W księgarniach w USA ukazała się obszerna biografia Tadeusza Kościuszki, znakomitego dowódcy i stratega w amerykańskiej wojnie o niepodległość nowopowstałego państwa.
Do Muzeum Polskiego w Ameryce przybyło około 100 osób, aby wysłuchać w piątek bogato ilustrowanej historycznymi dokumentami prezentacji Alexa Storożyńskiego na temat „bohatera obojga narodów”, Stanów Zjednoczonych i Polski – Tadeusza Kościuszki.
Autor przez kilkanaście lat zbierał materiały do swojej książki, zwiedzając muzea w Stanach Zjednoczonych i Polsce oraz wiele miejsc, w których przebywał w swoim życiu gen. Kościuszko.
Abdon Pallasch, dziennikarz polityczny znanego dziennika Chicago Sun-Times opublikował artykuł pod znamiennym tytułem: „Tadeusz Kościuszko wywarł większy wpływ niż Kazimierz Pułaski”, zbudowany na tezie Storożyńskiego, że Kościuszko miał większy wkład niż Pułaski w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych, a także w walce o niepodległość Polski.
Autor artykułu w rozmowie z Alexem Storożyńskim, autorem książki o Kościuszce i Abdonem Pallaschem, dziennikarzem Chicago Sun-Times.
Zdaniem Storożyńskiego ”Kościuszko jest postacią bardziej znaczącą niż Pułaski, który zginął podczas amerykańskiej wojny o niepodległość, a Kościuszko wciąż miał szansę dokonywać kolejnych wspaniałych rzeczy. Podczas rewolucji amerykańskiej czyny Kościuszki miały większą wagę”.
Pani Jabłońska (w środku), wraz z rodzicami laureatka stypendium Fundacji Kościuszkowskiej, studentka dziennikarstwa w renomowanym Northwestern University w Chicago na spotkaniu w Muzeum.
Kościuszko był strategiem wojennym, którego geniusz uwidocznił się w obronie okolic West Point, gdzie obecnie funkcjonuje jedna z najlepszych szkół wojskowych w USA. Do dzisiaj działa na uczelni oddział Kościuszkowców.
Tadeusz Kościuszko był przyjacielem Benjamina Franklina, współautora „Deklaracji Niepodległości”, a także Thomasa Jeffersona, błyskotliwego prawnika i głównego autora tego sławnego dokumentu.
Jefferson był nie tylko jednym z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych, ale także autorem Deklaracji Niepodległości, potem współautorem Konstytucji USA, a następnie jej prezydentem.
Tadeusz Kościuszko (1746-1817) oficer wojsk inżynieryjnych, był głównym planistą bitwy pod Saratogą, uważanej za punkt zwrotny wojny rewolucyjnej. W 1783 r. uchwałą Kongresu został awansowany na stopień generała brygady. Otrzymał także obywatelstwo amerykańskie.
Uczestnicy spotkania o Kościuszce w Muzeum Polskim w Ameryce
Kolejną niezwykłą inicjatywą Kościuszki w USA była chęć wykupienia czarnoskórych niewolników Thomasa Jeffersona i pragnienie obdarowania ich wolnością. Kościuszko był nie tylko przeciwny niewolnictwu, ale swoje poglądy starał się wspierać finansowo. Pieniądze, które zarobił podczas amerykańskiej rewolucji w kwocie $12, 000 dolarów, przeznaczył na walkę z niewolnictwem.
Kilka lat temu przeprowadzałem wywiad z ówczesnym senatorem Barackiem Obamą i omawialiśmy ten wątek w działalności Tadeusza Kościuszki na rzecz równouprawnienia ludności czarnoskórej. Senator Obama przejawiał żywe zainteresowanie tym zagadnieniem.
Zachęcałem wówczas Storożyńskiego do wysłania jego publikacji pełniącemu teraz funkcję prezydenta Stanów Zjednoczonych Obamie. Miejmy nadzieję, że prezydent znajdzie chwilę czasu, aby głębiej zapoznać się z tymi faktami z działalności polskiego bohatera na rzecz niepodległości Ameryki.
W Polsce Kościuszko walczył o niepodległość kraju z przeważającą liczebnie i militarnie armią rosyjską. Próbował również uwolnić chłopów pańszczyźnianych, którzy zdaniem Storożyńkiego byli „białymi niewolnikami”.
Przedstawiciele KPA na Stan IL: Stanisława Rawicka, Kazimierz Chlebek; prezeska Muzeum , Maria Cieśla i Abdon Pallasch, dziennikarz Chicago Sun-Times
Niezwykłym faktem dla Storożyńskiego było także to, że Kościuszko, zanim został zaprzysiężony na naczelnika sił zbrojnych, poszedł do synagogi na krakowskim Kazimierzu i powiedział rabinowi, że będzie walczyć także o prawa dla społeczności żydowskiej. Dlatego Żydzi nie tylko poparli powstanie kościuszkowskie, ale utworzyli nawet konny pułk żydowski pod przywództwem Berka Joselewicza, który wszedł w skład sił zbrojnych Kościuszki.
Storożyński wygłosił w Chicago dwie prezentacje, jedną w Muzeum Polskim, a potem wystąpił w sobotę w siedzibie Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Współorganizatorem jego spotkań w Chicago byli: prof. Lidia Filus, chicagowska filia Fundacji Kościuszkowskiej, Muzeum Polskie w Ameryce i Konsulat Generalny RP w Chicago.
W czasie spotkania w Muzeum Polskim wręczono również stypendium Fundacji Kościuszkowskiej pani Jabłońskiej, studentce na wydziale dziennikarstwa w renomowanym Northwestern University w Chicago.
Autor biografii Alex Storożyński, to znakomity dziennikarz amerykański polskiego pochodzenia, posługujący się obu językami, laureat prestiżowej dziennikarskiej Nagrody Pulitzera. Pracował m.in. w nowojorskim dzienniku “Daily News”, był też edytorem innej nowojorskiej gazety. W czasie zjazdu Fundacji Kościuszkowskiej pod koniec 2008 roku został wybrany w Chicago jej nowym prezesem.
Wydane jego książki o Kościuszce tstanowią znakomite wejście do środowisk intelektualnych, akademickich, politycznych i różnych grup etnicznych.
Patrząc z perspektywy amerykańskiej warto zwrócić uwagę na to, że w USA jest wiele miejsc, ulic, skwerów, parków, mostów, noszących imię Kościuszki. Oprah Winferey, słynna amerykańska dziennikarka telewizyjna, urodziła się miejscowości Kościuszko w stanie Missisipi.
Miejmy nadzieję, ze dostrzeże ona wspaniałą publikację o Kościuszce i jego wkład dla Ameryki. Zarówno bohater jak i książka zasługują na jej uwagę. Nie tylko jej, ale i całego społeczeństwa amerykańskiego.
Tekst i zdjęcia Andrzej Mikołajczyk
Poniżej, publikuacja pięknego poematu w wersji angielskiej autorstwa Adama Lizakowskiego, polonijnego poety mieszkającego w Chicago, poświęconego Tadeuszowi Kościuszce.
A poem about Thaddeus Kosciuszko
Adam Lizakowski
Maybe it had something to do with the stars
eyes, dreams, lips, and the days and nights
of politics or the difficulty of spelling Thaddeus Kosciuszko’s name:
after all, George Washington the planter who felt exploited
by British merchants, hampered by their regulations.
The first president of the United States
wrote it eleven different ways in dispatches and letters
before he finally got it right:
The wrong spelling is not the end of the world:
each May, trees of lilacs bloom
and leaves of grapevines are looking for shadows
and the sun warms the fruit of cherry trees.
Thaddeus, like the waves of the ocean
looking for shore, looked for America:
fighting against British against all who are
against the freedom to smell flowers,
the pursuit of liberty and happiness –
the fruits of prosperity.
The tales of old, how he was assigned to the fortifications
at West Point, which George Washington
saw as the key to protecting the Hudson River from the British,
where the fog tore itself on the sharp reeds,
where herons come back every year
and in the geese live in cattails.
After seven years of fire and the booms of cannons,
Kosciuszko was promoted to brigadier general,
received American citizenship and a grant of land,
but instead returned to the place where he was a child
to his fatherland with these words on his lips;
“When I see you the world looks even prettier
and the Earth is full of joy and I am a better man.”
The battle for the freedom of his own country was lost,
he lost the right to look straight at the sun,
but in Poland, every major town has a street
or square named for Kosciuszko, and he is not forgotten.
Thaddeus liked to dance and play piano, painted portraits of ladies,
looked straight into the sky where the cranes fly slowly,
at night the wind carries the songs of slaves
their quiet voices spoke to his heart
he willed his estate to be used to buy
the freedom of the slaves of his old friend Thomas Jefferson.
Many years had passed then people
understood the meaning of the slaves songs
many dreams that could not change the world
but one day a man with dream was born
that stop the storm, break the iron chains
and Thaddeus will fulfill.
________________________________________________________________
About the author:
He has lived in the U.S since 1981. He is a Polish poet, novelist and essayist. His work has been published in over one hundred literary magazines in Poland and the United States. He is an author of more than a dozen books of poetry. His works have been reviewed by many well-know writers and literary critics including the Polish Nobel Prize Winner for Literature Czeslaw Milosz. Many critics in Poland consider him to be one of the best known Polish poets living abroad.
In 2008 his bilingual book of poems titled “Chicago city of Belief” was chosen by United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) Polish Division as the book of the year.