Janowiec nad Wisłą, do niedawna znany był z ruin jednego z większych zamków w Polsce. Wybudowany on został, przez ród Firlejów na początku XVI wieku. Dziś nie tylko zamkowe ruiny przyciągają zwiedzających, równie interesujący jest stary dwór, przeniesiony do Janowca z pobliskich Moniaków.
Historia dworu
Dwór polski to więcej niż architektura, to cząstka naszej kultury w okresie Polski zabranej. Dwór ten, wybudowany został w latach 1760-1770 we wsi Moniaki, niedaleko Urzędowa na Lubelszczyźnie w czasach, gdy właścicielami tej wsi byli Jakub Wierzbicki, chorąży żytomierski i jego syn Jacek, cześnik urzędowski; reprezentanci typowej sarmackiej szlachty. Drewniany dworek, z wielkim mansardowym dachem pobitym gontem, wyróżniał się regularnym ukształtowaniem wnętrza, charakterystycznym dla dworów z drugiej połowy XVIII wieku. Późniejsze dzieje dworu nie są zbyt dobrze znane, wiadomo jednak, że dwór został zlicytowany w 1858 roku, a nowym jego właścicielem został Ludwik Zembrzuski.
Do roku 1944
W rękach tej rodziny, dwór pozostawał aż do 1944 roku. W tym czasie był zapewne wielokrotnie remontowany, ale najwięcej zmian przyniosła gruntowna przebudowa, dokonana w 1909 roku, według projektu Kazimierza Skórewicza. Architekt ten, będąc absolwentem Instytutu Inżynierii Cywilnej w Petersburgu, był autorem projektów min. dworu Marszałka Józefa Piłsudskiego w Sulejówku i gmachu Sejmu. Ostatnim administratorem dworu był Tadeusz Dąbrowski (mąż jednej z czterech córek Ludwika Zembrzuskiego i ojciec znakomitego archeologa profesora Krzysztofa Dąbrowskiego), który objął majątek i dwór w 1944 roku. W dworze znalazły się biura spółdzielni produkcyjnej z punktem skupu mleka, przez jakiś czas był tu też posterunek milicji obywatelskiej.
Pokój myśliwski
Po wojnie
W latach powojennych, urządzono w dworku tym muzeum. Na poddaszu urządzono pokoje gościnne, natomiast parter zajęła wystawa wnętrz dworskich. Szczególnie cenną pamiątką jest komplet mebli (tzw. salonik) utrzymany w stylu Księstwa Warszawskiego; cenny, ponieważ jest jedyną pozostałością z wyposażenia dworu jeszcze sprzed II wojny światowej. Podobnie jest w przypadku obrazów, tu wyróżnia się tu obraz pod tytułem „Święta Rodzina z żebrakiem” z końca XVII wieku pędzla nieznanego malarza włoskiego. W historię dworu wprowadza portret wspomnianego już Tadeusza Dąbrowskiego z 1942 roku.
Polish News na koncercie
W murach tego dworku, nasza redakcja miała możliwość posłuchania koncertu muzycznego, na którym wykonywano utwory o charakterze patriotycznym. Nasza redakcja dziękuje bardzo za zaproszenie i za możliwość wykonywania zdjęć.
Ewa Michałowska – Walkiewicz