem należy ustawić w kuchennym narożniku, a na zawitanie wszelkich łask nie trzeba będzie długo czekać.

 W tym roku także, możemy popróbować tego, co zostawili nam w swojej obyczajowości przodkowie.

 Ewa Michałowska – Walkiewicz

ewalkiewicz@wp.pl