Drzewa i krzewy wiśniowe znane już były we wschodniej Azji kilka tysięcy lat temu.
Owoce wiśni zawierają ok. 7–10% cukrów, 1,5–2,2% kwasów organicznych i witaminy z grupy C. Spożywa się je w stanie surowym i przetworzonym. Wyrabia się też nich alkohole, jak: wódki gatunkowe, nalewki, likiery. W odróżnieniu od czereśni miąższ wisien jest miękki, a owoce nadają się do mrożenia. Wiśnie świeże i mrożone znajdują zastosowanie w diecie wegetariańskiej.
Na likiery i nalewki nadają się najlepiej wiśnie czarne, zdrowe, dojrzałe lub lekko przejrzałe o silnym aromacie.
Nalewka Pana Jana
Przebieramy i płuczemy dojrzałe, soczyste wiśnie (50 dag – 1 funt). Po wydrylowaniu połowy owoców wsypujemy wszystkie do dużego słoja lub gąsiorka, zalewamy 1 szklanką podgrzanego miodu i pozostawiamy na 1 dobę. Następnego dnia dodajemy pokrojone w paseczki suszone śliwki kalifornijskie bez pestek (25 dag – pół funta), 15 goździków i zalewamy spirytusem ok. 80% (1 litr) wymieszanym z 3 szklankami przegotowanej i ostudzonej wody. Zostawiamy w ciepłym miejscu na 10-12 dni, codziennie potrząsając naczyniem, po czym nalewkę zlewamy, owoce przeciskamy przez płótno, wszystko filtrujemy przez gazę lub bibułę, rozlewamy nalewkę do butelek i szczelnie zamykamy. Spożywamy po upływie 6-8 miesięcy.
Nalewka wiśniowa słodka
Myjemy 2 kg (4 funty) dojrzałych wisien i po wypestkowaniu i rozdrobnieniu wsypujemy do dużego słoja lub gąsiorka. Przesypujemy poszczególne warstwy owoców cukrem (3/4 kg – półtora funta) lub zalewamy 1 litrem miodu. Całość zalewamy spirytusem ok. 70-80% w ilości 1 litra. Naczynie stawiamy w nasłonecznionym miejscu na przeciąg 3-4 tygodni. Po tym terminie otrzymaną wiśniówkę zlewamy, filtrujemy przez gazę lub płótno o rzadkim splocie, rozlewamy do butelek i szczelnie zamykamy. Nalewka powinna leżakować przez okres ok. 4-6 miesięcy.
Nalewka wiśniowa wytrawna
Dojrzałe wiśnie (1 kg – 2 funty) płuczemy zimną wodą na cedzaku i drylujemy. Pozostawioną 1/5 część pestek wrzucamy wraz z wiśniami do naczynia szklanego, zalewamy 1 1/4 l spirytusu ok. 80% i szczelnie korkujemy. Gąsiorek lub słój stawiamy w ciepłym miejscu na 2-3 miesiące, od czasu do czasu mieszając. Następnie zlewamy spirytus wiśniowy znad owoców i doprawiamy połową ćwiartki 95 proc. spirytusu i takąż ilością syropu z cukru (15 dag – 1/3 funta) i niewielkiej ilości wody. W ten sposób uzyskamy ok. półtora litra mocnej i wytrawnej nalewki. Opróżniamy naczynie z wiśni i pestek, a na ich miejsce wlewamy nalewkę, którą pozostawiamy na okres 4-6 tygodni. Po przefiltrowaniu zlewamy gotową nalewkę do butelek.
Likier staropolski
Soczyste i lekko przejrzałe wiśnie płuczemy i układamy do pełna razem z pestkami w słoju lub małym gąsiorku. Zalewamy owoce po wierzch 80-95 % spirytusem, zamykamy szczelnie i pozostawiamy w ciepłym i słonecznym miejscu na 4 tygodnie. Następnie zlewamy spirytus do większej butelki i sporządzamy syrop. Na pół litra otrzymanego wcześniej wiśniowego spirytusu bierzemy pół kg (1 funt) cukru, który rozpuszczamy w niewielkiej ilości wody. Otrzymany roztwór zagotowujemy, ostudzamy i zalewamy nim odcedzone z nalewki wiśnie. Po upływie 2 tygodni zlewamy syrop znad wiśni i mieszamy z uprzednio uzyskanym wiśniowym spirytusem. Pozostałe wiśnie można spożyć na deser lub dodać do mięs.
Otrzymaną nalewkę rozlewamy do butelek, szczelnie zamykamy i pozostawiamy w chłodnym i ciemnym miejscu na 2-3 miesiące.
A. Wietrzyk
