Andrzeju, Andrzeju panien dobrodzieju…
Andrzejki
Andrzejki, to szczególny czas w roku. Jest to bowiem wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, czyli inaczej mówiąc w imieniny Andrzeja. Pierwsza polska wzmianka literacka o tym święcie, pojawiła się w roku 1557 za sprawą Marcina Bielskiego. Dzień ten przypada na końcu roku liturgicznego rozpoczynającego Adwent. Zatem Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw.
Andrzejki na Wyspach
W Szkocji dzień świętego Andrzeja jest świętem narodowym. Wróżby andrzejkowe tutaj też mają charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone są tylko dla niezamężnych dziewcząt. Początkowo andrzejki traktowano bardzo poważnie, a wróżby odprawiano tylko indywidualnie, zaś w czasach późniejszych przybrały one formę zbiorową, organizowaną w grupach rówieśniczych panien na wydaniu. Współcześnie zaś przekształciły się w niezobowiązującą zabawę gromadzącą młodzież obojga płci.
Skąd się wzięły Andrzejki
Pochodzenie andrzejkowych wróżb, nie jest do końca znane. Co niektórzy autorzy opracowań historycznych wskazują na starożytną Grecję, podkreślając podobieństwo imienia Andrzej (Andress) i greckich słów aner, andros oznaczających męża. Inni historycy natomiast czas andrzejkowych wróżb utożsamiają ze starogermańskim kultem boga Freja, dawcy miłości i płodności.
Ewa Michałowska – Walkiewicz
Foto: Andrzejki w Chicago. Archiwum polishnews.
