Marcowe Dni Teatru
W marcu, co roku obchodzone są Dni Teatru. Warto jest przybliżyć Naszym Czytelnikom historię Teatru Lalek, który także w marcu obchodzi swoje święto.
Z obrzędów ludowych
Teatr lalek, wywodzi się z obrzędów ludowych i religijnych. Pierwsze jego ślady znajdujemy w starożytnym Egipcie. Teatr lalek rozwijał się jednocześnie z teatrem żywego aktora i przechodził wraz z nim sukcesję swojego rozwoju. W starożytnej Europie, uprawiany teatr lalek przedstawiał zawsze repertuar religijny.
W Indiach
W czasach starożytnych Indii głoszono legendy, w których opowiadano jak to pierwszego lalkarza i lalkę stworzył Brahma, jako rozrywkę dla swojej żony Saraswati. Gdy zaś ona zaniedbała swoje obowiązki małżeńskie i rodzinne ze względu na ciągłe oglądanie przedstawień lalkarskich, Brahma zesłał lalkarza i jego lalkę na ziemię.
Na Starym Kontynencie
W okresie renesansu i baroku, europejski teatr lalki stworzył własnych bohaterów komediowych, którzy stali się charakterystycznymi postaciami teatru polskiego, niemieckiego czy też angielskiego.
Sztuki dla teatru lalek
Do rozwoju teatru lalek przyczynili się romantycy, pisząc swoje sztuki. A byli to dla przykładu Wolfgang Goethe, czy też George Sand. W połowie XIX stulecia, dostrzeżono dydaktyczne i wychowawcze możliwości teatru lalek i zaczęto tworzyć repertuar adresowany do dzieci. W roku 1858 w Monachium, powstał pierwszy teatr lalek dla dzieci imienia J. Schmida i F. Pocciego. W roku 1900, taki teatr powstał w Warszawie.
Początku dwudziestego stulecia
W XX wieku, coraz częściej w teatrze lalek spotykało się obok lalki także i aktora, który wyszedł zza parawanu i świetnie reprezentował swój kunszt i warsztat aktorski. Na ziemiach polskich między XVI a XIX stuleciem, działało wiele zespołów lalkarskich, zarówno polskich jak i cudzoziemskich. W XVIII wieku, stałe teatry lalek działały na dworach magnackich na przykład w Białej Podlaskiej i w Słucku. Istniały też teatry uliczne, chodzące z szopką w czasie Bożego Narodzenia. Swoistą odmianą szopki, stały się lalkowe programy satyryczne, m.in. przedstawienia Zielonego Balonika w Krakowie w latach 1906-1912 i Cyrulika Warszawskiego w Warszawie w latach 1922-1939. Powstały też pierwsze stałe teatry dla dzieci takie jak: Teatr Lalek M. Weryho oraz Teatr Kukiełek M. Dienstla-Dąbrowy. W latach 70. ubiegłego wieku, ważnymi ośrodkami lalkarskimi stały się Białystok i Wrocław.
Pani Ewa Retelewska
Teatr Lalek pani Ewy
Teatr, obok muzyki jest kolejną moją pasją- dodaje Ewa Retelewska nauczycielka. W ciągu kilku lat mojej pracy w przysuskim Domu Kultury prowadziłam zajęcia teatralne z grupą pań z Uniwersytetu Trzeciego Wieku „Koło Kobiety Dojrzałej” oraz teatrzyk kukiełkowy „Zielony balonik” z dziećmi. Dzieci pod moim okiem wykonywały kukiełki i dekoracje do przedstawianych bajek „ O rybaku i złotej rybce” i „Trzy świnki”. Dodam, że były to bajki muzyczne, do których na zajęciach powstawały wspólnie układane piosenki – wtrąca Ewa. Tak się złożyło, że jeszcze przed wybuchem pandemii straciłam pracę. Zastanawiałam się co mogłabym robić i wpadłam na pomysł, żeby nagrywać bajki dla dzieci. Tak powstał na You Tube kanał „Opowiem ci bajeczkę” z wierszykami dla dzieci: Brzechwy, Tuwima, Jachowicza … trochę już odrzuconymi w kąt z klasykami. Wychowałam piątkę dzieci i większość tych utworów znam na pamięć. Do każdej z bajeczek wykorzystałam rekwizyty: kukiełki, maskotki itp. …
Nie wygląda to jeszcze tak jak bym chciała, ale na razie z różnych względów musiałam sobie zrobić przerwę w tym nagrywaniu. Jednak chciałabym wrócić do tego, być może w trochę innej formie- dopowiada Ewa Retelewska. Zdarzyło mi się kilka razy występować z tymi bajeczkami w przedszkolach. Ostatnio w Ursusie (Warszawa) opowiadałam bajki w przedszkolu, do którego chodzą moje wnuki Tymek i Tosia. Dzieci były zasłuchane, przytulały „Kaczkę Dziwaczkę’ i badały stetoskopem „Chorego kotka”. Fajnie, gdy można sprawić występami teatralnymi, że dzieci się uśmiechają- kończy pani Retelewska.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
