Wybory do Parlamentu Unii Europejskiej
W dniu 9.VI. obywatele wszystkich 27 państw członkowskich UE wybiorą swoich przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego. Polska ma prawo do wyboru 53 posłów. W tym roku do Parlamentu UE 27 krajów wybierze 720 posłów.
Głosowanie w całej Unii odbędzie się w dniach 6-9 czerwca br. W USA głosowanie w komisjach obwodowych prowadzą polskie placówki dyplomatyczne. Głosują obywatele polscy i UE w dniu 8 czerwca, tylko osobiście, po zarejestrowaniu się do dnia 4 czerwca pod adresem:
Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 Placówki zagraniczne (msz.gov.pl)
Kto może głosować do UE? W większości państw UE czynne prawo wyborcze (prawo do udziału w głosowaniach) obywatele danego kraju uzyskują wraz z ukończeniem 18. roku życia. Są jednak wyjątki od tej reguły i tak w Austrii, Belgii, Niemczech i na Malcie głosować mogą 16 latki, a w Grecji osoby, które ukończyły 17-rok życia. Przymus?Tak, kto musi głosować? W 5 państwach członkowskich udział obywateli w głosowaniu jest obowiązkowy, a to w Belgii, Grecji, w Luksemburgu, Bułgarii i na Cyprze. Obowiązek głosowania dotyczy nie tylko obywateli tych państw znajdujących się w krajach pochodzenia, ale także zarejestrowanych obywateli UE stale zamieszkujących wymienione państwa. W Belgii za absencję przy urnie wyborczej grozi grzywna od 40 do 80 euro, w praktyce dotąd kary nie były egzekwowane z uwagi na braki kadrowe belgijskiej policji, ale tym razem może być inaczej. Ponadto 16-to i 17-letni belgijscy wyborcy nie są objęci obowiązkiem głosowania w tegorocznych wyborach. Natomiast w Luksemburgu kary sięgają od 100 euro do nawet 1000 euro w przypadku kolejnych absencji wyborczych. Ostatnio luksemburska telewizja RTL podała, że ostatnie sankcje związane z absencją wyborczą obywateli egzekwowano w 1964 roku.
Kto może głosować elektronicznie? Nie w Polsce, podobnie jak w większości państw UE, oddanie swojego głosu drogą elektroniczną nie jest możliwe. Wyjątkiem jest Estonia, której obywatele mogą głosować elektronicznie zarówno na terenie tego kraju, jak i przebywający za granicą. W 2018 r. przyjęto poprawki do Aktu Wyborczego z 1976 roku wprowadzającego możliwość głosowania elektronicznego w wyborach do Parlamentu UE. Po stronie państw członkowskich leży decyzja o ratyfikacji i wdrożeniu przepisów o głosowaniu elektronicznym. Polska przyjęła znowelizowane przepisy w 2019 r., ale nie wdrożyła przepisów dotyczących możliwości głosowania elektronicznego.
Systemy wyboru kandydatów do Parlamentu UE. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w Polsce mogą wystartować obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi. A polscy obywatele mogą kandydować w innych państwa Unii. Ale czy kandydują? Kandydat musi mieć ukończone 21 lat, stale zamieszkiwać w państwie, w którym kandyduje i nie może równocześnie kandydować w wyborach do PE w innym państwie członkowskim. Czy europosłowie są wybierani w taki sam sposób we wszystkich państwach? Systemy wybierania posłów i posłanek różnią się między krajami. W kilku państwach, m.in. w Niemczech, Francji czy Hiszpanii istnieje system tzw. listy zamkniętej. Oznacza to, że wyborca może oddać głos na listę, nie może jednak zmienić kolejności kandydatów wedle preferencji.
W większości państw (w tym w Polsce, ale też np. we Włoszech, Szwecji czy Grecji) obowiązuje preferencyjny system wyboru kandydata, czyli wyborca wskazuje, którego dokładnie kandydata wybiera. W Irlandii i na Malcie obowiązuje system pojedynczego głosu przechodniego. W tym systemie wyborca ma jeden głos, ale może uszeregować kandydatów w swojej preferencji, oznaczając ich jako swój kolejno pierwszy, drugi, trzeci i kolejny wybór. Jak wynika z analizy powyższych składowych procesu wyborczego, istnieją różnice pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi w zakresie organizacji wyborów.
Należy jednak wymienić cztery elementy, które są wspólne dla wszystkich krajów członkowskich UE; są to: 1/ – wybory muszą odbyć się pomiędzy 6 a 9 czerwca 2024 r., 2/- liczba posłów i posłanek wybranych do PE z danego komitetu wyborczego jest proporcjonalna do liczby głosów uzyskanych przez komitet, 3/- obywatele UE mieszkający w innych krajach członkowskich mogą głosować i kandydować w miejscu swojego zamieszkania oraz 4/ – każdy wyborca może oddać tylko jeden głos.
Jak głosować z zagranicy? Jakich terminów przestrzegać? W USA należy zarejestrować się do 4. czerwca br pod adresem: ewybory.msz.gov.pl – aby oddać głos (tylko osobiście, w wybranej komisji i za okazaniem ważnego paszportu) w dniu 8 czerwca br. W wyborach europejskich wybieramy krajowych przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego. W PE zasiada obecnie 705 członków wybranych z 27 krajów, w tym 52 polskich europosłów. W najbliższych wyborach liczba członków PE zwiększy się do 720 osób, a Polacy wybiorą o 1 posła więcej, czyli 53 osoby.
Czy obowiązuje cisza wyborcza? Cisza wyborcza trwa 24 godziny przed dniem głosowania (od godz. 00:00 z piątku na sobotę 8 czerwca 2024 r.) i kończy się wraz z zakończeniem głosowania (o 21:00 w niedzielę 9 czerwca br.). To czas, w którym wszelka agitacja wyborcza jest zabroniona pod groźbą grzywny. W trakcie ciszy wyborczej zakazane jest prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych. Za naruszenie ciszy wyborczej grozi grzywna.
Protest przeciwko ważności wyborów składa się na piśmie w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów w Dzienniku Ustaw. Protest składa się do Sądu Najwyższego (o terminie decyduje data stempla pocztowego). Protest powinien zawierać konkretne zarzuty oraz wspierające je dowody. S N orzeka o ważności wyborów.
Kto stwierdza ważność wyborów? Ważność wyborów do Parlamentu Europejskiego stwierdza w Polsce Sąd Najwyższy poprzez Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Jeśli złożone zostały protesty wyborcze, to te z nich, które spełniają wymogi formalne, są rozpatrywane przez Sąd Najwyższy w składzie 3 sędziów, którzy wydają postanowienie zawierające opinię na temat konkretnego protestu. Następnie cała Izba, na podstawie opinii wobec wszystkich protestów oraz sprawozdania Państwowej Komisji Wyborczej, podejmuje uchwałę o ważności lub nieważności wyborów, ewentualnie o nieważności wyboru konkretnego europosła. W razie orzeczenia o nieważności wyborów (wyboru danego europosła), przeprowadzone zostaną ponowne wybory (jeśli nie był ważny wybór poszczególnych osób, to wybory odbywają się tylko tych okręgach wyborczych). Jeżeli Sąd Najwyższy orzeknie, że część protestów była zasadna, ale nie miały one wpływu na wynik wyborów, wybory będą uznane za ważne. Adres dla naszego wyborcy do Parlamentu UE:
Źródło: Euroactiv.pl
