Magia karnawałowego dzwonka
Z karnawałem kojarzy się kulig, sanie, a przede wszystkim głos rozlegającego się dzwonka. To właśnie je wieszamy u nadproża domu, nimi to przystrajamy prezenty, to one są dekoracją naszych mieszkań w czasie karnawałowego szaleństwa.
Amulety szczęścia
Dzwonki, jako przynoszące szczęście talizmany, nasi praojcowie umieszczali na powozach konnych, obwieszali nimi zwierzęta które były zaprzęgnięte do kuligu. Głównie czynili to po to, by odpędzić złe duchy, odżegnywać klątwy oraz unicestwiać skutki czarów. W świętokrzyskiej wiosce Kozia Wola, w dobie międzywojennej urządzane były kuligi tak zwane głośne. Wygrywał ten zaprzęg który najgłośniej dzwonił dzwoneczkami.
Symbol świętego Antoniego
Dzwon jest symbolem świętego Antoniego, który właśnie jego dźwiękiem odganiał złe moce z budowli pogańskich. Dzwonkiem wzywano do świata realnego dusze zmarłych, by pomogły one swoją radą swoim żyjącym bliskim.
Dzwonki odlewano ze stopu ołowiu, cyny, żelaza. Na dzwonkach umieszczano imiona aniołów, imiona wielkich tego świata, lub też pisano na nich imiona świętych, którzy mieli opiekować się posiadaczem dzwonka.
Dzwonki na wieżach
Święty Paulin z Noli małego miasteczka we Włoszech, w 409 roku wprowadził zwyczaj umieszczania dzwonów na wieżach kościelnych. Na dobre ten zwyczaj rozprzestrzenił się w 880 roku. Jednak pamiętać należy, że dopiero od XVII wieku, dzwony zaczęły otrzymywać od ludzi specjalne ornamenty, które w każdym regionie Polski, czy też na świecie znaczyły co innego. W związku z chorobą lub śmiercią wielkiej i znaczącej osoby, posługiwano się dzwonkiem oznajmiając ten fakt wszystkim mieszkańcom danego regionu. W czasie pogrzebu, dzwoniono tyle razy ile lat przeżyła chowana osoba. Wierzono, iż ich dźwięk odpędza złe duchy i pomaga duszom wychodzącym z ciała zmarłych lepiej poznać drogę do Królestwa Niebieskiego. W kościele katolickim, do dziś propagowany jest ten zwyczaj, dzwonienia na pogrzebach zmarłego parafianina.
W XV stuleciu
W XV wieku dzwonów, albo inaczej jego głosu używano, aby oznajmić wszem i wobec, że stało się coś złego, że na przykład popełniono zbrodnię lub wybuchł pożar. W każdej szopce bożonarodzeniowej, umieszcza się dzwonki, które by te oznajmiały, że narodziła się arcy ważna osoba, jaką jest sam Jezus Chrystus.
U Muzułmanów dźwięk dzwonka, uważany jest za szczególnie wibracyjny przedmiot, który sprowadza na ziemię szczęście. Mocne uderzenia dzwonka były odbiciem potęgi Allacha.
Gdy rzucano klątwę
Dzwonem ogłaszano anatemę, czyli tak zwaną ekskomunikę, inaczej mówiąc klątwę, którą papiestwo nakładało na osobę, która śmiało sprzeciwiała się klerowi. Po odczytaniu tej anatemy i oznajmieniu kogo ona dotyczy, ksiądz gasił świece i zamykał specjalną księgę symbolizującą życie człowieka.
Egzorcyści dzwonili dzwonkami, które były przymocowane do ich ubrania. Dźwięk ten służył po to, by jego głos mógł przestraszyć złą energię.
Na ubraniach, niektórych świętych umieszczane były dzwonki na przemian z jabłkami, które również odstraszały demony i symbolizowały błogosławieństwo.
W wierzeniach meksykańskich, jak też i w wierzeniach celtyckich, dzwonkami sprowadzano deszcz, lub gdy było go za dużo, zaklinano go. Rozpędzono też nimi chmury, grzmoty i błyskawice. Zabezpieczano też w specjalnym rytuale domy i inne obiekty dźwiękiem dzwonka przed uderzeniami pioruna.
W karnawale, dzwonków używano podczas rozpoczynania balów, jak też dzwoniono nim, gdy na balu pojawiła się niezwykle ważna osobistość.
Dzwonki przypinano do sań, którymi ruszano na kulig, a ich dźwięk wskazywał drogę saniom, które jechały z tyłu. Niektóre wróżki parzyły zioła lecznicze, nad którymi dzwoniły dzwonkami, by te nabrały szczególnej mocy, aby uzdrowić z choroby osobę leczoną. Szeptuchy, które można spotkać i w dzisiejszych czasach, dzwonkiem wprowadzały w stan uśpienia osoby poddawane leczeniu.
Podczas rytuału uzdrawiania, Szeptucha dzwoniła dzwonkiem i odczyniała złe uroki.
Gdy pęknie serce dzwonu
Należy pamiętać, że gdy pęknie serce dzwonu wróży to nieszczęście. Dzwon Zygmunta stworzony był przez mistrza Jana Behama z Norymbergii. Jego ton ogłasza Nowy Rok, święto Zmartwychwstania, Boże Narodzenie jak też i wszystkie doniosłe święta państwowe. W połowie wieku XIX pękło serce dzwonu Zygmunta, wtedy to nastał czas zaborów, masowych egzekucji i powstań patriotycznych. Gdy dzwon Zygmunta otrzymywał nowe serce, wiązano z tym faktem nowe nadzieje na przyszłość. Wtedy można było liczyć na złote lataPaństwa Polskiego.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
