Ojciec galicyjskiej sceny
W dniach od 15 do 17 lutego, wszyscy świętujemy Wybitnych Ludzi Teatru. Warto jest zatem naszym czytelnikom, przypomnieć postać Jana Kamieńskiego. Jan Nepomucen Kamieński, urodził się dnia 27 października 1777 roku w Kutkorzu. Zmarł natomiast dnia 5 stycznia 1855 roku we Lwowie. Zasłynął on jako polski reżyser, aktor, pisarz i tłumacz. Był on także dyrektorem Teatru Polskiego we Lwowie, a co najważniejsze był często nazywany Ojcem Sceny Polskiej.
We lwowskim teatrze
W latach 1809 – 1842, Kamieński kierował lwowskim teatrem w trudnych warunkach germanizacji i prześladowań polskiej ludności. Ubogi jak na tamten czas repertuar, Jan Kamieński zasilał licznymi przeróbkami i tłumaczeniami, pochodzącymi z literatur obcych. W ten sposób, przyswoił on naszej scenie ponad sto kilkadziesiąt utworów dramatycznych i komediowych.
Obowiązujący do 1842 roku przywilej teatralny, obejmował tylko teatr
niemiecki, natomiast polscy aktorzy działali wyłącznie na podstawie nie zawsze formalnych umów z austriackimi właścicielami teatrów. Za przykładem Bogusławskiego, Kamieński zorganizował we Lwowie amatorską grupę teatralną, która grywała na deskach różnych teatrów zapędzając się aż do terenów Odessy. Kamieński był zarówno aktorem, reżyserem, dramaturgiem, a przede wszystkim jednak przedsiębiorcą teatralnym. Zajmował się wszystkimi problemami teatru, takimi jak dobór repertuaru, angażowanie aktorów, projektowanie dekoracji, prowadzenie spraw finansowych itp. Stworzył on we Lwowie, scenę polską i wywalczył dla niej egzystencję prawną, wykształcił on także ciężką pracą sceniczną całe pokolenie artystów.
Sztuka dla lwowskiego teatru
Do jego teatru garnęli się znani i cenieni aktorzy, wystawiał on bowiem repertuar narodowy z ukrytymi wątkami patriotycznymi. Autorami sztuk dla teatru lwowskiego byli m.in. Aleksander Fredro i Józef Konrad Korzeniowski. Kiedy to w 1841 hrabia Stanisław Skarbek zbudował swój teatr we Lwowie, przeszli do niego aktorzy Kamieńskiego. Był także wśród trupy teatralnej Skarbka i Jan Kamieński, jako autor kilkudziesięciu adaptacji scenicznych, a także przekładów, m.in. Szekspira, Calderona, a także Schillera.
W Gazecie Lwowskiej
W latach 1835-1848, był on redaktorem Gazety Lwowskiej i czasopisma Rozmaitości. Przetłumaczył on m.in.: „Wallenstein” (1837), Schillera „Dwaj Pikkolominiowie” (1834), „Hamleta” (1805), „Makbeta”, „Króla Leara” Williama Shakespeare’a i „Judytę” F. Hebbla i Calderona „Lekarza swego honoru”. Zawdzięczamy mu wczesne spolszczenie poezji Schillera takich jak „Ballady i pieśni” oraz „Pieśń o dzwonie”. Jego rozprawki o języku polskim, znalazły w sztukach wybitnych przedstawicieli naszego romantyzmu żywy oddźwięk.
Od lat Jan Nepomucen Kamieński, zaniedbywał chorobę serca. Z roku na rok, jego stan zdrowia pogarszał się. Śmierć, zakończyła jego wielkie dzieło literacko- patriotyczne. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie i świadczy jak wielkiego człowieka skrywa jego ciężar.
EWA MICHAŁOWSKA – WALKIEWICZ
