Artykuły~Articles

Po zakończeniu zimnowojennej konfrontacji dwóch bloków polityczno-militarnych Francis Fukuyama wieńczył, że oto nadszedł koniec historii. Koniec historii rozumianej jako koniec konfliktów i napięć miedzy mocarstwami na arenie międzynarodowej. Po upadku muru berlińskiego miała zapanować era pokojowego współistnienia różnych podmiotów polityki międzynarodowej, ściśle ze sobą powiązanych globalnymi interesami ekonomicznymi. Niestety sierpień 2008 wyraźnie pokazał, że teza przedstawiona przez Fukuyamę choć piękna była bardzo idealistyczna. Rosyjska interwencja w Gruzji i zaostrzająca się wojna z talibami w Afganistanie wyraźnie pokazują, że parafrazując Fukuyamę możemy zacząć mówić o powrocie historii w stosunkach międzynarodowych.

Rosyjska interwencja w Gruzji, pomijając całe tło obecnego konfliktu bardzo wyraźnie pokazała jedną istotna rzecz. Pomimo idealistycznego podejścia demokracji zachodnich i przywiązania do prowadzenia polityki międzynarodowej opartej na wartościach, działania Rosji pokazały, że nie da się wyeliminować ze stosunków międzynarodowych czynnika siły w dążeniu do realizacji żywotnych interesów narodowych państwa.

[…]

Rozpoczęta przez Gruzję wojna z separatystyczną Osetią Południową przekształciła się w regularną wojnę z Rosją, która trwa mimo ogłoszonego przez Tbilisi jednostronnego rozejmu. Ze względu na skomplikowane podłoże historyczne i polityczne wojna ta nabrała znaczenia nie tylko regionalnego, ale również światowego.

Znaczenie to wynika ze specyfiki Kaukazu żyjącego w obliczu niekończących się konfliktów narodowościowych i państwowych, a jednocześnie odgrywającego strategiczną rolę w kontroli azjatyckich złóż ropy i gazu, zwłaszcza ich transportu. W tym kontekście wojna w Osetii jest wojną Rosji przeciwko Gruzji reprezentującej od rewolucji róż interesy Stanów Zjednoczonych na tym obszarze. Jest wojną o wpływy na Kaukazie – utrzymanie rosyjskich i utrwalenie oraz poszerzenie amerykańskich. Prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili został dobrze przygotowany do reprezentowania tych ostatnich w czasie swego długiego pobytu w USA i studiów, jakie tam odbył. Gdy kandydował na prezydenta, obiecywał reintegrację separatystycznych regionów z Gruzją. W 2004 roku przejął kontrolę nad Adżarią, w następnych latach stłumił separatystyczne dążenia Ormian w Dżawachetii, Azerów w Dolnej Kartli i Czeczenów w Pankisji. Poza kontrolą władz w Tbilisi pozostaje Osetia Południowa i Abchazja, które ogłosiły swą niepodległość, nieuznawaną przez społeczność międzynarodową.

[…]

Dr Piotr Kuspys

Wskutek wtrącenia się Rosji w wewnętrzne sprawy Gruzji Moskwa więcej straci niż zyska. Jeżeli Kreml uważa, że dzięki demonstracji siły uzyska uznanie na arenie międzynarodowej, to jest w wielkim błędzie. Nie można bowiem postawić znaku równości między interwencją USA w Iraku, a inwazją Rosji na Gruzję. W pierwszym przypadku chodziło bowiem o obalenie reżimu Chusajna, który był wątpienia był mordercą. Tego nie można powiedzieć o gruzińskich władzach, które od początku lat dziewięćdziesiątych bronią integralności kraju. Nie prowadzą przecież żadnych czystek, tylko próbują przywołać do porządku separatystyczne republiki, tworzone i utrzymywane od lat przez Rosję tylko po to, aby utrzymać Gruzje w swojej strefie wpływów. Z uwagi na proeuropejskie aspiracji Tbilisi było to coraz trudniej. W takiej sytuacja Rosją sięgnęła po środki drastyczne.

[…]