Ustawa Rządowa z 1791 roku

 

Ustawa Rządowa z dnia 3 maja 1791 roku, została podjęta na Sejmie Czteroletnim zwanym Sejmem Wielkim. Była to ustawa, regulująca ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie ustawą, zaraz po uchwaleniu konstytucji w Stanach Zjednoczonych, w roku 1787.

Uchwalona przez sejm
Konstytucja 3 maja, przyjęta została tegoż dnia przez sejm polski. Została dokładnie zaprojektowana w celu zlikwidowania mających miejsce od dawna wad ustrojowych, wypływających na przykład z wolnej elekcji oraz z demokracji szlacheckiej. System polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów, był systemem mającym rozliczne wady i niedociągnięcia. Konstytucja zatem, zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, a przede wszystkim ograniczyła ona demokrację szlachecką, odbierając jej prawo głosu i decyzji w sprawach państwa. Konstytucja majowa, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa. W ten sposób, złagodziła ona nadużycia pańszczyźniane.

Liberum veto
Polska Konstytucja Majowa z 1791 roku, zniosła sprzeciw sejmowy, czyli tak zwane liberum veto. Przekupywani przez magnaterię posłowie polscy, nadużywali liberum veto, tym samym przeciwstawiali się oni wprowadzeniu nowatorskich zmian w państwie. Wystarczyło tylko, aby jeden poseł krzyknął liberum veto, by najlepsza ustawa, nie została uchwalona.

Przyjecie konstytucji
Przyjęcie Konstytucji, spowodowało radykalną opozycję republikanów. Sytuacja ta sprowokowała wrogość Imperium Rosyjskiego, które było protektorem Rzeczypospolitej i gwarantem nienaruszalności jej ustroju. W wojnie toczonej w obronie konstytucji, Polska została zdradzona przez pruskiego sprzymierzeńca Fryderyka Wilhelma i szybko została pokonana przez wojska carycy Katarzyny II. Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata były czasy zaborów, podczas których często przypominano sobie o konstytucji, która w Polakach wyzwalała poczucie sprawiedliwości. Zdaniem dwóch współautorów konstytucji Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja, ustawa ta była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.

Ostatni okres niepodległego państwa
Konstytucja 3 Maja, obowiązywała przez 14 miesięcy. W tym też okresie, sejmowe uchwalenia, były rozwinięciem jej postanowień.
Każdy Polak, powinien uszanować to wyjątkowe święto polskie i wywiesić w swoim oknie biało-czerwoną flagę.

Ewa Michałowska – Walkiewicz