Prof. Mirosław Matyja
“Demokracja” jest niewątpliwie jednym z najczęściej używanych słów w politycznej narracji, uwielbianym przez polityków wszelkiej maści – od lewicy do prawicy. Jednak pojęcie to ma wiele znaczeń. Czym zatem jest demokracja? I czy system, w którym żyjemy jest demokracją czy nie jest?
W mediach codziennie napotykamy takie zwroty jak „w imię demokracji”, „dla demokracji”, „demokratyczny porządek”, „demokratyczne rozwiązania”. Oczywiście wiadomo, że demokracja to forma ustroju państwowego wraz z mechanizmami sprawowania władzy.
Jednak kluczowym w demokracji jest to, że źródłem władzy powinna być wola większości obywateli. Właśnie ta wola większości jest tym, co zasadniczo odróżnia, albo powinno odróżniać, demokrację od innych systemów politycznych.
Etykietkę „demokracji” przylepiają sobie niemal wszystkie systemy i elity polityczne, bez względu na ich ideowe interpretacje i praktykę rządzenia. Próbują się okryć niejednokrotnie tym określeniem jak siatką, maskującą ich mniej lub bardziej problematyczne i subiektywne cele. Jednym się to udaje, a inni wcześniej czy później zostają konfrontowani z niezadowoleniem ludu, w imieniu którego rządzą.
Mało tego – nawet każda współczesna wojna toczy się w imię demokracji, a jej celem – tu oczywiście ironizuję – nie jest zdobycie nowych pól naftowych czy dominacji nad innymi państwami, lecz przeprowadzenie wolnych wyborów i budowa demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa.
Krótko mówiąc, w zasadzie wszystkie państwa na świecie, uważają się za demokratyczne – począwszy od USA, a skończywszy na Mongolii i Korei Północnej.
Powyższe przemyślenia sprowokowały u mnie pomysł zorganizowania międzynarodowej konferencji dotyczącej różnych odmian systemów demokratycznych w różnych państwach.
Uniwersytety, na których pracuje jako profesor (Bolonia, Miami i Mumbaj) podjęły moj pomysł z entuzjazmem i przyjęły zaproponowany przeze mnie tytuł konferencji: “Different types of democracy in different countries”.
Do udziału w konferencji zaprosiłem kilkunastu ekspertów systemów politycznych z różnych państw ze wszystkich zakątków kuli ziemskiej. Ci naukowcy wygłoszą wykłady na temat demokracji albo semidemokracji w ich rodzimych krajach.
Ja sam przedstawię funkcjonowanie demokracji bezpośredniej w Szwajcarii jako przykład systemu politycznego, który jest najbliższy obywatelom.
Celem konferencji jest sprowokowanie międzynarodowej debaty na temat najprzeróżniejszych systemów politycznych, które nazywają się demokratycznymi.
Czy jednak są one naprawdę demokratyczne? Konferencja i debata pokonferencyjna powinny pomóc w odpowiedzi na to pytanie.
Konferencja w formie webinaru odbędzie się w lutym 2021 – szczegóły i program podane zostaną początkiem przyszłego roku.
