W aromatyczne nalewki i likiery była zawsze zaopatrzona domowa apteczka naszych dziadków. Pomagały nie tylko na codzienne troski, lecz leczyły skutecznie przeziębienia i były pomocne w zwalczaniu rożnych dolegliwości. Warto wiedzieć, że po silnym przemarznięciu, jeden kieliszek wypity w mroźny dzień, może uchronić nas przed skutkami przeziębienia. Można tę porcję wlać do świeżo zaparzonej, gorącej herbaty – od razu rozgrzeje. Przy niestrawności pomoże łyżka piołunówki lub pieprzówki, czy też innej ziołowej wytrawnej nalewki. Dwie łyżki żubrówki, dodane do duszącego się wołowego mięsa nie tylko poprawią jego smak, ale sprawią, że szybciej będzie miękkie.
Należy pamiętać, aby się raczyć tymi trunkami powoli i z umiarem. Zresztą obecnie nie produkuje się wykwintnych domowych alkoholi w większych ilościach i dlatego wyjmuje się je z kredensu tylko na naprawdę specjalne okazje.
Polska tradycja robienia nalewek i likierów jest bardzo długa i sięga kilku wieków, zaś pilnie strzeżone sekrety ich wyrabiania były przekazywane z pokolenia na pokolenie. Przy ich wytwarzaniu znajdowały zastosowanie takie surowce, jak: woda, wódka, spirytus, miód, cukier, świeże lub suszone owoce, korzenie, zioła, esencje, kawa, herbata, orzechy i inne składniki.
Sporządzane w domowych pieleszach nalewki i likiery wystawiają na próbę naszą cierpliwość – bo zanim uzyskają niepowtarzalny smak, trzeba czekać tygodnie, a nawet miesiące, a to potrafią tylko prawdziwi koneserzy. Pijamy je w dobranym towarzystwie. Sączymy je małymi łyczkami, delektując się smakiem oraz podziwiając aromat i kolor.
Część I
Nalewki i likiery pomarańczowe
Pomarańcza to przede wszystkim niezastąpione źródło naturalnych witamin i minerałów. W okresie, kiedy nie możemy liczyć na świeże owoce sezonowe to właśnie ona może stanowić ratunek przed grypą. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na dużą zawartość witaminy C, która poprawia odporność organizmu, ułatwia przyswajanie żelaza, a co za tym idzie – sprzyja pokonywaniu zmęczenia. Ciekawostką może być fakt, że dwie duże pomarańcze zapewniają tyle samo wapnia, co szklanka mleka. To idealne rozwiązanie dla osób, które nie mogą lub nie lubią spożywać mleka krowiego. Naukowcy dowiedli, że czynne substancje roślinne wraz z witaminą C zawarte w pomarańczy działają skuteczniej niż ta sama witamina w tabletkach.
1. Nalewka pomarańczowa gorzka
Z dokładnie umytych sześciu pomarańczy wykrawamy ostrym nożykiem tylko żółte skórki, suszymy je, wrzucamy do gąsiorka lub słoja i zalewamy 2 litrami 45% wódki. Naczynie szczelnie zakorkowujemy i zostawiamy w ciepłym miejscu na 8-10 dni (nie dłużej!). Po tym czasie zlewamy wódkę, dodajemy sok wyciśnięty z 2 pomarańczy, dokładnie mieszamy, rozlewamy do butelek i szczelnie zamykamy. Nalewka po dodaniu soku pomarańczowego może trochę zmętnieć, ale po paru tygodniach wyklaruje się. Im dłużej leżakuje, tym lepiej.
Uwaga:
Należy pamiętać, że skórka pomarańczy składa się ze skórki właściwej barwy żółtej (tzw. flavedo) i białego podskórza (tzw. albedo). Podskórze – nieprzyjemne w smaku – powinno zostać dokładnie usunięte.
2. Pomarańczówka
Cienko obraną skórkę z 1 pomarańczy zalewamy 1/4 l spirytusu lub pół litrem czystej wódki. Trzymamy w zamkniętym naczyniu od czterech do pięciu dni (nie dłużej!). Do zlanego znad skórek spirytusu dodajemy szklankę wody przegotowanej z cukrem (1 łyżka stołowa cukru lub więcej w zależności od smaku). Podobnie można sporządzić nalewkę grapefruitową.
3. Nalewka pomarańczowo-kawowa
Myjemy 4 dorodne pomarańcze, nakłuwamy i wciskamy w ich skórkę 20 ziaren palonej kawy. Wkładamy do słoja, zalewamy 1 litrem 60 proc. spirytusu i wsypujemy 10 łyżek płaskich cukru. Odstawiamy na dwa tygodnie. Przecedzamy i przesączamy przez bibułę filtracyjną. Zlewamy do butelek i odstawiamy na 2-3 tygodnie.
4. Likier pomarańczowo-kawowy
Sparzamy 1 pomarańczę, osuszamy i końcem noża robimy w skórce nacięcia, w które wciskamy ok. 15 ziarenek kawy. Pomarańczę wkładamy do słoja, zasypujemy pół funtem cukru (ok. 17.5 dag) i zalewamy pół litrem wódki 45°. Macerujemy 6 tygodni. Nalew zlewamy, pomarańczę lekko odciskamy. Likier filtrujemy przez watę i wlewamy do butelki. Odstawiamy na 3 miesiące.
5. Likier Curacao
Obieramy cienko ze skórek dwie pomarańcze i kroimy na drobne kawałki. Jeden litr wody i pół kg (1 funt) cukru doprowadzamy do wrzenia. W drugim naczyniu umieszczamy pokrojone skórki, dodajemy ćwierć laski cynamonu, płaską łyżeczkę otartej gałki muszkatołowej i zalewamy całość wrzącym syropem. Po ostudzeniu zlewamy mieszaninę do słoja (gąsiorka), dodajemy pół litra spirytusu 95% lub słabszego i odstawiamy na tydzień. Otrzymany likier filtrujemy przez gazę i rozlewamy do butelek.
Alex
