Jan Matejko. Konstytucja 3 Maja. Sejm Czteroletni. Komisja edukacyjna. Rozbiór. R.P. 1795.
https://commons.wikimedia.org
Boni Ordinis
Komisja Dobrego Porządku, to kolegialne instytucje administracji miejskiej powołane w wyniku decyzji sejmu konwokacyjnego ze stycznia 1764 roku. Znosiły one niektóre jurydyki i serwitoriaty, a nakładały na mieszczan obowiązki przestrzegania stałego porządku i dyscypliny.
Decyzja sejmu
Sejm z roku 1768, zdecydował o utworzeniu komisji dobrego porządku we wszystkich miastach królewskich Państwa Polskiego. W ich skład wchodziło każdorazowo od 6 do 14 członków, powoływanych z okolicznej szlachty. W roku 1776 zostały one podporządkowane Departamentowi Policji i Rady Nieustającej. Cztery lata później przejęły one uprawnienia komisji szpitalnych.
Po Sejmie Wielkim
Sejm Czteroletni, przekazał kompetencje komisji dobrego porządku Komisji Policji Obojga Narodów w tak zwanej Straży Praw. Do ich kompetencji należał nadzór nad finansami miejskimi, kontrola działalności i praca wyrobnicza cechów rzemieślniczych i gildii kupieckich. Komisje te wydawały ordynacje dla poszczególnych miast, decydując o planowaniu przestrzennym ich zabudowy, numerowaniu domów, brukowaniu ulic, budowie kanałów i utrzymaniu porządku.
….Czy już teraz będzie lepiej
któż to rzec potrafi
ale może, może będzie
szereg porad obowiązków, przypnie na agrafi….
Założenia komisyjne
Wspomniana komisja, zajmowała się rozbudzeniem i rewitalizacją życia miejskiego. Została ona powołana dekretem króla Polski Stanisława Poniatowskiego. Jej celem była odbudowa miast zniszczonych na skutek kozackich rewolt, potopu szwedzkiego, a także wojny północnej. W wyniku działalności tejże komisji, nastąpiło rozbudzenie i rewitalizacja życia w polskich miastach.
Płaskorzeźba na Zamku Cesarskim w Poznaniu (w tle poznański Odwach)
https://pl.wikipedia.org/
Stan sanitarny
Komisja ta, zwracała również swoją uwagę na polepszenie stanu sanitarnego, porządku wewnętrznego i bezpieczeństwa mieszczan i przybyszy w miastach. Dzięki temu podniósł się poziom i jakość życia, co przejawiało się we wzroście ilości jego mieszkańców. Chętnie wówczas zakładano stowarzyszenia literackie, naukowe, kulturalne i przyrodnicze. Można wówczas bardziej powiedzieć o przybliżeniu się Polaków, do wyższego poziomu edukacyjnego w każdej dziedzinie życia.
W bieżącym roku w styczniu, warto jest przypomnieć kolejną rocznicę powołania wspomnianych komisji porządkowych. One to spowodowały szczególny, a przede wszystkim oświeceniowy rozwój miast Polski.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
